Άσυλο… λογικής

Γράφει ο Θοδωρής Παπαθεοδώρου Τελικά, η διαδικασία της μεταρρύθμισης του Πανεπιστημίου ολοκληρώθηκε στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε: Το Άσυλο. Tout ça, pour ça, που λένε και οι Γάλλοι!Με την ψήφιση του νέου νόμου-πλαισίου, από μία τόσο ευρεία  πλειοψηφία της Βουλής, η μεταρρύθμιση διαθέτει  πλέον ένα ισχυρό ιδεολογικό «τόπο», την de jure κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Όχι απλά την αποσιώπησή του, όπως ήταν το αρχικό σχέδιο, αλλά τη ρητή πλέον κατάργηση οποιασδήποτε διάταξης παρέπεμπε σε αυτό ή αναγνώριζε την ευθύνη ενός οργάνου για την προστασία των ακαδημαϊκών ελευθεριών και την κατοχύρωση της ασφάλειας των εγκαταστάσεων και των προσώπων μέσα στα Ιδρύματα. Η κατάργηση του ασύλου προβάλλεται ως ιδεολογική νίκη, ως μια....... νέα εποχή, ως καθαρτήρια πηγή όλων των παλαιών ανομημάτων της Πανεπιστημιακής αυτοδιοίκησης, ως αφετηρία εκσυγχρονισμού των ΑΕΙ και ως το τέλος του «παλιού».Πλέον, σύμφωνα με το άρθρο 3 του νέου νόμου «Στα ΑΕΙ κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των ΑΕΙ, εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται το άρθρο 2 του ν.1268/1982….κλπ».Επομένως, στο εξής, κανείς δεν θα έχει την ευθύνη για το Πανεπιστημιακό άσυλο, γιατί απλά αυτό δεν υπάρχει, η δε ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελεύθερη έκφραση των ιδεών θα προστατεύονται… από μόνες τους!«Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς Βαρβάρους;» όπως λέει ο ποιητής, για να συμπληρώσει σκωπτικά «οι άνθρωποι αυτοί ήταν μία κάποια λύσις». Το θέμα είναι για ποιους ήταν «λύση» και ποιοι επωφελούνταν διαχρονικά από αυτή τη «λύση».Χωρίς επικήδεια διάθεση για το άσυλο, αλλά με την πεποίθηση ότι η κατάργησή του έχει συμβολικό πολιτικό βάρος και εκπέμπει μηνύματα περισσότερο προς την κοινωνία παρά προς το Πανεπιστήμιο, θεωρώ, με κάποια βεβαιότητα, ότι τα παραπάνω ερωτήματα θα βρουν απαντήσεις στο άμεσο μέλλον. Σήμερα, όμως, χρειάζεται να αναγνωρίσουμε δύο πραγματικές καταστάσεις.Από τη μία πλευρά, πρέπει να συνομολογήσουμε ότι το άσυλο, ως κατάκτηση της Δημοκρατίας και ακαδημαϊκή παράδοση, δεν το προστάτευσε επαρκώς, με ευθύνη και αποφασιστικότητα, η ίδια η Πανεπιστημιακή κοινότητα. Σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, το άσυλο εκφυλίστηκε σε ασυλία και αυθαιρεσία, με  βάρβαρες παραβιάσεις και προσβολές εναντίον προσώπων και εγκαταστάσεων. Ακαδημαϊκοί δάσκαλοι προπηλακίστηκαν και κακοποιηθήκαν (Κίττας, Πανούσης, Μάνθος, Παπαδάτος κ.ά.), κτίρια και εργαστήρια καταστράφηκαν, ενώ συχνά η απάντηση της Πανεπιστημιακής κοινότητας περιορίστηκε  στην έκδοση ανακοινώσεων αποδοκιμασίας των γεγονότων.Παράλληλα, πολλοί επένδυσαν στην ύπαρξή του για να ικανοποιήσουν ξένα προς το Πανεπιστήμιο συμφέροντα. Η, δε επίσημη Πολιτεία, όταν δε ήταν συνυπεύθυνη για την κατάλυσή του, υπήρξε απαθής. Πάνω σε αυτές τις καταστάσεις διαμορφώθηκε εύκολα και με περίσσεια συναίνεση ο ιδεολογικός τόπος της κατάργησης του ασύλου. Πάνω σε αυτές τις καταστάσεις δ