Μία αυλή, τρεις εποχές

του Τάκη Καμπύλη

Σήμερα θα μιλήσω για την αλλαγή μίας εσωτερικής αυλής. Μιας αυλής στην οποία παλιά συνυπήρχαν δύο νοικοκυριά και δύο επιχειρήσεις. Μια τριμελής οικογένεια, μια μονομελής, δηλαδή μια γιαγιά και δύο κυρίες η καθεμία σε ένα μικρό δωματιάκι απ' αυτά που φτιάχτηκαν σε άγνωστη εποχή. Οι δύο κυρίες ασχολούνταν με τα φασόν. Αλλά αυτές οι δύο «έπεσαν» πάνω στην Κίνα. Δηλαδή στην εποχή που συνέφερε να πας στην Κίνα παρά να ετοιμάσεις ρούχα στην αυλή σου στο Κουκάκι. Το πολέμησαν και οι δυό τους. Μου έλεγαν ότι είχαν φθάσει να παίρνουν δύο ευρω

το κομμάτι, το παιδικό ρούχο. Αλλά δεν έβγαιναν ούτε έτσι. Ο κομμουνισμός στην Κίνα απελευθέρωσε το εμπόρευμα αλλά όχι τον εργάτη.

Ήταν η εποχή των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 που σκόρπισε μερικές ελπίδες, που τους έγιναν μερικές παραγγελίες αλλά μέχρι εκεί. Το επόμενο καλοκαίρι η αυλή όπως και η Αθήνα είχε αλλάξει πάλι.

Οι δύο κυρίες έκλεισαν όπως-όπως τις επιχειρήσεις τους. Η μία πήρε μια ψευτοσύνταξη -υπήρχαν και προ κρίσης ψευτοσυντάξεις αλλά η καταναλωτική ευμάρεια μας είχε κλείσει τα μάτια. Η άλλη μετακόμισε μόνιμα στη Φολέγανδρο απ' όπου καταγόταν. Ένωσε την τύχη της με έναν συνταξιούχο της Ολυμπιακής, Αθηναίος αυτός, αλλά αποφάσισαν να εγκατασταθούν μόνιμα στη Φολέγανδρο. Λίγο αργότερα πέθανε και η γιαγιά.

Η αυλή έμεινε σχεδόν άδεια μέχρι που λίγα χρόνια πριν, ένα-δύο πριν αρχίσει η κρίση εμφανίστηκε μια οικογένεια Αλβανών από τη Βόρειο Αλβανία. Το ζευγάρι κι ένας μικρός παχουλός μπούλης, ο Άντυ, ο γιός τους. Χωρίς χαρτιά και χωρίς όλα τα σχετικά. Πρέπει να ήταν από τους τελευταίους που ήρθαν στην Ελλάδα για δουλειά. Ο άντρας στην οικοδομή σηκωνόταν όλο και πιο πρωί, έβρισκε δουλειά όλο και πιο μακρυά. Η γυναίκα μιλούσε ελάχιστα ελληνικά, το ίδιο και ο μικρός αφού η μητέρα του απέφευγε όσο μπορούσε τις μετακινήσεις .

Και μετά ήρθε η κρίση. Ο άντρας έβρισκε δουλειά όλο και πιο μακρυά η γυναίκα του η Λιάντα και ο Άντυ έμεναν όλο και περισσσότερο μόνοι τους, αποκλεισμένοι στην ελευθερία τους.

Κάποια μέρα απλώς η οικογένεια δεν ξαναφάνηκε. Έμεινε στην αυλή ένα ποδηλατάκι και μια απλώστρα. Η αυλή ερήμωσε πάλι. Ο ιδιοκτήτης προσπαθούσε να νοικιάσει αλλά ...τίποτα.

Και ξαφνικά η αυλή γέμισε νιάτα. Την αρχή έκαναν δύο κορίτσια σαν τα κρύα τα νερά. Για τη μία, τη Μαρία σας έχω μιλήσει. Είναι αυτή που μέχρι και σταφύλια μαζεύει στην Ελβετία κάθε Οκτώβρη με Νοέμβρη. Τις άλλες μέρες αναζητά τρόπους να ενισχύσει ένα ήδη πλούσιο βιογραφικό. Παράλληλα κάθε Παρασκευοσαββατοκύριακο τραγουδάει με μία κομπανία σε μικρά μαγαζιά της δυτικής Αθήνας.

Η άλλη κοπέλα η Εύα επίσης ζει μια παρόμοια ζωή. Κι αυτή άνεργη και μ' ένα πλούσιο βιογραφικό στα 30 της. Κι αυτή κάνει διάφορες δουλειές αναζητώντας παράλληλα προγράμματα ή υποτροφίες για το εξωτερικό. Και που δεν έχει πάει. Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία και τώρα ετοιμάζεται πάλι για κει, για το Μάαστριχτ, για ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα έξι μηνών.

Προχτές μπαίνοντας στην αυλή είδα ένα τσούρμο κοριτσόπουλα να γελάνε και να χαριεντίζονται φορώντας ρούχα, για τα δικά μου συντηρητικά γούστα, κάπως ιδιαίτερα. Και η Εύα να τις φωτογραφίζει, κι αυτές να παίρνουν πόζες, μετά να κοιτούν τις φωτογραφίες και να τις ξανακάνουν. Ειχαν μετατρέψει την αυλή σε μία μικρή όαση, έχοντας σκηνοθετήσει τις φωτογραφίες. Τότε έμαθα πως μία ακόμη δραστηριότητα της Εύας ήταν να αναζητάει ρούχα από δεύτερο χέρι, σε παζάρια ακόμη και σε σκουπίδια πλούσιων περιοχών της Αθήνας. «Να βλέπεις, αυτή η τσάντα που κρατάει η Ναυσικά είναι φεραγκάμο» - ή κάπως έτσι.

«Τη βρήκα στη Διδότου ψηλά, στα σκουπίδια». Η Εύα, έχοντας λοιπόν φτιάξει ήδη ένα σεβαστό στοκ από ιδιαίτερα ή ακριβά ρούχα, κάνοντας ριψοκίνδυνους συνδυασμούς και ιδιαίτερες στυλιστικές προτάσεις από τα αποφόρια, αποφάσισε ν' ανοίξει ένα διαδικτυακό κατάστημα. Και μάζεψε τις φίλες της να προσποιηθούν τα μοντέλα ώστε να ανεβάσει στο διαδίκτυο και φωτογραφίες με τις προτάσεις της από ρούχα δευτερης ευκαιρίας ή από τα σκουπίδια του Κολωνακίου. Θα σας πω το site της μόλις είναι έτοιμο.

Προχτές επανέλαβαν τη φωτογράφιση στου Φιλοπάππου. Ήταν τη μέρα που η Αθήνα είχε αποκλειστεί από τα μέτρα ασφαλείας λόγω προεδρίας και Ξηρού. Γελώντας μου ανέφερε για τους αστυνομικούς που είχαν πάρει θέσεις και μέσα στου Φιλοπάππου κι έβλεπαν έκπληκτοι καμμιά δεκαριά κορίτσια να ποζάρουν, να αλλάζουν και να φωτογραφίζονται. Τη ρώτησα που τα βρήκε όλα αυτά τα μοντέλα και μου είπε πως είναι φίλες της. Και η Εύα και η Μαρία έχουν φίλους και φίλες. Πολλούς. Που στέκονται ο ένας στον άλλο. Δεν θα ξεχάσω μια φράση της Εύας: «Κάνουν για μοντέλα, είναι όμορφες οι φίλες μου, εκτός, αν εγώ τις βλέπω όμορφες επειδή τις αγαπάω»...

Σκεφτόμουν λοιπόν πως μάλλον έχει δίκιο ο φίλος μου ο Λευτέρης που επιμένει πως υπάρχει μια νέα συνειδητότητα σ' αυτή την κοινωνία. Η αναγκαστική έστω συνειδητοποίηση της ατομικής πορείας και του μοναχικού βιογραφικού. Και της απελευθέρωσης δυνατοτήτων και δημιουργικότητας που αποπνέει μερικές φορές αυτή η σκληρή πραγματικότητα. Η στοίχιση πίσω από ιδεολογίες και κόμματα είχε και την έννοια της κρυφής παραδοχής της ανεπάρκειας. Μ' ενα απολυτήριο Λυκείου στα 18 ψάναμε να καλοτρυπώσουμε κάπου και στη συνέχεια να πάρουμε και σύνταξη στα 50-55 από τη μία και μοναδική δουλειά σ' όλη μας τη ζωή.

Η Εύα και η Μαρία έχουν μια διαφορετική στάση απέναντι στην κρίση. Γνωρίζουν καλά ότι η ζωή τους θα είναι μια περιπέτεια κι όχι ένα μόνιμο λιμάνι. Έχουν δει άλλωστε ότι πολλοί συνομήλικοί τους στην Ευρώπη ζουν ακριβώς όπως αυτές. Ενισχύοντας ένα βιογραφικό, αποκτώντας εμπειρίες από τον κόσμο με φθηνά εισιτήρια και χωρίς έξοδα στα dutyfree. Έχουν δει ότι η γνώση του κόσμου σήμερα δεν εξαντλείται σ' ένα ελληνικό πτυχίο και μάλιστα κουτσά στραβά. Αλλά είναι και θα είναι μια διαδικασία διαρκής και επίπονη. Κι είναι πιο έντιμο αυτό και για τον ανταγωνισμό αλλά και για τη γνώση. Η φιλία έχει αποκτήσει άλλο περιεχόμενο. Ενισχύει η μία την άλλη, βοηθάει η μία την άλλη φιλοξενεί η μία την άλλη στις διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που θα διασταυρωθούν. Και το σημαντικότερο; Πληροφορεί η μία την άλλη για εκπαιδευτικά προγράμματα σ' ολόκληρο τον κόσμο.

Θα μου πείτε για πόσο; Δεν τη ρώτησα αλλά νομίζω ότι μπορώ να απαντήσω: Εδώ άντεξαν άνθρωποι στην απραξία στο δημόσιο για γενιές ολόκληρες, δεν θα αντέξει η Εύα και η Μαρία; Αν εσείς επιλέγατε να δανείσετε χρήματα, σε ποιόν θα δανείζατε; Στην Εύα και στη Μαρία ή σ' αυτόν που αντέχει να μην κάνει τίποτα για χρόνια στο δημόσιο;