ΟΥΤΕ Η «ΑΝΩ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ;

του Δημήτρη Φύσσα

Ίσως να μην την προσέξατε -πέρασε άλλωστε στα ψιλά, από χρόνια δεν είναι στην άμεση επικαιρότητα- αλλά μια μικρή χθεσινή είδηση ήταν η εξής: «Την ονομασία ‘Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας', που έφερε ο μεσολαβητής κ. Μάθιου Νίμιτς, απέρριψε η Ελλάδα, διά στόματος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών κ. Βενιζέλου. Η Ελλάδα, ωστόσο, θα συνεχίσει να παρέχει την υποστήριξή της για την απρόσκοπτη συμμετοχή των Σκοπίων στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Ο κ. Νίμιτς, ο οποίος δήλωσε ότι κατανοεί το πρόβλημα, διότι ‘το θέμα είναι βαθιά εθνικό και για τις δύο πλευρές, θα συνεχίσει τη μεσολαβητική του προσπάθεια».

Τι καταλαβαίνουμε από αυτό; Ότι το αδιέξοδο για το όνομα «των Σκοπίων» συνεχίζεται. Απ΄ όσο έχω υπόψη μου, ελάχιστα μίντια χρησιμοποιούν την ονομασία «ΠΓΔΜ» ή «FYROM» (Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» ή «Former Yugoslavic Republic of Macedonia») κι ακόμα λιγότερα τη λέξη «Σλαβομακεδόνες» (βασικά, μόνο η «Καθημερινή» μού έρχεται). «Σκόπια» το όνομα της χώρας (ενώ Σκόπια δεν είναι παρά η πρωτεύουσα), «Σκοπιανοί» οι κάτοικοι (ενώ είναι Σλαβομακεδόνες / εθνικά Μακεδόνες / ή και σκέτα Μακεδόνες για όλον τον κόσμο) και -εννοείται- «σκοπιανό» το θέμα, που πριν λίγα χρόνια ακόμα το λέγαμε και το γράφαμε «μακεδονικό». Εφευρέσεις τυπικά ελληνικές, δήθεν φύλλο συκής για να κρύψουμε μια πραγματικότητα που μας ξεπερνάει πια ταχύτατα.

Μα, θα μου πείτε, μπορούμε να δεχτούμε να λέγονται «Μακεδόνες» και η χώρα τους «Μακεδονία»; Γιατί όχι, απαντάω, αφού κι αυτοί έχουν ένα μέρος του ιστορικού χώρου της παλιάς ενιαίας οθωμανικής Μακεδονίας; Γιατί όχι, αφού τουλάχιστον από τα τέλη του 19ου αιώνα έχει καταγραφεί η μακεδονική εθνότητα ως ξεχωριστή απέναντι σε Έλληνες, Βουλγάρους, Σέρβους, Αλβανούς, Τούρκους, Εβραίους, Βλάχους ή άλλους; (Για όποιον αμφιβάλλει, ας δει τα μεταναστευτικά αρχεία του Ellis Island, όπου καταγράφονταν οι εισερχόμενοι στις ΗΠΑ από την Ευρώπη. Χτυπάς και τα βρίσκεις πανεύκολα στο internet. Κι ανα είναι «τεχνητό έθνος», όπως λένε πολλοί δικοί μας θερμοκέφαλοι, θα πρέπι να θυμίσουμε ότι όλα αναειξερέτως τα έθνη τεχνητά είναι).

Γιατί όχι, αφού άλλο το μικρό αυτό κράτος στα βόρειά μας και άλλο η κατά πολύ μεγαλύτερη ελληνική Μακεδονία, με εκατομμύρια Έλληνες Μακεδόνες; Γιατί όχι, από τη στιγμή που οι Σλαβομακεδόνες της Ελλάδας με μη ελληνική εθνική συνείδηση είναι, υποθέτω, μερικές δεκάδες χιλιάδες; (Αλλά αυτό είναι αποκλειστικά ζήτημα του καθενός, το να λέει ελεύθερα το τι είναι και τι εθνική συενίδηση έχει, όχι κατ΄ανάγκη με βάση τη γλώσσα. Και θα μαθαίναμε πόσοι ακριβώς είναι, αν επαναφερόταν το κουτάκι της εθνικότητας στις απογραφές μας, όπως ίσχυε μέχρι το ΄50. Είναι κατανοητή η άρνηση και η εθελοτυφλία λόγω του εμφυλίου πολέμου και των αποσχιστικών θέσεων του τοτινού ΚΚΕ, αλλά έχουν περάσει 64 χρόνια από το 1949).

Γιατί όχι, αφού είναι τερατώδες να λες στον άλλο «δεν υπάρχεις», «δεν είσαι έθνος», «δεν έχεις εθνική συνείδηση» κλπ- όταν υπάρχει και παραϋπάρχει κι όταν, ας το ξαναπώ, το τι νιώθει είναι αποκλειστικά δικό του ζήτημα. Γιατί όχι, όταν η άρνησή μας έχει οδηγήσει διεθνώς στο σκέτο «Μακεδονία» και στο σκέτο «Μακεδόνες» (ίντερνετ, πινακίδες των αυτοκινήτων, αθλητικές διοργανώσεις, διεθνείς οργανισμοί κλπ), χωρίς κανείς να μπερδεύει το κράτος με τη μεγάλη ελληνική (ή την πολύ μικρότερη βουλγάρικη ή την ελαχιστότατη αλβανική) Μακεδονία; Γιατί όχι, όταν η αβεβαιότητα για το όνομα, που τη συντηρούμε αποκλειστικά εμείς, συμβάλλει στη μη σταθερότητα του νεαρού κράτους και, ευρύτερα, στη μη σταθερότηα των δυτικών Βαλκανίων; Γιατί όχι, όταν το κύριο επιχείρημά μας είναι το βέτο που προβάλλουμε παντού, εμποδίζοντας όσο και όπου μπορούμε, την εμφάνιση των γειτόνων με το όνομα «Μακεδονία»; Γιατί όχι, τέλος, όταν δεχόμαστε να μας χαράζει εξωτερική πολιτική η ορθόδοξη εκκλησία, ένας ιδιωτικός οργανισμός διαχείρισης του μεταφυσικού- έστω, τη στιγμή που και οι γείτονες είναι στην πλειονότητά τους «ομόδοξοι»;

Όχι ότι κι εκείνοι είναι τίποτα «καλά παιδιά». Αλυτρωτισμός, χάρτες της ενιαίας «Μακεδονίας του Αιγαίου» μέχρι και τον Όλυμπο, γελοιότητες με αγάλματα του Μεγαλέξαντρου, αστεία σύμβολα με σημαίες, χαρτονομίσματα και άλλα συναφή, ιντερνετικός εθνικισμός, παρουσίαση της Ελλάδας ως φασιστικής χώρας, κατασκευασμένο νήμα καταγωγής από την αρχαιότητα (ενώ και οι πέτρες ξέρουν τη σλάβικη καταγωγή τους), αναφορά στον αρχαίο ρήτορα Δημοσθένη. Φαιδρά πράγματα- και επικίνδυνα επίσης. Και στο κάτω κάτω, τι σημασία έχει, σήμερα, τι ήταν οι αρχαίοι Μακεδόνες ή οι αρχαίοι Έλληνες; Δεν είπαμε ότι όλα τα σύγχρονα έθνη είναι τεχνητά, συγκροτημένα μετά το 18ο αιώνα; Επειδή όμως ακόμα και το τεχνητό από το τεχνητό έχει διαφορά, κάποιος πρέπει να τραβήξει στο αφτί στους πιο θερμοκέφαλους από τους γείτονες και να τους πει ότι ο Μεγαλέξαντρος δεν ήταν Σλάβος. Κι ούτε έχει τίποτα το κακό να είσαι Σλάβος. Ή Κινέζος ή Αλσατός ή Ουζμπέκος ή Μαορί ή Δανός.

Αλλά το θέμα πάλι γυρνάει σε μας. Γι΄ αυτό μού φαίνεται εθελοτυφλία ν΄απορρίπτουμε τη συγκεκριμένη ονομασία που πρότεινε ο κ. Νίμιτς ή τόσες άλλες που κατά καιρούς έχουν πέσει στο τραπέζι. Προφανώς οι Σλαβομακεδόνες γείτονές μας δεν κατέχουν -ούτε μπορούν, ούτε είναι σωστό κι ούτε ρεαλιστικό να έχουν, ειδικά μετά το 1923 και την ανταλλαγή των πληθυσμών- το σύνολο της ιστορικής Μακεδονίας. Προφανώς το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας είναι η ελληνική Μακεδονία. Προφανώς στο σύνολο των Μακεδόνων η μεγάλη πλειονότητα είναι Έλληνες, επειδή έτσι νιώθουν και είναι δικαίωμά τους. Και προφανώς είναι αφροσύνη να συζητάει κανείς, ένθεν και ένθεν, για οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων (ας θυμηθούμε και πόσοι Έλληνες ζητάγανε, πριν λίγα χρόνια, να μοιράσουν η Σερβία και η Ελλάδα μεταξύ τους τη μικρή «Δημοκρατία της Μακεδονίας»!).

Όμως, δεν μπορούμε να τους λέμε «δεν υπάρχετε», ούτε μπορούμε επ΄ άπειρον να εθελοτυφλούμε με την εφεύρεση «Σκοπιανοί», που απλά αρνείται ν΄αντιμετωπίσει το υπαρκτό θέμα. Δημοκρατία τής / Άνω / Νέα / Βόρεια / Βαρδαρική ή ό,τι άλλο, αλλά κάποια Μακεδονία την έχουν κι αυτή. Κι αν κάποια στιγμή εκείνοι πρέπει να βάλουν στην άκρη κάθε αλυτρωτισμό (που είναι και μη ρεαλιστικός, στο κάτω κάτω, απέναντι στην Ελλάδα), άλλο τόσο εμείς όμως ν΄ αναγνωρίσουμε το κράτος τους με κάποιο παράγωγο της κακιάς λέξης.

Σ΄ αυτή τη βάση, νομίζω, θα επέλθει κάποτε ο συμβιβασμός, έτσι κι αλλιώς. Όμως, όσο γρηγορότερα, τόσο καλύτερα.

[email protected]