Πολιτική και κομματισμός

του Γιώργου Αποστολίδη

Τα κατά συνθήκη ψεύδη είναι φαίνεται διαχρονικά. Όπως και τα διλήμματα. Στην πολιτική καλύπτονται από τον εκάστοτε ιδεολογικό μανδύα αν και σήμερα δεν γνωρίζει η δεξιά τι πρεσβεύει η αριστερά...

Πολλοί χρησιμοποιούν την λέξη «αλήθεια», ενώ κρυφά ελπίζουν στην λήθη που διέπει το πλήθος.

Κάποτε στα χρόνια του Βυζαντίου ήταν οι πράσινοι και οι βένετοι.
Μετά την τουρκοκρατία τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους και οι απελευθερωμένοι Έλληνες σχημάτισαν

κόμματα ανάλογα με τις απόψεις των ξένων δυνάμεων: το αγγλικό, το γαλλικό και το ρωσικό κόμμα. Το 1864 ο διαχωρισμός ήταν: ορεινοί και πεδινοί, ανάλογα με τις θέσεις στην Βουλή.

Στα τέλη του 19ου αιώνα επικράτησαν τα προσωποπαγή κόμματα ήτοι του Βούλγαρη, Τρικούπη, Δεληγιώργη, Ζαΐμη ενώ σταδιακά ο δικομματισμός ενθρονίστηκε υπό στην διελκυστίνδα Τρικούπη - Δεληγιάννη.

Στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα ρόλο έπαιξε το κόμμα των «Ιαπώνων», αλλά και αρκετοί ανεξάρτητοι βουλευτές. Ήταν ένα συχνό φαινόμενο της εποχής, όταν ο κάθε υποψήφιος είχε την κάρτα του και την κάλπη του όπου οι ψηφοφόροι έριχναν μαύρο η άσπρο σφαιρίδιο.

Αργότερα ο μέγας διαχωρισμός ήταν Βενιζελικοί - Αντιβενιζελικοί ή εάν προτιμάτε οι οπαδοί της Δημοκρατίας και οι υπερασπιστές του θεσμού της Βασιλείας. Αποκορύφωμα βέβαια, ο Εθνικός Διχασμός.

Μεταπολεμικά επικράτησαν οι συνδυασμοί κομμάτων και οι εκλογικές συνεργασίες μεταξύ των πολιτικών αρχηγών με δεκάδες διασπάσεις, συμμαχίες, αντιπαλότητες και ποικίλα κόμματα με την χρήση της έννοιας «φιλελεύθεροι». Είχε όμως, ήδη διαγραφεί η αόρατη διαχωριστική γραμμή μεταξύ «δεξιάς» και «αριστεράς» και καθιερώθηκε ως πολιτική ορολογία όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και σε πολλά δημοκρατικά κράτη.

Η έκφραση «δεξιά» και «αριστερά» ξεκίνησε στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης και καταγράφηκε βάσει των θέσεων που είχαν οι αντίπαλες παρατάξεις μέσα στην αίθουσα της Συντακτικής Συνέλευσης. Έτσι, σταδιακά η πλευρά των καθισμάτων προσέφερε τον ιδεολογικό μανδύα και η καθιέρωση αυτή μεταφέρθηκε σε όλο τον κόσμο.

Στα χρόνια της μεταπολίτευσης ο κίνδυνος της «δεξιάς» ή της «αριστεράς» ήταν ένα αιχμηρό βέλος στην φαρέτρα των αντίπαλων. Έκτοτε βέβαια πέρασαν πολλά χρόνια...

Σήμερα, σε επίπεδο συνθημάτων ο φραστικός διαχωρισμός συγκινεί ελάχιστους ενώ για την πλειοψηφία τα όρια είναι πλέον ασαφή. Έννοιες όπως σοσιαλισμός, κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, φιλελευθερισμός, νεοφιλελευθερισμός έχουν παρεισφρήσει ανάμεσα στα παλαιά όρια που διαχώριζαν τον πολιτικό κόσμο.

Ανάλογες παρεισφρήσεις γίνονται με τα πρόσωπα, που ενσαρκώνουν τις ιδέες. Έτσι, από «αριστερά» και «δεξιά» βλέπουμε πολιτικά πρόσωπα να υπερπηδούν τα εμπόδια, να μεταπηδούν σε κόμματα, να μεταφέρουν ιδέες και να επιλέγουν νέα κομματική ταυτότητα.

Μερικοί παλαιότεροι θυμούνται τέτοιες «μεταγραφές» ή «συμμαχίες», που έκαναν κάποιοι με σκοπό να διατηρήσουν την βουλευτική καρέκλα, ενώ άλλοι σημειώνουν ότι, πλέο