Συνέντευξη | Ο καθηγητής Α. Μαρκόπουλος στη »Global Education»!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ
Καθηγητή της Βυζαντινής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής
του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορείτε να μας περιγράψετε εν συντομία την πρόοδο των βυζαντινών σπουδών στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης δια μέσου των τελευταίων δεκαετιών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μετά την Επανάσταση του 1917, οι βυζαντινές σπουδές στη Ρωσία πέρασαν από μια δύσκολη φάση. Η διδασκαλία των Βυζαντινών καταργήθηκε δια ροπάλου, επειδή θεωρήθηκε ότι συνδεόταν

άμεσα με παλαιότερες κρατικές αντιλήψεις θρησκευτικής υφής και άρα ήταν οπισθοδρομική. Την ίδια περίοδο, πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε χώρες της ευρύτερης ανατολικής Ευρώπης, όπως η Τσεχοσλοβακία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Γιουγκοσλαβία, τα πράγματα ήταν σαφώς καλύτερα. Ειδικά στην Γιουγκοσλαβία, η ανάπτυξη των βυζαντινών σπουδών ξεκίνησε από νωρίς αλλά μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα Βυζαντινά είχαν ιδιαίτερα ανοδική πορεία, καθότι εκεί σταδιοδρόμησε ένας από τους μεγαλύτερους βυζαντινολόγους όλων των εποχών, ο ρωσικής καταγωγής Γκ. Οστρογκόρσκυ. Ο Οστρογκόρσκυ ίδρυσε το Σερβικό Βυζαντινολογικό Ινστιτούτο, με υψηλότατες προδιαγραφές, το οποίο παραμένει μια πολύ ισχυρή έδρα στον χώρο των βυζαντινών πραγμάτων. Η Βουλγαρία, σε μερική αναλογία με τη Ρωσία, αντιμετώπισε δυσκολίες, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να πληγούν οι φιλολογικές σπουδές κυρίως. Πάντως, από ένα σημείο και μετά, ειδικά μετά το 1989, έγινε μία ομολογουμένως μεγάλη προσπάθεια για αναγέννηση των βυζαντινών σπουδών σε πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι σήμερα οπωσδήποτε διαφορετική, εν σχέσει με το παρελθόν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι κύρος έχουν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αυτών των χωρών στον ευρωπαϊκό χάρτη των βυζαντινών / ανθρωπιστικών, σπουδών;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Θα έλεγα υψηλό. Όσοι σπουδάζουν σε αυτά τα ιδρύματα θεωρείται ότι διαθέτουν μία βασική υποδομή, τουλάχιστον στον τομέα των βυζαντινών. Η καθαρή φιλολογία υπολείπεται, γιατί εκεί χρειάζεται καλή γνώση των και των Νέων Ελληνικών. Γενικά όμως τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αυτών των χωρών παρέχουν μία καλή βασική παιδεία στους σπουδαστές τους. Σε άλλους τομείς των ανθρωπιστικών σπουδών, όπως είναι η Ιστορία, η Ιστορία του Δικαίου και η Ιστορία της Τέχνης, τα πράγματα ίσως είναι ακόμη καλύτερα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχετε επισκεφθεί ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αυτών των χωρών; Αν ναι, τι εντύπωση αποκομίσατε για την οργάνωσή τους και το επίπεδο των σπουδαστών τους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Έχω επισκεφθεί ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη Σερβία, στη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Τσεχία, άρα θα μπορούσα να πω ότι έχω μια εικόνα γι’ αυτό που με ρωτάτε. Όσον αφορά στο επίπεδο των φοιτητών τους, στη Ρωσία και τη Βουλγαρία κυριολεκτικά εξεπλάγην από τις γνώσεις των παιδιών στη νέα ελληνική γλώσσα. Ειδικά στη Βουλγαρία, θα έλεγα ότι η γνώση τους στη Νέα Ελληνική κινείται σε εξαιρετικά επίπεδα. Όσον αφορά στην οργάνωσή τους, θα πρέπει να πούμε ότι