BBC: Το δράμα των προσφύγων από το Αφγανιστάν, για να φτάσουν στην Ευρώπη

Αφγανοί πρόσφυγες, που καταφέρνουν να διαφύγουν από το καθεστώς των Ταλιμπάν, πέφτουν θύματα συμμοριών στα σύνορα Ιράν-Τουρκίας. Οι πρόσφυγες βασανίζονται και κρατούνται όμηροι, με τους απαγωγείς να στέλνουν βίντεο στις οικογένειές τους ζητώντας λύτρα για να τους αφήσουν ελεύθερους.

Το συγκλονιστικό ρεπορτάζ του BBC αποκαλύπτει την απίστευτη βία που βιώνουν οι πρόσφυγες καθώς προσπαθούν να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη- φρούριο, που θεωρεί τους μετανάστες εισβολείς.

«… δείξτε έλεος…»

Στοιβαγμένοι σε

κάποιο ορεινό σημείο, δεμένοι με αλυσίδες και λουκέτα, μια ομάδα Αφγανών εκλιπαρούν για τη ζωή τους.

«Όποιος βλέπει αυτό το βίντεο, με απήγαγαν εχθές, ζητούν 4.000 δολάρια για καθέναν από εμάς. Μας χτυπούν ασταμάτητα νύχτα-μέρα», λέει ένας από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους, που το πρόσωπό του καλύπτεται από σκόνη.

Afghans fleeing Taliban kidnapped and tortured on Iran-Turkey border, BBC investigation finds https://t.co/vk9uHULX56

— BBC News (World) (@BBCWorld) June 14, 2023

Σε ένα άλλο βίντεο φαίνεται μια ομάδα ανδρών που είναι γυμνοί και μπουσουλάνε στο χιόνι, καθώς κάποιος τους χτυπά.

«Έχω οικογένεια, μη μου το κάνετε αυτό. Έχω γυναίκα και παιδιά, δείξτε έλεος», λέει κλαίγοντας ένας άνδρας. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα, στο βίντεο καταγράφεται η σεξουαλική κακοποίησή του.

Τα ανατριχιαστικά βίντεο που έχει στη διάθεσή του το BBC είναι αποδείξεις μιας νέας εγκληματικής δραστηριότητας , με συμμορίες στα σύνορα Ιράν- Τουρκίας, που αιχμαλωτίζουν τους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν καθώς προσπαθούν να περάσουν τα ορεινά περάσματα ελπίζοντας ότι θα φτάσουν στην Ευρώπη.

Η διαδρομή των απελπισμένων προσφύγων

Ο δρόμος που ακολουθούν οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν περνά μέσα από το ιρανικό έδαφος, κι από εκεί μπαίνουν στην Τουρκία, όπου περιμένουν τη διακίνησή τους προς την Ευρώπη. Είναι διαδρομές που χρησιμοποιούν οι πρόσφυγες εδώ και δεκαετίες. Αλλά τώρα είναι πιο επικίνδυνες από ποτέ άλλοτε.

Οι φυγάδες διασχίζουν τις ορεινές διαδρομές περπατώντας ατέλειωτες ώρες, σε ένα τοπίο όπου είναι δύσκολο να κρυφτούν από τις στρατιωτικές δυνάμεις και τις συμμορίες.

Afghan Refugees Still Lack Safe Pathways in the EU: Reporthttps://t.co/bAgsaAa5jV

— Khaama Press (KP) (@khaama) June 5, 2023

Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν φύγει από το Αφγανιστάν αφότου οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία, τον Αύγουστο του 2021, όταν οι δυτικές δυνάμεις εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν στην τύχη του. Έκτοτε οι συμμορίες βρήκαν την ευκαιρία να θησαυρίσουν από τον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό των φυγάδων που τολμούν να κάνουν το ταξίδι.

Πολλοί από τους πρόσφυγες έχουν ήδη πληρώσει τεράστια ποσά σε διακινητές που τους υπόσχονται ασφαλή περάσματα από τα βουνά, μέχρι την Τουρκία. Αλλά παρόλα αυτά αρκετοί πέφτουν θύματα των συμμοριών που λυμαίνονται τα σύνορα.

How can the better welcome and support Afghans at risk seeking safety in Europe?

The IRC's new report provides a concrete plan for how EU states can meet the growing needs of Afghan refugees seeking protection.

Learn more: https://t.co/YP2ABolrpA #EUMigration #Afghanistan pic.twitter.com/N0fg4sddAU

— International Rescue Committee – EU (@RESCUE_EU) May 31, 2023

Η δημοσιογραφική ομάδα του BBC έχει ακούσει ανατριχιαστικές ιστορίες για βασανιστήρια που υφίστανται οι πρόσφυγες σε τουλάχιστον δέκα σημεία της μεθορίου Ιράν-Τουρκίας. Ένας ακτιβιστής που συγκεντρώνει αποδείξεις για τη δράση των συμμοριών τα τελευταία τρία χρόνια λέει πως παίρνει στα χέρια του ακόμα και δύο-τρία βίντεο κάθε μέρα.

Η μαρτυρία της Αμίνα

Οι δημοσιογράφοι του BBC μεταβαίνουν στην Κωνσταντινούπολη. Σε ένα διαμέρισμα συναντούν την Αμίνα . Ήταν αστυνομικός στο Αφγανιστάν αλλά εγκατέλειψε την χώρα όταν κατέλαβαν την εξουσία οι Ταλιμπάν. Μιλάει για την εμπειρία της στα σύνορα, όταν η ίδια και η οικογένειά της απήχθησαν από μία συμμορία.

«Ήμουν τρομοκρατημένη γιατί ήμουν έγκυος. Είχα ακούσει πολλές ιστορίες για νέα αγόρια που τα βίαζαν», λέει η Αμίνα.

Ο πατέρας της Χάτζι, λέει στο BBC, ότι οι απαγωγείς του έστειλαν ένα βίντεο που έδειχνε τα βασανιστήρια που υφίστατο ένας άγνωστος άνδρας. «Με αυτά τα βίντεο που μού έστελναν με προειδοποιούσαν» για την Αμίνα: «Αν δεν πληρώσεις τα λύτρα θα σκοτώσουμε την κόρη σου και τον γαμπρό σου». Ο Χάτζι πούλησε το σπίτι του στο Αφγανιστάν, πλήρωσε τα λύτρα στους απαγωγείς και εξασφάλισε την απελευθέρωση του παιδιού του. Αλλά η Αμίνα ύστερα από οκτώ μέρες στα χέρια των απαγωγέων έχασε το παιδί της. Η δεύτερη απόπειρα που έκαναν αργότερα να φτάσουν στην Τουρκία ήταν πετυχημένη.

Το τοίχος που χρηματοδότησε η ΕΕ

Εκτός από τις συμμορίες η Αμίνα και οι άλλοι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν κι ένα εμπόδιο που δείχνει ανυπέρβλητο: το τοίχος. Είναι ένα τοίχος ύψους τριών μέτρων, κατά μήκος της τουρκο-ιρανικής μεθορίου, με συρματοπλέγματα, ηλεκτρονικούς αισθητήρες και πύργους ελέγχου, που χτίστηκε με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Τουρκία άρχισε να χτίζει αυτό το τοίχος το 2017 για να σταματήσει την είσοδο προσφύγων και μεταναστών στο τουρκικό έδαφος. Ωστόσο οι ροές των απελπισμένων ανθρώπων δεν έχουν ανακοπεί.

Η Αμίνα και άλλοι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν λένε στο BBC ότι έπεσαν στα χέρια των συμμοριών στην ιρανική πλευρά μετά τη βίαιη επαναπροώθησή τους από τις τουρκικές μεθοριακές δυνάμεις.

Τα pushbacks στα σύνορα

Ο Μαχμούτ Καγκάν, Τούρκος δικηγόρος και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τονίζει στο BBC ότι η πρακτική των pushbacks, που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, βοηθάει τις συμμορίες των απαγωγέων που λυμαίνονται τα σύνορα.

Η δράση των συμμοριών «έχει άμεση σχέση με τα pushbacks, γιατί δημιουργεί μια ευάλωτη ομάδα σε κάθε είδους βία», λέει ο Τούρκος δικηγόρος.

Η τουρκική κυβέρνηση αρνείται τις κατηγορίες για παράνομες επαναπροωθήσεις και υποστηρίζει ότι οι ενέργειες των μεθοριακών δυνάμεων έχουν στόχο να σταματήσουν τις παράνομες εισόδους στην Τουρκία.

Η μαρτυρία του Σαϊντ

Στην Καμπούλ οι δημοσιογράφοι του BBC συναντούν τον Σαϊντ, ο οποίος έχει κάνει έξι αποτυχημένες προσπάθειες να διαφύγει από το Αφγανιστάν και να φτάσει στην Τουρκία. Οι διακινητές του υποσχέθηκαν πλαστό διαβατήριο που θα διευκόλυνε την είσοδό του στην Τουρκία. Αλλά ο σύνδεσμός του τον πούλησε στα μέλη μιας συμμορίας, που τον βασάνισαν και ζητούσαν λύτρα 10.000 δολαρίων.

«Ήμουν φοβισμένος. Μπορούσαν να με κάνουν ό, τι ήθελαν. Να μου βγάλουν τα μάτια, να πουλήσουν τους νεφρούς μου, να μου ξεριζώσουν την καρδιά», λέει ο Σαϊντ.

Αλλά αυτό που φοβόταν περισσότερο ήταν μην τον βιάσουν. Άκουγε τους απαγωγείς που συζητούσαν πως θα τον βίαζαν και θα έστελναν βίντεο στην οικογένειά του. Τελικά ο Σαϊντ λέει πως κατάφερε να διαφύγει αφού πλήρωσε 500 δολάρια στους απαγωγείς.

Το BBC ρώτησε την ιρανική κυβέρνηση τι κάνει για να αντιμετωπίσει αυτές τις συμμορίες, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.

Οι πρόσφυγες και το ευρωπαϊκό φρούριο

Αρκετές εβδομάδες αφού συνάντησαν τον Σαϊντ, ο Αφγανός τηλεφώνησε στους δημοσιογράφους του BBC για να τους πει ότι είχε φτάσει στην Τεχεράνη. Αυτό έγινε πριν από οκτώ μήνες, αλλά είναι άγνωστο αν κατάφερε να περάσει στην Τουρκία.

Η Αμίνα, που βρίσκεται στην Τουρκία είναι αισιόδοξη ότι θα καταφέρει να φτάσει στην Ευρώπη. «Δεν τα παρατώ. Θα γίνω μητέρα. Θα είμαι δυνατή», λέει στο BBC.

Η Τουρκία θεωρείται από τους Ευρωπαίους ασφαλής χώρα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Άρα μπορούν να επαναπροωθούνται νόμιμα όσοι πρόσφυγες και μετανάστες φτάνουν στα ευρωπαϊκά σύνορα και απορρίπτεται το αίτημά τους για την παροχή ασύλου.

Έτσι ο Σαϊντ και η Αμίνα μπορεί κάποια στιγμή να φτάσουν στα ευρωπαϊκά σύνορα, αλλά να μην πάρουν άσυλο και να επιστραφούν παρά τη θέλησή τους στην Τουρκία…

Αυτό τουλάχιστον προβλέπει η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την αντιμετώπιση του προσφυγικού και μεταναστευτικού, που συμφωνήθηκε από τους υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ, πριν από μία εβδομάδα.

Διαβάστε επίσης:

Guardian: Ο ρόλος του Χαφτάρ και των γιων του στο δουλεμπόριο μεταναστών της Λιβύης

Αίγυπτος: Σε μουσείο ο καρχαρίας που κατασπάραξε τουρίστα

Γερμανία: 31χρονος επιτέθηκε σεξουαλικά σε δύο γυναίκες και μετά τις πέταξε από γέφυρα – Νεκρή η μια