Το "γιατί" στην αυτοκτονία Ενώ αυξάνονται τα κρούσματα

Του Καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Αφορμή για τη σημερινή μου blog-άποψη μου δίνουν οι συχνές πρωτοσέλιδες αναφορές στον πολλαπλασιασμό των αυτοκτονιών στην Ελλάδα εξαιτίας της δραματικής αύξησης οικονομικών προβλημάτων που οδηγούν στην
καταστροφή αμέτρητους Έλληνες και Ελληνίδες επιχειρηματίες.
Ο θάνατος βρίσκεται αναμφίβολα στο τραγικότερο σημείο στο ευρύ φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων. Ο θάνατος, όμως, από αυτοκτονία, πέρα από την....
εγγενή τραγικότητά του εμπεριέχει και τα καταθλιπτικά στοιχεία που
δημιουργούν οι υποκειμενικές ενοχές συγγενών και φίλων για την αδυναμία τους να προβλέψουν και να αποτρέψουν το γεγονός! Επιπρόσθετα η κοινή γνώμη θέτει το φαινομενικά απλό, αλλά φοβερά δύσκολο να απαντηθεί,
μονολεκτικό ερώτημα του "γιατί".
Στην εποχή μας τα άτομα που αυτοκτονούν δεν το κάνουν μόνο για τους
κλασικά γνωστούς λόγους της ερωτικής απογοήτευσης, επειδή αδυνατούν να
προσαρμοσθούν στις απαιτήσεις της στρατιωτικής ζωής ή επειδή απέτυχαν στις
Πανελλήνιες Εξετάσεις. Κυρίαρχη αιτία είναι πλέον η οικονομική καταστροφή
(και εδώ υπογραμμίζω το γεγονός ότι καθώς βουλιάζουμε στην οικονομική
δυσπραγία και ύφεση φοβάμαι ότι θα βιώσουμε και στη χώρα και διεθνώς
μεγάλη αύξηση στα κρούσματα αυτοκτονιών.)
Η κλασική τυπολογία της αυτοκτονίας έγινε από τον Γάλλο κοινωνιολόγο
Emile Durkheim, ο οποίος καθόρισε τρεις συγκεκριμένους τύπους:

Πρώτον "την αλτρουιστική", όπου το άτομο στην προσπάθειά του να
διασώσει κάποιον ή κάποιους συγγενείς, φίλους, γνωστούς ή ακόμη και
εντελώς άγνωστους συνανθρώπους του από άμεσο κίνδυνο "θυσιάζει" την
προσωπική του ύπαρξη,

δεύτερον, "την εγωιστική", όπου το άτομο τερματίζει τη ζωή του για καθαρά
προσωπικούς του λόγους όντας εντελώς αποστασιοποιημένο από τον πόνο και
την οδύνη που αυτή του η πράξη μπορεί να προκαλέσει σε συγγενικά πρόσωπα
και φίλους και,

τρίτον την «ανομική», όπου το άτομο προτιμά να διακόψει αμετάκλητα
τη συνέχιση της υπαρξιακής του οντότητας ακριβώς επειδή κάποιες φυσικές
καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες ή πόλεμοι), ή ακόμη και η ραγδαία κοινωνική
αλλαγή που υφίσταται το σύστημα στο οποίο ζει μετουσιώνει τα γνωστά του
πρότυπα διαπροσωπικών σχέσεων, αλλάζουν τα νοήματα και οι αξίες της ζωής
και επικρατεί "κοινωνική ανομία", την οποία το άτομο την αισθάνεται ως μείωση
της ικανότητάς του να ζήσει και να λειτουργήσει όπως ήξερε.

Μέσα στα πλαίσια του παρόντος προβληματισμού, καθώς η προσπάθεια
απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα και ευαισθησία στην προσέγγισή μας για να
αποφευχθούν τυχόν παρερμηνείες, χρειάζεται να επισημάνω ότι το άτομο

που αποπειράται να αυτοκτονήσει, άσχετα εάν το κατορθώνει ή όχι σε τελική
ανάλυση, πιστεύει ότι βρίσκεται αντιμέτωπο με δύο μόνο επιλογές - δηλαδή να
συνεχίσει την υπαρξιακή του πορεία όπως έχει, ή να την αναστείλει τελεσίδικα.
Ο αυτόχειρας πριν πραγματοποιήσει την τελική επιλογή του δίνει πολλά<