Τι είναι τα recourse και non-recourse δάνεια

Να αρχίσω με μια διόρθωση στο χτεσινό άρθρο. Πράγματι το δάνειο του ταξιτζή ήταν στεγαστικό και δεν έχει σχέση με την αξία του ταξί. Μου το είπε, απλά δεν το έθεσα σωστά.
Αλλά αυτό το γεγονός μου δίνει σήμερα την ευκαιρία να αναφερθώ σε κάτι που ήθελα να γράψω εδώ και πολύ καιρό. Τι είναι recourse και non-recourse loans.
Γενικά τα non-recourse δάνεια έχουν σαν εγγύηση την αξία του παγίου. Αν για παράδειγμα δεν μπορείς να .....
πληρώσεις το δάνειο σου, τότε η τράπεζα (ή ο πιστωτής) παίρνει πίσω το πάγιο και η ευθύνη σου σταματά εκεί. Αν αποδειχτεί ότι το πάγιο αξίζει λιγότερο από το δάνειο, τότε την χασούρα την παίρνει ο πιστωτής.

Στα λεγόμενα recourse δάνεια, ναι μεν το δάνειο είναι συνδεδεμένο έως ένα βαθμό με το πάγιο, αλλά ουσιαστικά δεν ενδιαφέρει την τράπεζα πόσο κάνει αυτό το πάγιο. Αν δεν μπορείς να πληρώσεις, η τράπεζα κυνηγάει εσένα και δεν σταμάτα η υποχρέωση σου στην αξία του παγίου (αν για παράδειγμα αποδειχτεί ότι αξίζει λιγότερο από την αξία του δανείου).

Στην Ευρώπη, ο κάνονας είναι ότι όλα τα δάνεια είναι recourse. Στις ΗΠΑ, τα περισσότερα είναι non-recourse (αν και τα τελευταία χρόνια σε ορισμένες δικαιοδοσίες έχει ανατραπεί και αυτό έως ένα βαθμό).

Ένας από τους λόγους που στη χώρα μας έχουμε τα προβλήματα που έχουμε, είναι ακριβώς διότι τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί είναι όλα recourse. Για ποιο λόγο είναι αυτό κακό; Διότι όταν η τράπεζα νομίζει ότι σε έχει δεμένο χειροπόδαρα, τότε σου δίνει απλόχερα λεφτά, τις περισσότερες φορές περισσότερα από ό,τι αξίζει το ενέχυρο και από ό,τι μπορείς να αποπληρώσεις.

Στο χτεσινό παράδειγμα με το ταξί, η τράπεζα πράγματι είχε δώσει στον ταξιτζή δάνειο, αλλά στην πραγματικότητα ήταν στεγαστικό δάνειο και αυτός το χρησιμοποίησε για να αγοράσει ταξί. Την τράπεζα δεν την ενδιέφερε τι αξίζει το ταξί, αλλά το ακίνητο.

Το σωστό θα ήταν η τράπεζα να είχε δώσει αυτό το το δάνειο, με βάση του τι νομίζει ότι αξίζει ένα ταξί.

Αν γινόταν αυτό, τότε ενδεχομένως ο συγκεκριμένος να μην μπορούσε να πάρει αυτό το δάνειο, είτε διότι δεν είχε την προκαταβολή που θα ζητούσε η τράπεζα, είτε διότι η τράπεζα δεν είχε εμπιστοσύνη στον τίτλο και δεν θα μπορούσε να βάλει προσημείωση στην άδεια του ταξί (κάτι που είναι άλλο μεγάλο θέμα από μόνο του), είτε η τράπεζα θεωρούσε πολύ υψηλή την τιμή του ταξί και δεν ήθελε να αναλάβει το ρίσκο του συγκεκριμένου δανείου.

Έτσι, ίσως η άδεια για ένα ταξί να μην είχε εκτοξευτεί στον ουρανό πριν μερικά χρόνια και σήμερα δεν θα είχαμε τόσα επισφαλή δάνεια. Διότι πέραν του ότι κάτι αξίζει όσο κανείς προτίθεται να πληρώσει για αυτό, το τι αξίζει κάτι είναι και συνάρτηση της πίστωσης που μπορεί να χορηγηθεί.

Τα δάνεια τύπου non-recourse γενικά ρίχνουν πολύ μεγάλη ευθύνη στον πιστωτή. Είναι ευθύνη της τράπεζας να ζυγίζει πόσο αξίζει το ενέχυρο και να κοστολογήσει το δάνειο ώστε να κανονίσει να μην χάσει. Ναι μεν η τράπεζα κοιτάει και το εισόδημα σου, αλλά κατά βάση το ενέχυρο είναι αυτό