Τα πορτοπαράθυρα της διαπλοκής

Του Δημήτρη Α.Γιαννακόπουλου
Υπάρχει τόση πολιτική και πολιτισμική αθλιότητα στη χώρα μαςσχετικά με το φαινόμενο της διαπλοκής, που πραγματικά και εγώ ακόμη που τηνπεριγράφω δεν μπορώ να την χωνέψω! Ποτέ δεν μπόρεσα να αφομοιώσω πλήρως την μέχρις αναισθησίας ανοχήτου ελληνικού λαού στην διαπλοκή, παρόλο που κατανοώ σε ικανοποιητικό μάλλονβαθμό, τα αίτια αυτής της στάσης. Βλέπετε, άλλο πράγμα είναι να ερμηνεύειςφαινόμενα και να περιγράφεις τον μηχανισμό που τα παράγει και άλλο να ......χωνεύειςτην διαδικασία αναπαραγωγής τους.

Σε ένα κεφαλαιοκρατικό κράτος πατρωνίας, η διαπλοκή είναιίσως το φυσικότερο πολιτικό φαινόμενο που θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει, αλλάτο ζήτημα είναι πώς τούτο δρα σε επίπεδο πολιτικής και κοινωνικής ψυχολογίας.Πώς διαμορφώνει πολιτικές συνειδήσεις, ανίκανες να ασκήσουν κριτική στη δομήπου ουσιαστικά συστήνει την ύπαρξη τους. Πώς ο πολίτης - και ο πολιτικόςασφαλώς - καταλήγει να σκέφτεται και να ενεργεί πολιτικά μέσω του λόγου και τηςδιαλεκτικής των διαπλεκομένων (της οργανικής σύζευξης συμφερόντων που ορίζουντην κυρίαρχη πολιτική σφαίρα σε συνάρτηση με εκείνη της οικονομίας και τωνεπιμέρους κοινωνικών λειτουργιών).
Η απάντηση είναι απλή, αλλά ταυτόχρονα δυσνόητη ήαποκρουστική για τον πολίτη που είναι ενταγμένος στο πελατειακό σύστημα: Ηενότητα του ατόμου πού διασπάται στις κεφαλαιοκρατικές κοινωνίες, αποκαθίσταταιφαντασιακά μέσω του διαπλεκόμενου λόγου στην περίπτωση της Ελλάδας. Δηλαδή, ηδιαπλοκή συμβάλει καθοριστικά στην φαντασιακή επανένωση του ατόμου με τοκοινωνικό περιβάλλον του που έχει διαταραχθεί πρωτογενώς εξαιτίας τουπολιτισμού της νεοφιλελεύθερης αγοράς που δομεί την αντίληψη της ταυτότητας καιτου ιδιαιτέρου συμφέροντος σε ένα πλαίσιο αντιφατικό: εντός του πελατειακού συστήματος. Η διαπλοκή φροντίζει για τον εναρμονισμό τηςνεοφιλελεύθερης αγοράς με την κομματική αγορά, με άλλα λόγια, και στον βαθμόπου το πετυχαίνει, μοιάζει να υποστηρίζει την ύπαρξη του πολίτη, ο οποίοςαντιλαμβάνεται, ή απλώς αισθάνεται τον εαυτό του μέρος αυτής της δομής. Έτσι ηδιαπλοκή καταλήγει να εμφανίζεται ως υπαρξιακός παράγων για τον κάθε πολίτη πουείναι, ή θα ήθελε να είναι, στοιχείο του πελατειακού συστήματος.
Αφού λοιπόν η διαπλοκή στη χώρα μας αποτελεί τον κύριομηχανισμό θέσπισης του «μάγματος των κοινωνικών σημασιών», πώς είναι δυνατόν νασυνειδητοποιηθεί βαθύτερα η κοινωνικοπολιτική λειτουργία της από εκείνους πουείναι φορείς του σημειολογικού συστήματος που τους καθιστά υποκείμενα με ένααταξικό, απολιτικό, μαζικό, αγοραίο τρόπο; Από τη άλλη, όσοι διακατέχονται απόβαθύτερη ταξική συνείδηση, πώς να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στο φαινόμενο τηςδιαπλοκής, από την στιγμή κατά την οποία αυτό εντάσσεται στη γενική κριτικήτους και αντίδρασή τους στον καπιταλισμό; Και όμως, η διαπλοκή πρέπει ναεξετάζεται ξεχωριστά, ιδιαίτερα στη χώρα μας, καθώς δεν αποτελεί ένα γενικόφαινόμενο του καπιταλισμού, αλλά λειτουργική έκφραση του πελατειακού συστήματοςηγεμονίας. Προφανώς το κεφαλαιοκρατικό κράτος είναι αναγκαία συνθήκη γ