Τώρα ή ποτέ για την Ευρώπη!

Του Τάσου Ζάχου

Η Ευρώπη βρίσκεται νωρίτερα από ότι κανείς θα περίμενε σε οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο. Οι περισσότεροι αναλυτές πριν από 6 μήνες περίπου, δηλαδή πριν από την πρώτη συμφωνία για την Ελλάδα στις 21 Ιουλίου, τοποθετούσαν την συζήτηση για τις μεγάλες αλλαγές στην Ευρωζώνη το 2013.

Τότε δηλαδή που ο Προσωρινός Μηχανισμός Στήριξης (EFSF) θα δώσει την σκυτάλη στον Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης (ESM), οι αρμοδιότητες του οποίου έχουν ήδη εγκριθεί από το 2010.

Αυτός ο Μηχανισμός θα

είναι θεωρητικά πιο ισχυρός οικονομικά καθώς το αποθεματικό του υπολογίζεται να είναι στα 500 δισ. ευρώ έναντι 440 δισ. ευρώ που έχει στην διάθεση του ο EFSF, μέρος των οποίων ήδη χρησιμοποιούν η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία.

Επίσης ο νέος μηχανισμός προβλέπει ακόμα και ελεγχόμενη χρεοκοπία χώρας εντός ευρώ και αυτός είναι ο λόγος που οι Γερμανοί αλλά και αξιωματούχοι της Ευρωζώνης πλήρως ευθυγραμμισμένοι με την γραμμή Βερολίνου (Μπαρόζο, Ρεν) ζητούν την ενεργοποίηση του εντός του 2012.

Περσινά, ξινά σταφύλια

Όλα τα παραπάνω φέρεται να τα ξεπερνούν οι ίδιες οι εξελίξεις. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες και κυρίως η Μέρκελ και ο Σαρκοζί έχουν κλείσει τα αυτιά τους στις φωνές που ζητούν δομικές αλλαγές στην Ευρωζώνη για να επιβιώσει και κατ’ επέκταση η ΕΕ.

Η Ισπανία δανείζεται με επιτόκια ρεκόρ, η Ιταλία βρίσκεται μια ανάσα από το να χάσει την πρόσβαση της στις αγορές , με το ΔΝΤ στην πόρτα της και τους οίκους αξιολόγησης (Fitch) να απειλούν με υποβαθμίσεις και η Γαλλία βλέπει καθημερινά την επιτοκιακή της ψαλίδα σε σχέση με την Γερμανία να μεγαλώνει.

Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η κρίση χρέους έχει πλήξει τον στενό πυρήνα του ευρώ για τα καλά, κάτι που όπως είναι φυσικό κλονίζει τόσο το τραπεζικό όσο και το ασφαλιστικό σύστημα σε όλη την Ευρώπη, καθώς είναι άμεσα εκτεθειμένα σε ομόλογα των παραπάνω χωρών.

Ποιός λείπει από την εξίσωση; Μα φυσικά η Γερμανία η οποία εξακολουθεί να επαναπαύεται σε βραχυπρόθεσμα οφέλη που προκύπτουν, όπως η στροφή των επενδυτών στα γερμανικά ομόλογα που θεωρούνται ασφαλές καταφύγιο για την ώρα, γεγονός που της επιτρέπει να δανείζεται με πολύ χαμηλότερα επιτόκια από την υπόλοιπη Ευρωζώνη.

Υπάρχει λύση;

Απάντηση σε αυτό το ερώτημα δύσκολά μπορεί να δοθεί. Κάποιοι ήδη προεξοφλούν την κατάρρευση της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ κάποιοι, κυρίως θεσμικοί, εξακολουθούν να προτρέπουν κυρίως τις χώρες του Νότου να εφαρμόζουν πιο αυστηρή λιτότητα και να επαίρονται για τα κατορθώματα του «ισχυρού» ευρώ και του χαμηλού πληθωρισμού αναζητώντας την λύση στην χαμένη εμπιστοσύνη...των αγορών.

Το σίγουρο είναι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν μπορεί να σταθεί έτσι. Η κύρια συζήτηση που γίνεται ανοιχτά πλέον τις τελευταίες μέρες είναι αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να «κόψει» χρήμα και να αποκτήσει πιο ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Προφανώς και έτσι πρέπει να γίνει. Η Ευρωζώνη χρειάζεται μια ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα τύπου Fed, απεριόριστο π