«Έγκλημα και Τιμωρία: Αθήνα» σε ελεύθερη μεταγραφή και σκηνοθεσία Βασίλη Μπισμπίκη

Όταν είδα το «Άνθρωποι και Ποντίκια», σε ελεύθερη μεταφορά της Σοφίας Αδαμίδου και σκηνοθεσία Βασίλη Μπισμπίκη, ένοιωσα πως γεννιέται κάτι πολύ σημαντικό. Εκεί, στη μέση του πουθενά, σε μια πρώην μάντρα του λασπωμένου Ελαιώνα, με τους αγέρηδες να παγώνουν την αίθουσα και τα εξαθλιωμένα πρόσωπα του λούμπεν προλεταριάτου να αναπνέουν δίπλα μας, η Ομάδα Cartel προσγείωσε εξαίσια το έργο του Στάινμπεκ στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Τώρα στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών – ένας χώρος που από τη φύση του ξεβράζει οιανδήποτε χυδαιότητα (απορίας άξιον είναι γιατί φιλοξένησε μια

τέτοια ακραία παράσταση) – ο Μπισμπίκης, με τον συνήθη ωμό ρεαλισμό και την άκρατη βωμολοχία, έχοντας στη διάθεσή του μια πολυδάπανη παραγωγή, επιχείρησε, ατυχώς, τη μεταγραφή του σπουδαίου μυθιστορήματος του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Έγκλημα και Τιμωρία».

Στο δικό του πια έργο, αντικαθιστώντας την Πετρούπολη του 1886 με την Αθήνα του 2023, τοποθετεί τη δράση στην «underground» περιοχή της Ομόνοιας με τα κακόφημα ξενοδοχεία, τα παρακμιακά στέκια, τις πόρνες, τους τραβεστί, τους επαίτες, τους προαγωγούς, τους ναρκομανείς και τις εγκληματικές φυσιογνωμίες.

Αυτό το λαϊκό – αν όχι λαϊκότατο νουάρ – επενδυμένο με βρισιές και εξοπλισμένο με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (ζωντανή κινηματογράφηση που ωστόσο είναι χιλιοπαιγμένη, βίντεο που περιφέρεται άσκοπα στο συντριβάνι της Ομόνοιας, με τον πρωταγωνιστή να μονολογεί, ένα κομπιούτερ στη μέση της πλατείας και μια συνομιλία μέσω Skype κάτω από τους ήχους της Θείας Λειτουργίας, ένα φωσφορίζον κυλιόμενο δωμάτιο κ.ά.), δεν συνιστά καμία καινοτόμο πρόταση.

Αντίθετα η παράσταση, με την αδύναμη δραματουργία της (Μπισμπίκης – Μελιτόπουλος) και τον βεβιασμένο άγριο ρεαλισμό της, παραμένει καρφωμένη σε επιδερμικά στοιχεία, ενώ ο πληθωρισμός ξεκάρφωτων επεισοδίων ενίοτε αγγίζει τα όρια της απρέπειας – όπως όταν η χήρα του Μαρμελάντοφ θρηνεί πάνω στο φέρετρο, φορώντας στο κεφάλι ένα εσώρουχο του άντρα της ή η ξεκούδουνη απαγγελία αποσπάσματος από τον «Θείο Βάνια» του Τσέχωφ ενώ στην οθόνη προβάλλεται σκληρό πορνό.

Η μόνη σκηνή που ξεχωρίζει, διαθέτοντας ποιητικά στοιχεία, είναι αυτή με τον χορό της «Καλίνκα» από τον νεκραναστημένο Μαρμελάντοφ και τη Σόνια (ο Τζεζάρις Γκραουζίνις και η Ερρίκου Μπίγιου είναι υπέροχοι).

Ο Μπισμπίκης κρατάει τους κύριους χαρακτήρες του σπουδαίου Ρώσου συγγραφέα, αλλάζοντας απλώς τα ονόματα και σε κάποιους την ιδιότητά τους. Όπως ο Ρασκόλνικωφ που γίνεται Μιχάλης (ανεπαρκής ο καλός ηθοποιός Θοδωρής Σκυφτούλης) και αντί για φοιτητής Νομικής είναι τώρα φοιτητής Εγκληματολογίας, ο οποίος εκτοξεύει επιφανειακές απόψεις περί «δίκαιου εγκλήματος» που δεν έχουν καμία σχέση με τις φιλοσοφικές και ψυχολογικές προεκτάσεις του ντοστογιεφσκικού κειμένου.

Από κει και πέρα έχουμε μια σειρά από άνισες ερμηνείες: τη μητέρα του Μιχάλη (η Άννα Μάσχα κάνει ό,τι μπορεί για να διασωθεί), την αδελφή του Ντίνα (άμεση η Ι. Φραγκάτου), τον βιαστή της Αρκάδη (άχρωμος ο Κ. Φανελάκης), τον επιθεωρητή Πορφύρη (καλός στον ρόλο του ο αγνώριστος Μπισμπίκης), την αδίστακτη τοκογλύφο στην ενδιαφέρουσα, οπερατικής υφής δολοφονία της (εύστοχη η Μπέττυ Βακαλίδου), την αγνή ιερόδουλη Σόνια (συγκινητική η Ερρίκα Μπίγιου), τον απόκληρο Ρώσο εμιγκρέ πατέρα της (εξαιρετικός ο Τζεζάρις Γκραουζίνις), τη γυναίκα του Κατερίνα Μαρμελάντοβα (ως καρικατούρα η Νίκη Σερέτη) κ.ά.

Τα σκηνικά του Κέννυ ΜακΛέλλαν, τα κοστούμια του Γιώργου Σεγρεδάκη και οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη συνδράμουν θετικά στη δημιουργία της ατμόσφαιρας.

Διαβάστε επίσης:

4 ακόμη παραστάσεις για το έργο «Ο αδερφός μου ο Αμαντέους»

Γιοβάννα: «Η μητέρα μου δεν χαιρόταν με τη χαρά μου – Δεν με χάιδεψε, δεν με αγκάλιασε ποτέ» (Video)

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Δράμα, θρίλερ και η γαλλική υπερπαραγωγή «Οι Τρεις Σωματοφύλακες: Ντ’ Αρτανιάν»