O νέος επικεφαλής του ΣΟΕ φλέρταρε με τη... δραχμή

Ερωτήματα, ποικίλα σχόλια και έντονο προβληματισμό προκάλεσε η τοποθέτηση του Χριστόδουλου Στεφανάδη στη θέση του επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) με αφορμή άρθρα του στον Τύπο για επιστροφή στη δραχμή και νομισματική υποτίμηση ως αντίδοτο στην κρίση.

Το «φλερτ» του νέου προέδρου του ΣΟΕ με τη δραχμή εκδηλώθηκε μάλιστα σε μία κρίσιμη για τη χώρα οικονομική συγκυρία το.....
2011, οπότε υπήρχε έντονη σεναριολογία και βροχή από δημοσιεύματα στον ξένο Τύπο για τον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, δημιουργώντας κλίμα αβεβαιότητας για την πορεία της οικονομίας και τροφοδοτώντας κερδοσκοπικά παιχνίδια σε βάρος της χώρας.
Το σκεπτικό
Σε διαδοχικά άρθρα του τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2011 στην εφημερίδα «Καθημερινή» ο κ. Στεφανάδης, περιγράφοντας τα εργαλεία για την υπέρβαση της κρίσης και την ενίσχυση της ανάπτυξης, παρουσίαζε ως εναλλακτική λύση τη νομισματική υποτίμηση με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή.
Το σκεπτικό του ήταν ότι προτιμότερη λύση για την Ελλάδα θα ήταν η κυβέρνηση να προχωρήσει σε μία γρήγορη και αποτελεσματική εσωτερική υποτίμηση εντός Ευρωζώνης.
Ωστόσο, εκτιμούσε ότι εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί σωστά η δύσκολη και ημι-πειραματική συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης θα ήταν φρόνιμο να εξεταστεί προσεκτικά και η εναλλακτική λύση της νομισματικής υποτίμησης με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή.
Ειδικότερα στις 13 Νοεμβρίου του 2011, σε άρθρο του με τίτλο «Για μία λιγότερο επώδυνη εσωτερική υποτίμηση», ανέφερε ότι «θα είναι προτιμότερο αν η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε μία γρήγορη και αποτελεσματική εσωτερική υποτίμηση εντός της Ευρωζώνης.
Αλλά αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστεί σωστά η δύσκολη και ημι-πειραματική συνταγή της εσωτερικής υποτίμησης (και εδώ ισχύει το "Γνώθι Σαυτόν"), θα ήταν φρόνιμο να εξεταστεί προσεκτικά και η εναλλακτική λύση της νομισματικής υποτίμησης με συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή».
Σε άλλο άρθρο του στις 18 Δεκεμβρίου του 2011 με τίτλο «Δομικές αλλαγές και οι αυταπάτες της ανάπτυξης» ο κ. Στεφανάδης έγραφε μεταξύ άλλων: «Οπως τονίζουν τα πιο απλά εγχειρίδια Μακροοικονομικής, γρήγορη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη μπορεί να έρθει όχι με δομικές αλλαγές, αλλά με δύο άλλους τρόπους.
Φωτιές
Πρώτον, με επεκτατική δημοσιονομική πολιτική (δηλαδή με αύξηση των δημοσίων έργων και δαπανών) και δεύτερον, με υποτίμηση του κόστους ζωής (δηλαδή με μείωση των εγχώριων μισθών και τιμών) που καθιστά τα εγχώρια προϊόντα πιο ανταγωνιστικά. Στην Ελλάδα ο πρώτος τρόπος είναι προς το παρόν ανέφικτος λόγω της χρεοκοπίας του κράτους και της απροθυμίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης να συνεισφέρει, οπότε η μόνη διέξοδος για σχετικά γρήγορη ανάπτυξη είναι η υποτίμηση».
Τις φωτιές που άναψε ο διορισμός του κ. Στεφανάδη επεχείρησε να σβήσει αργά χθες το βράδυ το υπουργείο Οικονομικών με γραπτή δήλωση του ίδιου στην οποία επισημαίνει ότι «το σενάριο της "συντεταγμένης επιστροφής στη δραχμή" δεν ήταν το προτιμητέο».
Αναλυτικότερα, ο νέος πρόεδρος του ΣΟΕ αναφέρει ότι «στο άρθρο μου στην εφημερίδα "Καθημερινή" τον Δεκέμβριο του 2011, αναπτύχθηκαν οι διαφορετικές εναλλακτικές πιθανότητες και σενάρια για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής οικονομίας, με βάση τα δεδομένα εκείνης της περιόδου.
Σήμερα, 3 χρόνια αργότερα, μετά τη θεαματική δημοσιονομική προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας και την ενίσχυση της διεθνούς θέσης της χώρας, ο δρόμος για την ανάκαμψη και τη μελλοντική ευημερία της Ελλάδας είναι απαρέγκλιτα στο πλαίσιο της Ευρωζώνης και, φυσικά, με νόμισμα το ευρώ.
Αυτό ήταν και το βασικό σενάριο που αναπτύχθηκε στο τότε άρθρο. Η Ελλάδα πέτυχε αυτό που θεωρούσα ως την προτιμητέα λύση.
Εξηγήσεις
Το σενάριο της "συντεταγμένης επιστροφής στη δραχμή" δεν ήταν το προτιμητέο. Εξηγούσα ότι θα ήταν φρόνιμο να εξεταστεί σε περίπτωση που η Ελλάδα αδυνατούσε να ακολουθήσει την πορεία της εσωτερικής υποτίμησης, που τελικά ακολούθησε.
Διαφορετικά, θα είχαμε υποστεί μια απότομη και άρον-άρον εκδίωξη της χώρας μας από την Ευρωζώνη, με κλείσιμο των τραπεζών, πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας και δραματική μείωση του βιοτικού επιπέδου.
Συμφωνώ με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και συντάσσομαι απόλυτα με τις επιλογές της Κυβέρνησης».
Πέραν όμως του επικεφαλής του ΣΟΕ, η κυβέρνηση προχώρησε και σε άλλες αλλαγές προσώπων στο οικονομικό επιτελείο. Συγκεκριμένα, στη θέση του γ.γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής τοποθετείται ο κ. Μανώλης Μαματζάκης, καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο του Sussex, ενώ στη θέση της γ.γ. του υπουργείου Οικονομικών παραμένει η κ. Χριστίνα Παπακωνσταντίνου.