Τα «μυστήρια» της αξιολόγησης

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Το πρώτο βήμα έγινε. Από την Τετάρτη το «Χίλτον» γέμισε ξανά από... δανειστές και τεχνικά κλιμάκια, το λόμπι από δημοσιογράφους και η καφετέρια από κοστουμαρισμένους τεχνοκράτες έτοιμους να συζητήσουν το αγαπημένο τους θέμα: τα νούμερα. Η διαπραγμάτευση για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης άρχισε, χωρίς αυτήν τη στιγμή να μπορεί να προεξοφληθεί το πότε θα ολοκληρωθεί. Επί του θέματος υπάρχει μόνο το «θέλω» της ελληνικής πλευράς. Και αυτό το «θέλω» ορίζει ότι όλα πρέπει να τελειώσουν, αν όχι μέσα στον Μάρτιο (αυτό θα ήταν ευχής έργον), τουλάχιστον πριν από το Ελλήνων Πάσχα (το οποίο φέτος πέφτει αργά, την 1η Μαΐου). Όσον αφορά την ατζέντα των διαπραγματεύσεων, αυτή λίγο-πολύ είναι γνωστή. Περιλαμβάνει από το ασφαλιστικό και το φορολογικό μέχρι τα «κόκκινα» δάνεια, το ταμείο αποκρατικοποιήσεων, την ανεξάρτητη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και πλήθος άλλων θεμάτων, τα οποία δεν βρίσκονται μεν στις πρώτες γραμμές της επικαιρότητας, αλλά δεν παύουν να απασχολούν πολυπληθέστατες κοινωνικές ομάδες. ◆ Ετοιμάζεται για δημοσίευση η λίστα με τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα που θα πωλούνται από τα σούπερ-μάρκετ – η λίστα θα περιλαμβάνει και τις τιμές πώλησής τους – και θα διαπιστώσουμε στην πράξη από τις αντιδράσεις των φαρμακοποιών αν τα λεγόμενα ΜΗΣΥΦΑ είναι μικρό ή μεγάλο θέμα. ◆ Προετοιμάζεται άμεσο άνοιγμα του επαγγέλματος του μηχανικού και του δικαστικού επιμελητή και θα διαπιστώσουμε στην πράξη αν θα υπάρξουν πρόσθετες αντιδράσεις ή όχι. Η Βελκουλέσκου Αυτήν τη στιγμή δεν είναι σαφές αν θα πρέπει να κλείσουν όλα τα ανοικτά θέματα προκειμένου να θεωρηθεί ολοκληρωμένη η πρώτη αξιολόγηση. Από τις αρχές Μαρτίου έχουν γίνει πολλές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις προκειμένου να πειστεί ειδικά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να επιστρέψει στην Αθήνα. ◆ Ποτέ δεν μάθαμε αν η κυρία Βελκουλέσκου γύρισε στο «Χίλτον» επειδή η ελληνική πλευρά δήλωσε διατεθειμένη να λάβει περισσότερα μέτρα ή όχι. ◆ Πέπλο μυστηρίου καλύπτει και το θέμα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους. Υπήρξαν διαβεβαιώσεις των Ευρωπαίων προς το ΔΝΤ ότι πράγματι θα αρχίσει η συζήτηση μέσα στον Απρίλιο, όπως δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ το απόγευμα της Δευτέρας; Είναι ένα «παιχνίδι» επικοινωνιακού χαρακτήρα, όπως ελέχθη μετά τη διαρροή του διαλόγου Μοσκοβισί - Ντάισελμπλουμ (σ.σ.: «επίτηδες είπα ότι θα συζητηθεί το θέμα τον Απρίλιο» ακούστηκε να λέει ο επικεφαλής του Eurogroup); Προφανώς, από τα πρώτα εικοσιτετράωρα των διαπραγματεύσεων δεν περιμένουμε να πάρουμε απαντήσεις. Θεωρείται όμως εξαιρετικά πιθανό ένα από τα πρώτα θέματα διαπραγμάτευσης να είναι αυτό του δημοσιονομικού κενού. Άλλωστε το συγκεκριμένο ποσό θα αποτελέσει τη «βάση» πάνω στην οποία θα στηριχθεί σχεδόν ολόκληρη η υπόλοιπη διαπραγμάτευση. Άλλη η ποιότητα και η ποσότητα των μέτρων που θα επιβληθούν αν συμφωνηθεί δημοσιονομικό κενό 1,6 με 1,8 δισ. ευρώ για το 2016 και άλλα τα δεδομένα αν αυτό διαμορφωθεί στα 3 ή 4 δισ. ευρώ προκειμένου να ικανοποιηθεί η πλευρά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Πολιτικά σενάρια Αυτή η διαπραγμάτευση, σε αντίθεση με τις προηγούμενες, θα έχει και έντονα «πολιτικά» χαρακτηριστικά, και όχι μόνο οικονομικά. Στο εσωτερικό η κυβέρνηση αγωνιά για το αν θα υποχρεωθεί να υποχωρήσει αρκετά πίσω από τις «κόκκινες γραμμές» της προχωρώντας σε μειώσεις συντάξεων και αυξήσεις φόρων που θα πλήξουν τα πλατιά στρώματα (και ειδικά τους αγρότες, με τους οποίους υπάρχουν ανοικτοί λογαριασμοί μετά τις υποσχέσεις που δόθηκαν προκειμένου να φύγουν τα τρακτέρ από τις εθνικές οδούς). Στο εξωτερικό, αυτό που «παίζεται» είναι η παραμονή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο θα υλοποιηθεί αυτή η παραμονή. Αυτό το δεύτερο είναι ένα «παγκόσμιο» παιχνίδι. Είναι κοινό μυστικό ότι στους κόλπους του ΔΝΤ υπάρχουν φωνές προερχόμενες κυρίως από τις χώρες μέλη των BRICS (Βραζιλία, Ινδία κ.λπ.) που θέλουν την απεμπλοκή του ΔΝΤ από την Ευρώπη. Αυτές οι φωνές ήταν που γέννησαν και το ακόλουθο σενάριο: Το ΔΝΤ βάζει μπροστά τον Τόμσεν να ανεβάσει τον πήχη των μέτρων σε δυσθεώρητα ύψη, ώστε να προκαλέσει ρήξη και αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα. Στην Ευρώπη, και ειδικά στη Γερμανία, υπάρχει διαφορετική προσέγγιση για τον ρόλο του ΔΝΤ. Οι Γερμανοί θέλουν τη συμβολή του ΔΝΤ (όχι μόνο σε τεχνικό επίπεδο, αλλά και σε καθαρά οικονομικό), καθώς, αν το ΔΝΤ φύγει, η γερμανική Βουλή θα πρέπει να εγκρίνει εκ νέου το ελληνικό πρόγραμμα. Με ανοικτό το προσφυγικό και με τις ισορροπίες που διαμορφώνονται αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη, οι Γερμανοί φέρεται να μην επιθυμούν να ανοίξει τέτοιο θέμα τώρα. Τώρα ο λογαριασμός Προφανώς, τους περίπου οκτώ εκατομμύρια Έλληνες φορολογουμένους δεν τους απασχολεί τόσο το αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα βάλει ή όχι περί τα 10-12 δισ. ευρώ στο τρίτο ελληνικό πακέτο (σ.σ.: ούτως ή άλλως αυτά τα χρήματα δεν θα πέσουν στην ελληνική αγορά και απλώς θα αφαιρεθούν από τη συνδρομή του Ευρωπαϊκού ESM), αλλά το ποιοι θα είναι αυτοί που θα πληρώσουν τον τελικό λογαριασμό. Ακόμη και να μην περάσει η γραμμή του ΔΝΤ, ο λογαριασμός θα είναι πολύ βαρύς και θα πληρωθεί σε δόσεις: 1Για το 2016 θα εκδοθεί ο λογαριασμός του φετινού δημοσιονομικού κενού. Ο προϋπολογισμός της φετινής χρονιάς ούτως ή άλλως προβλέπει ότι θα επιβληθούν μέτρα συνολικού ύψους περίπου 5,4 δισ. ευρώ. Κάποια από αυτά εκτιμάται ότι δεν θα αποδώσουν και ως εκ τούτου θα ζητηθεί η αντικατάστασή τους (π.χ. έσοδα από τα VLTs, μείωση αμυντικών δαπανών κ.λπ.). Τα όποια μέτρα συμφωνηθούν σε αυτήν την κατεύθυνση θα είναι άμεσης απόδοσης. 2Στη φετινή χρονιά «χτυπάει» και το πακέτο του ασφαλιστικού. Όσες συντάξεις είναι να μειωθούν, θα μειωθούν εδώ και τώρα, και μάλιστα αναδρομικά από την 1.1.2016 για να βγει ο λογαριασμός. Το πακέτο του ασφαλιστικού μόνο για φέτος φτάνει τα 1,8 δισ. ευρώ (περιλαμβάνεται στα 5,4 δισ. ευρώ που είναι τα μέτρα του 2016). 3Φέτος θα ψηφιστούν και τα μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της διετίας 2017-2018. Θα φτάσουν τουλάχιστον τα 1,7 δισ. ευρώ. Προφανώς, το φορολογικό και το ασφαλιστικό θα παίξουν ρόλο στην κάλυψη αυτής της τρύπας των 1,7 δισ. ευρώ. Προφανώς, επίσης, θα χρειαστούν και άλλα μέτρα, οπότε μένει να φανεί πώς θα συμπληρωθεί ο τελικός κατάλογος. Τα ανοιχτά μέτωπα Στις επιμέρους ενότητες τα κρίσιμα μέτωπα της κυβέρνησης με τους δανειστές είναι τα εξής: 1. Ασφαλιστικό: Τρεις είναι οι βασικές εκκρεμότητες στο συγκεκριμένο μέτωπο: ◆ Πρώτον, να οριστικοποιηθεί ο κατάλογος με τα μέτρα που θα εξασφαλίσουν την περικοπή της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ μέσα στο 2016 σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το μνημόνιο. Ο τελικός κατάλογος θα αποκαλύψει αν (και από ποιο ύψος και πάνω) θα υπάρξουν περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων και αν θα γίνει αποδεκτό το αίτημα της ελληνικής πλευράς το ποσό να καλυφθεί και με αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. ◆ Η δεύτερη εκκρεμότητα αφορά τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που θα δοθούν μετά την 1.1.2016. Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο αν θα ζητηθεί περαιτέρω μείωση της βασικής σύνταξης (από τα επίπεδα των 384 ευρώ), αλλά και χαμηλότεροι συντελεστές αναπλήρωσης συγκριτικά με αυτούς που προβλέπει το προσχέδιο Κατρούγκαλου. ◆ Το τρίτο μέτωπο αφορά το αν ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών αφήνει δημοσιονομικό κενό το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα. 2. Φορολογικό: Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην τελική μορφή της φορολογικής κλίμακας που θα χρησιμοποιηθεί για τη φορολόγηση των εισοδημάτων του 2016. Οι δανειστές ζητούν μείωση του αφορολογήτου και η ελληνική πλευρά θέλει να φορτώσει τα πρόσθετα βάρη στους έχοντες εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ. Σκληρή διαπραγμάτευση αναμένεται και για τη φορολόγηση των αγροτών καθώς το μνημόνιο αναφέρεται ρητά στον διπλασιασμό των συντελεστών μέχρι το 2017.3«Κόκκινα» δάνεια: Η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει εξαίρεση συγκεκριμένων δανείων από τη διαδικασία πώλησης σε funds για τουλάχιστον τρία χρόνια και οι δανειστές θα ζητήσουν πλήρες άνοιγμα της αγοράς των «κόκκινων» δανείων. Ανοιχτά θέματα Φορολογικό, ασφαλιστικό, «κόκκινα» δάνεια, ταμεία αποκρατικοποιήσεων αποτελούν μόνο τις επικεφαλίδες των βασικών κεφαλαίων. Κάτω από αυτές υπάρχουν μια σειρά από εκκρεμότητες, οι οποίες θα φανεί τις επόμενες ημέρες αν θα κλείσουν τώρα ή αργότερα. Πλήθος θεμάτων έμειναν ανοιχτά κατά τη διαπραγμάτευση που έγινε τον Φεβρουάριο σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων. Θα συζητηθούν αυτά τα θέματα τώρα; Θα μείνουν ανοικτά μέχρι την επόμενη διαπραγμάτευση – κάτι δύσκολο, καθώς πολλά από αυτά επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016; Από τον μακρύ κατάλογο ξεχωρίζουν τα εξής: 1. ΕΝΦΙΑ: Οι θεσμοί έχουν ζητήσει από την ελληνική πλευρά να ετοιμάσει «στρατηγικό πλάνο» για τον ΕΝΦΙΑ, το οποίο θα προβλέπει αυτόματες αναπροσαρμογές στους φορολογικούς συντελεστές, ώστε να εξασφαλίζεται η επίτευξη του βασικού δημοσιονομικού στόχου των 2,65 δισ. ευρώ. Ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου οι δανειστές ζήτησαν και πήραν στοιχεία για τις στατιστικές κατανομές των νέων αντικειμενικών αξιών, καθώς και για την επίπτωση που θα έχει η εφαρμογή τους στους φόρους μεταβιβάσεων, δωρεών και γονικών παροχών.2Επανυπολογισμός συντάξεων: Είναι από τα κρισιμότερα θέματα της διαπραγμάτευσης, καθώς από τον εκ νέου υπολογισμό των σημερινών συντάξεων θα προκύψει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά». Για τον υπολογισμό, έχει εμπλακεί και η Εθνική Αναλογιστική Αρχή. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι στο ΙΚΑ δεν θα υπάρχουν – δημοσιονομικά – μεγάλες διαφορές. Αντίθετα, έχει εκτιμηθεί ότι οι συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων θα έχουν πολλές αρνητικές προσωπικές διαφορές. Συνολικά, για όλα τα ταμεία, υπολογίζεται ότι οι προσωπικές διαφορές θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης, χωρίς όμως τα «ευγενή ταμεία» (τραπεζών, ΔΕΗ, ΟΤΕ). 3Υπολογισμός ασφαλιστικών εισφορών επαγγελματιών: Σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, έχει συζητηθεί ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα που θα επηρεάσει το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματιών: θα πρέπει να καθοριστεί ο ακριβής τρόπος υπολογισμού του εισοδήματος επί του οποίου θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές. Κατά τη διαπραγμάτευση σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, εκτιμήθηκε ότι θα πρέπει να ισχύει ο τύπος «ακαθάριστα έσοδα μείον έξοδα», ωστόσο έμεινε ως εκκρεμότητα να εξεταστεί και το ποια έξοδα θα αναγνωρίζονται κατά την εφαρμογή του συγκεκριμένου τύπου. Το θέμα «καίει» ειδικά τον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς ακόμη και τώρα δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές για διαχειριστές ΕΠΕ και ΙΚΕ, για μέλη Δ.Σ. που είναι ταυτόχρονα και μέτοχοι ανωνύμων εταιρειών με ποσοστό άνω του 3%, για ομόρρυθμους και ετερόρρυθμους εταίρους κ.λπ. Προφανώς, όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη ή όσο λιγότερες θα είναι οι επαγγελματικές δαπάνες που θα αφαιρούνται τόσο περισσότερες θα είναι και οι ασφαλιστικές εισφορές. 4. «Κλειστά επαγγέλματα»: Στο στόχαστρο έχει μπει το επάγγελμα του μηχανικού, αλλά και του δικαστικού επιμελητή. Για τους επιμελητές, προωθούνται αλλαγές στον τρόπο χρέωσης των υπηρεσιών τους μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης (σ.σ.: π.χ. 25 ευρώ για ηλεκτρονική επίδοση, υπολογισμός κόστους βάσει χιλιομετρικών αποστάσεων κ.λπ.).ΧίλτοναξιολόγησηκλιμάκιαδιαπραγμάτευσηατζένταIssue: 1907Issue date: 10-03-2016Has video: