Η παγίδα της τελειότητας!

Ηταν στο στόμα των περισσότερων οπαδών του Ολυμπιακού μετά την εκθαμβωτική εμφάνιση κόντρα στην ΤΣΣΚΑ στον ημιτελικό του F4: «προσοχή να μην την πατήσουμε όπως η Εθνική στη Σαϊτάμα της Ιαπωνίας, όταν διέλυσε τους Αμερικάνους του Λεμπρόν Τζέιμς και μια μέρα μετά έχασε με κάτω τα χέρια από τους Ισπανούς». Το συνειρμό τον δημιούργησαν δυο στοιχεία: το άψογο, σχεδόν τέλειο ματς του Ολυμπιακού στην άμυνα και η βεβαιότητα ότι στον τελικό θα υπάρχει αντίπαλος με καταγωγή από την Ισπανία. Προέκυψε η Ρεάλ που μοιάζει λιγάκι με εκείνη την καταπληκτική Ισπανία που μας κέρδισε χωρίς το Γκαζόλ. Τουλάχιστον ως προς το επιθετικό, θεαματικό και λιγάκι τρελό στυλάκι της.Αφού πιάσαμε στο στόμα μας εκείνο το προηγούμενο, θα πάρω την ευθύνη να παίξω εγώ το ρόλο της Κασσάνδρας και θα σας μιλήσω για την παγίδα της τελειότητας, μπας και την ξορκίσω.   Πολύ πριν τη Σαϊτάμα, το Μάιο του 1994 στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας ένας Ιταλός δάσκαλος, ο αρθρογράφος της εφημερίδας της Ρώμης «Il Messaggero» Τζιάνι Μελιντόνι, μου χε μιλήσει για την παγίδα της τελειότητας με ένα τρόπο και σε μια στιγμή που δε θα ξεχάσω ποτέ. Ενώ παρακολουθούσαμε, σχεδόν άφωνοι, το εντυπωσιακό ποδόσφαιρο που έπαιζε μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας η Μίλαν, στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών εναντίον της Μπαρτσελόνα, ο Μελιντόνι, ανάβοντας ένα πούρο για να συνοδεύσει την απόλαυση της στιγμής, τόνισε ότι του χρόνου η ομάδα που παρακολουθούσαμε να δέρνει αλύπητα την dream team του Γιόχαν Κρόιφ κερδίζοντας με 4-0 δεν θα κερδίσει τίποτα! «Η Μίλαν» μου είπε «αγγίζει απόψε μια στιγμή τελειότητας. Ας τη χαρούμε τώρα γιατί μετά την τελειότητα ακολουθεί νομοτελειακά το χάος. Του χρόνου η υπέροχη αυτή ομάδα σχεδόν θα καταστραφεί και δεν θα κερδίσει τίποτα»! Ετσι κι έγινε. Κλείνοντας ένα εξάχρονο κύκλο μοναδικών επιτυχιών, η Μίλαν του Καπέλο την επόμενη σεζόν δεν κατάφερε να κάνει ποτέ ένα ανάλογο ματς παρόλο που είχε τους ίδιους πρωταγωνιστές.Το αξίωμα του Μελιντόνι με απασχολεί συχνά – κυρίως όταν παρακολουθώ σπορ τεχνικής και τακτικής. Εχω ξαναγράψει για αυτό προσθέτοντας μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ο Τζον Μάκενρο για να κερδίσει τον Μποργκ στις αρχές των 80’s στο χόρτο του Λονδίνο τελειοποίησε το παιχνίδι του: αυτό δεν τον γλίτωσε από την πρόωρη παρακμή. Ο Τζίμι «Τζίμπο» Κούριερ παίζοντας τα ρεβέρ σαν επιθετικός παίκτης του μπέιζμπολ, έγινε νούμερο ένα στον κόσμο του τένις: όταν όλοι αποφάνθηκαν ότι το παιχνίδι του είναι αλάνθαστο, κατέρρευσε. Η Βραζιλία θάμπωσε τον κόσμο στο Μουντιάλ του 1970 και μετά έκανε 24 χρόνια να κατακτήσει τον παγκόσμιο τίτλο: το απόλυτο χάος! Η Ιταλία του μεγάλου δάσκαλου Βελάσκο στο βόλλεϊ δεν κατάφερε να κερδίσει το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο το 1998, μια χρονιά μετά το θρίαμβό της στο παγκόσμιο πρωτάθλημα: δεν ήταν απλώς φαβορί, αλλά η πληρέστερη ομάδα του κόσμου. Ο Αγιαξ του Φαν Γκααλ έπεσε από την κορυφή αμέσως έπειτα από ένα ματς απόλυτης συμμετρίας που έκανε στο Μπερναμπέου με αντίπαλο τη Ρεάλ Μαδρίτης, την οποία είχε διαλύσει παίζοντας με πέντε δεκαοκτάχρονους. Θέλω σε όλα αυτά να προσθέσω και τον οδυνηρό αποκλεισμό του Ολυμπιακού στο Τσάμπιονς λιγκ μετά την εξάρα επί της Λεβερκούζεν, κάτι χρόνια πριν. Οποιος ήταν εκείνο το βράδυ στη Ριζούπολη δεν είδε απλά μια μεγάλη νίκη της ομάδας του Τάκη Λεμονή, αλλά το όριο της επιθετικής της έκφρασης: το πιάσε, το δειξε και μετά ήρθε το 0-3 από κάποια Μακάμπι στην Κύπρο σε ένα γήπεδο γεμάτο έλληνες – δηλαδή το χάος. Δεν ξεχνώ και τη χαώδη ρεβάνς του ΠΑΟ στην Αθήνα με τον Αγιαξ μετά τη νίκη στο Ολυμπιακό Στάδιο του Αμστερνταμ. Όλα ήταν ίδια, όλα ήταν τελικά διαφορετικά. Ναι είναι αλήθεια, ότι στην πιο θεαματική της έκφραση, την εφαρμογή του αξιώματος του Μελιντόνι την είδαμε κάποτε στη Σαϊτάμα, μεταξύ Παρασκευής και Κυριακής. Εκείνο το ματς της Εθνικής μας με τους Αμερικάνους υπήρξε ένα τέλειο παιχνίδι. Αν σήμερα δείτε τη στατιστική των παικτών μας θα τρίβετε τα μάτια σας: με τα ποσοστά που σούταραν εκείνη τη μέρα οι παίκτες του Γιαννάκη (πάνω από 70% στα δίποντα και πάνω από 60% στα τρίποντα) δεν θα μπορούσαν να χάσουν από καμία ομάδα στον κόσμο. Η τελειότητά του παιχνιδιού προέκυπτε από την αλήθεια των αριθμών: περισσότερα ριμπάουντ, ελάχιστα λάθη, πολλά κλεψίματα – ο ανίκητος αντίπαλος έγινε ξαφνικά κομπάρσος σε ένα ματς που οι Ελληνες έδειξαν στην οικουμένη πως πρέπει να παίζεται το μπάσκετ. Μόνο που μια τέτοια πρόταση δεν μπορούσε να έχει συνέχεια: το χα γράψει και τότε. Η τελειότητα είναι από τη φύση της όριο – δεν υπάρχει περφεξιονισμός στην περίπτωση της, ούτε υπερθετικός βαθμός. Τότε για να κερδίσουμε τους Ισπανούς στον τελικό θα πρεπε να ήμασταν καλύτεροί τους –  να ήμασταν ξανά τέλειοι ήταν αδύνατο. Η ιστορία έδειξε ότι οι Ισπανοί ήταν τελικώς πιο καλοί.Κινδυνεύει να πάθει κάτι τέτοιο ο Ολυμπιακός; Φυσικά και ναι. Η άμυνα που έπαιξε με την ΤΣΣΚΑ ήταν κάτι απίστευτο: τα μπλοκ άουτ λειτούργησαν τόσο καλά που οι περιφερειακοί του μάζεψαν περισσότερα ριμπάουντ από τους ψηλούς – απίθανα πράγματα! Η ασφυξία του Τεόντοσιτς, το «σβήσιμο» του Χριάπα, οι συνδυασμένες άμυνες πάνω στους ανίκητους ψηλούς του Μεσίνα, μαρτυρούν μια εκπληκτική προετοιμασία παιγνιδιού: ο Ολυμπιακός στο τρίτο δεκάλεπτο έχει δεχτεί πόντους μόνο από βολές – δε νομίζω ότι έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο στην ιστορία του μπάσκετ! Παρά τα πολλά φάουλ, οι λύσεις από τον πάγκο ήταν απίστευτες αφού όποιος έμπαινε έμοιαζε να ξέρει απέξω τι πρέπει να κάνει. Ο Μπαρτζώκας σχεδίασε αριστουργηματικά ένα τέλειο στην άμυνα ματς: δε χωρά αμφιβολία. Μένει να δούμε αν ο Ολυμπιακός ήταν προετοιμασμένος για ένα ή για δυο παιγνίδια.Σε σχέση με τη Σαϊτάμα υπάρχουν δυο διαφορές. Η πρώτη ήταν ότι τότε η τελειότητα υπήρξε κυρίως στην επίθεση – τώρα η άγια άμυνα ήταν αυτή που έκανε τη διαφορά. Είναι σχεδόν απίθανο να είσαι τέλειος στην επίθεση δυο φορές στη σειρά σε κάθε σπορ – όμως το να είσαι καλός στην άμυνα γίνεται: η παγίδα είναι στημένη, όμως υπάρχει τρόπος να τη γλυτώσουμε και λέγεται γνώση. Η δεύτερη διαφορά είναι ότι η Ρεάλ θα επιχειρήσει να κερδίσει κάνοντας το προφανές (δηλαδή παγιδεύοντας το Σπανούλη με τους πολλούς γρήγορους κοντούς της): ο Ολυμπιακός ξέρει τι ακριβώς θα επιχειρήσει ο αντίπαλος, ενώ τότε η απουσία του Γκαζόλ βραχυκύκλωσε την εθνική ομάδα που έχασε τον αμυντικό προσανατολισμό της και βρέθηκε να κυνηγάει κάποιους που δεν γνώριζε καλά.Η Ελλάδα κέρδισε τους Αμερικάνους τότε καταθέτοντας μια αριστουργηματική πρόταση μπάσκετ. Εχασε από τους Ισπανούς γιατί η τελειότητά της την οδήγησε στο να ξεχάσει τις αδυναμίες της: η αδυναμία στον αθλητισμό φέρνει εγρήγορση, η τελειότητα είναι παγίδα που οδηγεί στον εφησυχασμό. Οι αληθινά μεγάλες ομάδες, (όπως και οι μεγάλοι αθλητές), δεν ήταν τέλειες ήταν απλά δυνατές. Τόσο δυνατές ώστε μπορούν να κερδίζουν χωρίς να κάνουν υπερβάσεις –αλλά απλά εφαρμόζοντας το παιχνίδι τους. Ο Ολυμπιακός έκανε με τη ΤΣΣΚΑ ένα τέλειο ματς: στον τελικό πρέπει να δείξει όχι τέλειος, αλλά δυνατός. Όπως π.χ πέρυσι όταν δεν πέθανε κόντρα στην ΤΣΣΚΑ, όταν βρέθηκε 19 πόντους πίσω, αλλά σηκώθηκε, πάλεψε και νίκησε, τιθασεύοντας στη διάρκεια του ματς με το νεανικό του ενθουσιασμό, τεράστιες αδυναμίες. Ο Γιώργος Μπαρτζώκας δεν πήρε ακόμα το τρόπαιο. Ο Γιαννάκης στη Σαϊτάμα δεν πήρε το χρυσό. Είχε όμως τη σπάνια τύχη ο Γιαννάκης να παρουσιάσει σε μια διοργάνωση ένα αριστούργημα: η νίκη εναντίον των αμερικάνων είναι χίλιες φορές πολυτιμότερη από μετάλλια και κούπες κόντρα σε αδύναμους που βρέθηκαν σε μικρούς και μεγάλους τελικούς κάνοντας εκπλήξεις: από πληθωριστικούς θριάμβους έχουμε χορτάσει. Ο Μπαρτζώκας παρουσίασε κι αυτός το δικό του αριστούργημα στο Λονδίνο: η ισοπέδωση της ανίκητης ΤΣΣΚΑ είναι ένας προσωπικός θρίαμβος. Τώρα χρειάζεται να κερδίσει ο Ολυμπιακός. Θα τα καταφέρει, αρκεί να μην μείνει κολλημένος στην ανάμνηση του τέλειου ημιτελικού. Θα το κάνει, αρκεί να υπάρχει αυτή η μαγική λάμψη στα μάτια…