Οι... Τάταροι της Eurovision

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Το να ακούς για την Eurovision στα πρωινάδικα και τις μεσημεριανές εκπομπές είναι κάτι συνηθισμένο. Το να καταγγέλλουν το αποτέλεσμα Ρώσοι γερουσιαστές επισημαίνοντας ότι «η πολιτική νίκησε την τέχνη» και να γίνονται ιστορικές αναλύσεις, όχι. Ο 61ος διαγωνισμός της Eurovision θα μείνει στην Ιστορία για πολλούς λόγους. Το τραγούδι της Ουκρανίας, το οποίο έγραψε, συνέθεσε και τραγούδησε η Σουζάνα Τζαμαλαντίνοβα (Τζαμάλα), αποτελεί έναν από αυτούς. Αφιερωμένο στους Τατάρους της Κριμαίας που συνεργάστηκαν με τους ναζί, το «1944» προκάλεσε από την αρχή την αντίδραση της Ρωσίας, που έκανε λόγο για «πολιτικούς υπαινιγμούς» αντίθετους με τους κανονισμούς της Eurovision, που απαγορεύουν «στίχους, γλώσσα ή χειρονομίες πολιτικού ή παρεμφερούς χαρακτήρα». Η ένσταση δεν έγινε δεκτή, αφού εκείνοι που... έβαλαν την παλαιστινιακή σημαία στον κατάλογο της EBU με τις «απαγορευμένες» σημαίες του διαγωνισμού της Στοκχόλμης χαρακτήρισαν το τραγούδι της Ουκρανίας «ιστορικό» και όχι «πολιτικό». «Ξέπλυμα» Ποιοι ήταν όμως οι Τάταροι και γιατί ιστορικοί μιλούν για «ξέπλυμα των Ουκρανών νεοναζί;». Η καθηγήτρια και ιστορικός Ελένη Νικολαΐδου υπενθυμίζει σε άρθρο της πως «αυτήν τη στιγμή στην Ουκρανία, ύστερα από αιματηρές συγκρούσεις, κυβερνάνε φασίστες οι οποίοι έχουν κάνει εγκλήματα κατά ρωσόφωνων πληθυσμών και Ουκρανών αντιφασιστών της περιοχής» και εξηγεί πως μέσα από την Eurovision «η αποστολή της Ουκρανίας παραμορφώνει την Ιστορία, πριμοδοτεί το έδαφος για ευρύτερα κυνηγητά σε αντιφασίστες και ρωσόφωνους, με ευρύτερο στόχο να κάμψει και το φρόνημά τους». «Μέσω της επίθεσης στην ΕΣΣΔ, χτυπάνε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ, καθώς και τη Ρωσία, η οποία εμπλέκεται στην περιοχή» επισημαίνει μεταξύ άλλων και εξηγεί: «Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν από τις αρχές του 1942 η χερσόνησος της Κριμαίας είχε περιέλθει στην κυριαρχία των ναζί, μεγάλο ποσοστό του ντόπιου πληθυσμού εκτελείται ή αποστέλλεται στη Γερμανία σε στρατόπεδα συγκέντρωσης για “κοινωφελή εργασία”. Οι Τάταροι της Κριμαίας συνεργάστηκαν ενεργά με τις γερμανικές αρχές κατοχής, συμμετέχοντας στις λεγόμενες Ταταρικές Εθνικές Επιτροπές, που συστάθηκαν από τα γερμανικά όργανα πληροφοριοδοτών και χρησιμοποιήθηκαν συχνά για τη διείσδυση στα νώτα του Κόκκινου Στρατού από κατασκόπους και δολιοφθορείς. Με την υποστήριξη των Τατάρων της Κριμαίας, οι Ταταρικές Εθνικές Επιτροπές, στις οποίες ηγετικό ρόλο έπαιξαν οι Λευκοφρουροί - Τάταροι του εξωτερικού, προσανατόλισαν τις δραστηριότητές τους στις διώξεις και την καταπίεση του μη-ταταρικού πληθυσμού της Κριμαίας ξεκινώντας τις προετοιμασίες για την απόσπαση της Κριμαίας από τη Σοβιετική Ένωση με τη βία, με τη βοήθεια των γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων». Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην απόφαση για μετεγκατάσταση όλων των Τατάρων από την Κριμαία στις περιοχές της ουζμπεκικής ΣΣΔ. Η μετεγκατάσταση ανατέθηκε στη σοβιετική NKVD και έπρεπε να γίνει έως την 1η Ιουνίου 1944.«Στα τέλη του 1943, λοιπόν, μεταφέρθηκαν από τη γη τους οι Karachai και το ίδιο συνέβη και με την αυτόνομη δημοκρατία των Kalmyk, οι οποίοι συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς (Chuev, F., Molotov Remembers. Chicago: I. R. Dee, 1993). Τον Μάρτιο του 1944 εκδιώχθηκαν οι Τσετσένοι και οι Ιngushi. Τον Απρίλιο 1944 μετακινήθηκαν από την περιοχή τους οι Kabardino - Balkav σε μακρινές περιοχές και άλλαξαν όνομα σε Αυτόνομη Καμπαρντιανή Δημοκρατία. Οι Τάταροι και οι Τσετσένοι – πάνω από το μισό του πληθυσμού τους – συνεργάστηκαν με τους ναζί». «Ο Β.Μ. Μολότοφ για το θέμα των μετακινήσεων εθνοτήτων μέσα στη Σοβιετική Ένωση αναφέρει πως “το ζήτημα ήταν ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου λάβαμε αναφορές για μαζική προδοσία. Τάγματα Καυκασιανών στάθηκαν αντίθετα σε εμάς στο μέτωπο και μας επιτέθηκαν στα μετόπισθεν. Επρόκειτο για ζήτημα ζωής και θανάτου, δεν υπήρχε χρόνος να ερευνήσουμε τις λεπτομέρειες. Φυσικά και αθώοι υπέφεραν. Όμως εκτιμώ ότι, με δεδομένες τις συνθήκες, ενεργήσαμε ορθά” (Chuev, F.)» επισημαίνει η ιστορικός Ελένη Νικολαΐδου. Τα δωδεκάρια Το τραγούδι, που μιλάει για την εκτόπιση των Τατάρων της Κριμαίας από τις σοβιετικές αρχές κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όχι όμως και για την επιλογή των Τατάρων να ταχθούν υπέρ των ναζί, συγκέντρωσε συνολικά από εθνικές επιτροπές και κοινό 534 βαθμούς. Η Αυστραλία, που είχε αναδειχθεί πρώτη από την ψηφοφορία των επιτροπών, τελικά ήρθε δεύτερη με 511 βαθμούς και η Ρωσία τρίτη με 491 βαθμούς. Το «1944» εξασφάλισε τα «δωδεκάρια» του Σαν Μαρίνο, της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, της Δανίας, της Μολδαβίας, της Λετονίας, του Ισραήλ, της Σερβίας, των Σκοπίων, της Αλβανίας, της Πολωνίας και της Σλοβενίας. Η Γερμανία, η Ολλανδία, η Ελβετία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Λιθουανία και η Ουγγαρία ψήφισαν Αυστραλία, η Γαλλία την Ιταλία, η Αγγλία τη Γεωργία και η Ιταλία την Ισπανία. Δωδεκάρια στη Ρωσία έδωσαν το Αζερμπαϊτζάν, η Κύπρος, η Λευκορωσία και η Ελλάδα, ενώ η Ρωσία έδωσε το «δωδεκάρι» της στην Αρμενία. Τα αποτελέσματα χαρακτηρίστηκαν «χαστούκι στην πολιτική της Ρωσίας» και πανηγυρίστηκαν δεόντως από τον Ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο, που στον λογαριασμό του στο Twitter έκανε λόγο για «μια νίκη απίστευτη!», την ώρα που Βολοντίμιρ Γκρόισμαν μαζί με τα «ειλικρινή του συγχαρητήρια» ευχόταν «δόξα στην Ουκρανία!». Από την άλλη πλευρά ο Ρώσος πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Κονσταντίν Κοσάτσεφ προειδοποίησε ότι η νίκη αυτή μπορεί να ενθαρρύνει την ουκρανική ηγεσία και να θέσει σε κίνδυνο τη δύσκολη ειρηνευτική διαδικασία. Ο άλλος λόγος για τον οποίο θα μείνει στην ιστορία ο φετινός διαγωνισμός της Eurovision είναι η λίστα που κατά λάθος αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο ξεσηκώνοντας, εύλογα, την οργή της Παλαιστινιακής Αρχής, που κάλεσε τον επικεφαλής της EBU Ζαν-Πολ Φιλιπό να «ανακαλέσει άμεσα την απόφαση και να απολογηθεί στα 11 εκατομμύρια Παλαιστινίων για αυτό το βαρύ, απαράδεκτο και ποταπό λάθος». Η σημαία της Παλαιστίνης, η οποία κυματίζει από τον Σεπτέμβριο του 2015 στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών – σε μία κίνηση ιδιαίτερου συμβολισμού στον αγώνα των Παλαιστινίων για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους –, συμπεριελήφθη στη λίστα της EBU με σημαίες που απαγορευόταν να κυματίσουν στον διαγωνισμό της Στοκχόλμης. Στον κατάλογο αυτόν περιλαμβανόταν η σημαία του κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο, καθώς και οι σημαίες της Κριμαίας, του Κοσόβου, του Ναγκόρνο - Καραμπάχ, των Βάσκων, του Ντονέτσκ, της Υπερδνειστερίας και του Ισλαμικού Κράτους. Η EBU επικαλέστηκε τον μη πολιτικό χαρακτήρα της Eurovision στην απάντησή της εν μέσω των αντιδράσεων που προκλήθηκαν. Στη συνέχεια σημείωσε ότι «οι κανόνες της Eurovision ορίζουν ότι επιτρέπεται να κυματίσουν στον διαγωνισμό μόνο οι σημαίες των 42 χωρών που συμμετέχουν, εθνικές σημαίες κρατών - μελών του ΟΗΕ και η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».EurovisionπολιτικήΟυκρανίανίκηναζίΤατάροιIssue: 1917Issue date: 19-05-2016Has video: