Μενεγκίν: Έδωσε ελπίδα ο Γκάλης

Ο θρύλος του ιταλικού και παγκόσμιου μπάσκετ, Ντίνο Μενεγκίν, μιλάει στον ΑΘΗΝΑ 984 και τον Γιώργο Κυριακίδη για τον Νίκο Γκάλη, τα ρεκόρ που ακόμα αντέχουν στον χρόνο, το Φάιναλ Φορ του Λονδίνου, αλλά και την εθνική Ελλάδας.

Ο Ντίνο Μενεγκίν είναι μια προσωπικότητα που δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Μέλος του αμερικάνικου και του ευρωπαϊκού Hall of Fame, επτά φορές πρωταθλητής Ευρώπης με τη φανέλα της Βαρέζε και του Μιλάνου, πρωταθλητής Ευρώπης με την εθνική Ιταλίας το 1983, συμμετείχε τέσσερις φορές σε Ολυμπιακούς Αγώνες... Κι όλα αυτά σε μια καριέρα που διήρκεσε 28 χρόνια (1966-1994), ακόμα ένα ρεκόρ για τον άνθρωπο-σύμβολο του ιταλικού μπάσκετ.

Η συνομιλία μας με τον Ντίνο Μενεγκίν έγινε με αφορμή τον ... παρολίγον ερχομό του στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη για τον αυριανό (7.5) αγώνα στο "Αλεξάνδρειο" προς τιμήν του Νίκου Γκάλη. Μια επίσκεψη που ματαιώθηκε λόγω επέμβασης καταρράκτη, στην οποία υποβλήθηκε πρόσφατα ο πρώην πρόεδρος -μέχρι και φέτος- της ιταλικής ομοσπονδίας μπάσκετ και η οποία του απαγορεύει να μπει στο αεροπλένο για να τιμήσει κι εκείνος τον μεγάλο Έλληνα αθλητή.

"Λυπάμαι πολύ που δεν θα μπορέσω να είμαι στη Θεσσαλονίκη. Έστειλα e-mail στην ΚΑΕ Άρης, ζητώντας συγγνώμη για την απουσία μου", ήταν τα πρώτα λόγια του 63χρονου Ντίνο Μενεγκίν, ο οποίος εν συνεχεία ξετύλιξε το κουβάρι των αναμνήσεων, μιλώντας για τον Γκάλη, το μπάσκετ που άλλαξε, το επερχόμενο Φάιναλ Φορ του Λονδίνου, την εθνική Ελλάδας και τον Αντρεά Τρινκιέρι και άλλα πολλά...

Συμφωνείτε με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, που είπε ότι ο Γκάλης είναι ο άνθρωπος που άλλαξε το μπάσκετ;

"Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ήταν ένας από πολλούς, γιατί εκείνη την περίοδο υπήρχαν αρκετοί μεγάλοι παίχτες, που έκαναν απίστευτα πράγματα. Σίγουρα, ο Νικ ήταν ένας από αυτούς. Όταν κάποιος σκέφτεται έναν μπασκετμπολίστα, έχει στο μυαλό του έναν δίμετρο αθλητή, μυώδη, δυνατό. Ο Γκάλης αποτέλεσε την καλύτερη διαφήμιση για το άθλημα, καθώς έδειξε ότι ένας παίχτης με μικρό σχετικά ύψος μπορεί να είναι καθοριστικός. Μ'αυτόν τον τρόπο, έδωσε ελπίδα σε πολλά παιδιά που δεν ήταν πολύ ψηλά, ότι μπορούν να παίξουν σε υψηλό επίπεδο, με τη δουλειά, το πάθος και το ταλέντο. Διακρινόταν για την εξυπνάδα, την τεχνική, αλλά και τα φυσικά του προσόντα γιατί ήταν προικισμένος με ένα πολύ μεγάλο άλμα. Όμως, το στοιχείο που τον διέκρινε ήταν η υψηλή του τεχνική, ο έλεγχος της μπάλας, οι προσποιήσεις, το εξαιρετικό του σουτ... Κανένας δεν μπορούσε να τον αντιμετωπίσει στο ένας εναντίον ενός.

Όταν τον είχα δει στους αγώνες του Άρη με το Μιλάνο, είπα στον προπονητή της ομάδας μας, Μάικ Ντ'Αντόνι: "Αυτός πώς και δεν παίζει στο ΝΒΑ;". Μου είχε φανεί πολύ παράξενο. Τότε, οι Αμερικανοί είχαν εμμονή με την άμυνα, ενώ ο Νικ διακρινόταν για τις ικανότητές του στην επίθεση, χωρίς όμως να αποτελεί πρόβλημα για την ομάδα του αμυντικά."

Ο ίδιος ο Νίκος Γκάλης είπε ότι δεν θα αγωνιζόταν ποτέ από τότε που σταμάτησε επειδή θέλει ο κόσμος να τον θυμάται όπως όταν έπαιζε και όχι όπως θα έπαιζε τώρα. Συμφωνείτε;

"Εγώ είχα δώσει έναν αποχαιρετιστήριο αγώνα στη δεκαετία του '90. Μου φαίνεται, πάντως, ότι ο Νικ έχει δίκιο γιατί ο κόσμος έχει να τον δει να παίζει πολύ καιρό και μπορεί να φαντάζονται πως θα μπορούσε να κάνει όσα έκανε πριν από 20 χρόνια, κάτι που δυστυχώς δεν μπορεί να συμβεί. Η σκέψη είναι πλέον πιο γρήγορη από τα πόδια. Μπορεί να έχεις διάφορα πράγματα κατά νου όταν θέλεις να παίξεις, αλλα΄τα πόδια δεν ανταποκρίνονται πλέον. Ωστόσο, ο κόσμος δεν πρέπει να συγκρίνει το παρελθόν με το παρόν. Η αναμνηση του Νικ θα διατηρηθεί στην καρδιά και το μυαλό των φιλάθλων, αποκλειστικά συνδεδεμένη με την περίοδο που αγωνιζόταν. Ήταν ένας άνθρωπος που έκανε πραγματικότητα τα όνειρα πολλών ανθρώπων του μπάσκετ στην Ελλάδα, τον Άρη και όχι μόνο, γιατί ακόμα και σαν αντίπαλος ήταν ευχαρίστηση να τον βλέπεις να παίζει. Έχει δώσει πάρα πολλά στο ελληνικό μπάσκετ και τον Άρη και ο κόσμος τον θυμάται για αυτά, ακόμα κι αν έχει πάρει κιλά ή έχουν ασπρίσει τα μαλλιά του. Και μόνο ότι θα έχει για άλλη μια φορά την ευκαιρία να τον χειροκροτήσει και να του δείξει την ευγνωμοσύνη του, είναι αρκετό."

Στην Ελλάδα γενικότερα και τη Θεσσαλονίκη ειδικότερα, η ομάδα του Άρη και το μπάσκετ είχαν γίνει κουλτούρα και τρόπος ζωής τη δεκαετία του '80. Ο κοινωνικός χαρακτήρας του αθλήματος ήταν ιδιαίτερα έντονος. Συνέβαινε το ίδιο όταν αγωνιζόσασταν στη Βαρέζε, μια ομάδα σε μια μικρή πόλη της Ιταλίας, τη δεκαετία του '70;

"Σίγουρα. Μάλιστα, συμβαίνει ακόμα, παρόλο που όλα επικεντρώνονται στον επαγγελματισμό. Με τον Άρη, το μπάσκετ κατάφερε να προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών φιλάθλων, όχι μόνο του αθλήματος. Ήταν μια ομάδα που ένωνε ολόκληρη την πόλη, όπως η Βαρέζε νωρίτερα είχε δημιουργήσει μια μεγάλη μπασκετική δύναμη, χάρη και στη συνεισφορά του κόσμου. Όλη η πόλη ζούσε έντονα τους αγώνες και επειδή υπήρχαν πολλοί παίχτες που είχαν μεγαλώσει εκεί και έκαναν τον κόσμο να ταυτιστεί μαζί τους. Είναι, όπως το ίδιο το μπάσκετ, ένα ομαδικό άθλημα: όταν δουλεύουν όλοι μαζί, γεννιούνται σημαντικά πράγματα."

Η ρεβάνς του Άρη με την Τρέισερ στο Μιλάνο το 1987, όταν η ιταλική ομάδα ανέτρεψε το -31 του πρώτου αγώνα στο "Αλεξάνδρειο" και με 83-49 κατάφερε να προκριθεί είχε δημιουργήσει αίσθηση στην εποχή της και προκαλεί μεγάλη εντύπωση ακόμα. Ποια εξήγηση δίνετε;

"Έχω στο μυαλό μου πολλούς αγώνες, ιδίως με τη Βαρέζε, από τη δεκαετία του '60, οι οποίοι χαρακτηρίζονταν από μεγάλες ανατροπές. Ένας από αυτούς ήταν με την ΑΕΚ το 1968, όταν αποκλειστήκαμε έχοντας νικήσει με 20 πόντους διαφορά στην έδρα μας. Με τον Άρη, πιστεύω ότι ο βασικός λόγος είναι το γεγονός πως πίστεψαν ότι όλα είχαν τελειώσει. Αντί να προσπαθήσουν να κερδίσουν και το δεύτερο ματς, επιχείρησαν να διαχειριστούν τη διαφορά και να χάσουν με λιγότερους από 31 πόντους. Αυτό είναι το χειρότερο που μπορεί να κάνει μια ομάδα. Θυμάμαι ότι ακόμα και στα τελευταία λεπτά, ο Άρης έπαιζε σε πολύ αργό ρυθμό αντί να δοκιμάσει τον αιφνιδιασμό με τους μεγάλους παίχτες που διέθετε, όπως ο Γκάλης και ο Γιαννάκης. Έτσι, σίγουρα δεν θα είχαν χάσει."

Πάντως, ως παίχτης, το ταμπεραμέντο σας έμοιαζε περισσότερο με εκείνο του Γιαννάκη παρά με του Γκάλη.

"Ναι. Από μικρός συνήθισα να αγωνίζομαι δίπλα σε παλιούς πρωταθλητές, μεγαλύτερους σε ηλικία από εμένα, που μου φώναζαν και με πίεζαν να προσπαθήσω περισσότερο. Η ψυχολογική πίεση ήταν μεγάλη. Μ'αυτή τη νοοτροπία μεγάλωσα. Γι'αυτό και αργότερα δεν μου άρεσε να χάνω. Η νίκη ήταν η κορωνίδα μιας μεγάλης θυσίας. Ειδικά όταν παίζεις μπροστά στον κόσμο, θα πρέπει να δείχνεις ότι στέκεσαι στο ύψος της περίστασης.
Ο Γιαννάκης είχε παρόμοιο ταμπεραμέντο με το δικό μου. Μου άρεσε πάντα, όπως σε αρκετούς άλλους Έλληνες παίχτες, γιατί "έφτυνε αίμα" από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό του αγώνα. Και μετά, έξω από το γήπεδο, ήταν ένας άνθρωπος εκπληκτικός, εγκάρδιος κι αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να τον εκτιμήσω ακόμα περισσότερο. Συναντιόμασταν πολλές φορές και σε παιχνίδια που έδιναν οι εθνικές μας ομάδας, ακόμα και την περίοδο που ο Παναγιώτης ήταν ομοσπονδιακός προπονητής.
Με τον Νικ, από την άλλη πλευρά, δεν είχα την ευκαιρία να μιλήσω πολύ, να γνωρίσω τι άνθρωπος είναι. Στο γήπεδο ήμασταν αντίπαλοι και δεν μιλούσαμε ποτέ."

Πιστεύετε ότι υπάρχει διάδοχος του Μενεγκίν ή του Γκάλη σήμερα στο ευρωπαϊκό μπάσκετ; Είναι δόκιμες οι συγκρίσεις που γίνονται;

"Όχι, γιατί όταν μιλάμε για μεγάλους παίχτες, το μόνο που χρειάζεται είναι να σηκωθείς και να τους χειροκροτήσεις. Το να πεις ότι ο ένας είναι καλύτερος από τον άλλο δεν μου φαίνεται σωστό, κυρίως επειδή προέρχονται από διαφορετικές εποχές, όταν το άθλημα ήταν διαφορετικό. Αν για παράδειγμα συγκρίνονται ο Γκάλης με τον Διαμαντίδη, το σίγουρο είναι πως πρόκειται για δύο κορυφαίους εκφραστές του ελληνικού μπάσκετ σε διεθνές επίπεδο. Ο Γκάλης ήταν απρόβλεπτος. Είχε απόλυτο έλεγχο του σώματός του σε καταστάσεις ένας εναντίον ενός και τις διεισδύσεις. Χρειαζόταν ομαδική προσπάθεια για να τον σταματήσεις. Αν έπαιζε μόνο με έναν αντίπαλο, θα μπορούσε να πετύχει 60 πόντους κάθε φορά."

Όταν κανείς βλέπει κάποια ρεκόρ που έχουν μείνει ακατάρριπτα επί πολλά χρόνια, όπως οι δέκα συνεχόμενοι ευρωπαϊκοί τελικοί της Βαρέζε, οι πόντοι του Γκάλη ή τα επτά Κύπελλα Πρωταθλητριών του Μενεγκίν δεν είναι λογικό να αναρωτιέται αν είναι οι παίχτες ή το άθλημα το ίδιο που έχει μικρύνει;

"Στις μέρες μας το μπάσκετ είναι πιο γρήγορο, με περισσότερες επαφές, βασίζεται συχνά αποκλειστικά στα σουτ τριών πόντων. Αυτό σημαίνει πως αναζητείται μια πιο γρήγορη και λιγότερο "τεχνική" λύση σε σχέση με το παρελθόν, λόγω και της πίεσης λόγω του χρόνου επίθεσης που έχει μειωθεί. Βλέπουμε πλέον ψηλούς που σουτάρουν τρίποντα, όπως ο Μπουρούσης που είναι εξαιρετικός σουτέρ, κάτι που στην εποχή μου ήταν αδιανόητο. Οι ρόλοι μας ήταν συγκεκριμένοι και παίζαμε με την τεχνική περισσότερο παρά με την ταχύτητα.

Έχουν αλλάξει τόσο οι κανονισμοί όσο και το άθλημα. Σήμερα υπάρχουν περισσότερες ανταγωνιστικές ομάδες και είναι δυσκολότερο να κατακτήσεις τίτλους ή να προκριθείς σε τελικούς. Για να είμαι ειλικρινής, όταν έπαιζα στη Βαρέζε ήταν ευκολότερο να φτάσεις στον τελικό, καθώς δεν υπήρχαν τόσες δυνατές ομάδες. Ήμασταν εμείς, η Ρεάλ, η Μακάμπι και άλλες δυο-τρεις που στόχευαν στο Φάιναλ Φορ. Πλέον, έχουν αναδυθεί νέες δυνάμεις όπως η Ελλάδα, η Τουρκία, η Λιθουανία και από χώρες από την πρώην ΕΣΣΔ και Γιουγκοσλαβία. Η αγορά έχει ανοίξει και οι χώρες υποδέχονται παίχτες από παντού. Πολλοί Αμερικανοί παίρνουν υπηκοότητες ευρωπαϊκών κρατών. Οι προπονητές μιλούν στα αγγλικά στα τάιμ άουτ που καλούν. Αυτό δείχνει πόσο δύσκολη είναι πλέον η διαχείριση ενός ετερογενούς συνόλου, ενώ παλαιότερα στην Ιταλία ακόμα και οι Αμερικανοί έπρεπε να μάθουν ιταλικά.

Τα τελευταία χρόνια, οι ομάδες που διεκδικούν το πρωτάθλημα Ευρώπης είναι οι ίδιες. Αν κοιτάξετε τους πάγκους, οι αναπληρωματικοί θα ήταν στην αρχική πεντάδα άλλων ομάδων. Αυτό τα λέει όλα."

Είναι εφικτό να έχει κανείς καριέρα διάρκειας 28 ετών στο σύγχρονο μπάσκετ; Πώς τα καταφέρατε εσείς;

"Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο μειώνονται οι παίχτες που δεν έχουν μεγάλους τραυματισμούς και μπορούν να επιμηκύνουν την παραμονή τους στο γήπεδο. Παλαιότερα, ένας παίχτης 28 ετών θεωρούνταν μεγάλος σε ηλικία και είχε ήδη αρχίσει να σκέφτεται τι θα έκανε αφού τελείωνε η καριέρα του. Ίσως να προπονούνταν και λιγότερο επειδή θα σκεφτόταν τη δουλειά που θα έκανε μετά. Τώρα, οι αθλητές προπονούνται καλύτερα, προσέχουν τη φυσική τους κατάσταση και τη διατροφή τους. Ακόμα και η ιατρική έχει κάνει μεγάλα βήματα. Βέβαια, έχουν διαφοροποιηθεί και τα οικονομικά δεδομένα, με τους παίχτες να σκέφτονται πως μπορούν να κερδίσουν χρήματα από το μπάσκετ.
Πάντως, είναι πολύ δύσκολο για οποιονδήποτε να αγωνίζεται μέχρι τα 44, τουλάχιστον στο υψηλότερο επίπεδο. Για μένα, το πρώτο "καμπανάκι" που ήχησε, το σημείο όπου συνειδητοποίησα την ηλικία μου, ήταν το 1990, όταν τέθηκα αντιμέτωπος σε αγώνα Βαρέζε-Μιλάνο με τον γιο μου. Δεν έβλεπα ποτέ την ηλικία μου σαν εμπόδιο, αλλά σαν ερέθισμα, ώστε να δείξω στους νεότερους πως θα έπρεπε να είναι καλύτεροι από μένα για να μου πάρουν τη θέση ή να με αναγκάσουν σε κακή εμφάνιση. Φυσικά, όταν έφτασα στα 44 ήταν εύκολο να καταλάβω ότι είχε φτάσει η στιγμή να σταματήσω. Την απόφαση μάλιστα την πήρα στον αγώνα που αποδείχθηκε ο τελευταίος της καριέρας μου."

Σκεφτήκατε καθόλου να γίνετε προπονητής;

"Όχι, γιατί πιστεύω ότι δεν είμαι ικανός. Ένας προπονητής παίζει σκάκι με τον αντίπαλο και θα πρέπει να προσέχει όλες τις λεπτομέρειες. Είναι μια διαδικασία που δεν μου ταιριάζει. Όταν εγώ βλέπω αγώνες, το κάνω σαν φίλαθλος. Βέβαια, θα μπορούσα να προπονώ μια ομάδα με κλειστά μάτια, όχι όμως και να διαχειριστώ έναν αγώνα, που είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι."

Η απόφασή σας να κάνετε τη μετάβαση από τη Βαρέζε στην "αιώνια αντίπαλο" Ολύμπια Μιλάνο ήταν δύσκολη; Τι συνέπειες είχε;

"Τότε υπήρχε το "τρίγωνο των Βερμούδων", που αποτελείτο από τη Βαρέζε, το Μιλάνο και την Καντού. Τρεις πόλεις σε απόσταση 40 χιλιομέτρων η μία από την άλλη, που για χρόνια αποτελούσαν το επίκεντρο του ιταλικού μπάσκετ. Οπότε, αναπόφευκτα η κοντινή απόσταση και η διεκδίκηση των τίτλων σε Ιταλία και Ευρώπη έπαιζαν ρόλο. Ακόμα και σήμερα, η αντιπαλότητα είναι έντονη, στον βαθμό που το Μιλάνο έχει διπλάσιο αριθμό φιλάθλων όταν παίζει με την Καντού σε σχέση με έναν αντίπαλο όπως η Ρόμα.

Όταν πήρα την απόφαση να φύγω από τη Βαρέζε, η ομάδα περνούσε μια δύσκολη οικονομικά περίοδο και παραχώρησε το δελτίο μου σε όποια ομάδα μπορούσε να με αγοράσει. Επέλεξα το Μιλάνο λόγω της ιστορίας που είχε, αλλά και των στόχων και των κινήτρων που έδινε στους παίχτες. Βέβαια, ως αντίπαλος, δεν έτυχα της καλύτερης αντιμετώπισης από τους φίλους της Βαρέζε, που με φώναζαν "πουλημένο", "μισθοφόρο" κτλ, αλλά αυτά τα περίμενα. Τα πρώτα δύο ματς ήταν δύσκολα. Μετά, επανήλθε η ομαλότητα. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι οι παίχτες είναι επαγγελματίες και κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς όμως να ξεχνούν όσα έζησαν στην προηγούμενη ομάδα τους."

Έχετε δηλώσει ότι "κάποτε το διασκεδάζαμε περισσότερο". Είναι αυτό το στοιχείο που λείπει από το μπάσκετ σήμερα;

"Νομίζω πως ναι. Με τον χρόνο, αυτή η συντροφικότητα που υπήρχε μεταξύ μας και έξω από το γήπεδο, χάθηκε. Είναι πλέον δύσκολο γιατί είναι και ζήτημα διαφορετικής γλώσσας και κουλτούρας. Όταν βρίσκεσαι σε μια ομάδα και βλέπεις έναν νέο παίχτη, αναπόφευκτα σκέφτεσαι ότι έχει έρθει για να σου πάρει τη θέση. Έτσι, γεννιέται ζήλια και φθόνος. Έπειτα, πολλοί παίχτες έρχονται και φεύγουν με μεγάλη ταχύτητα, χωρίς να προλάβουν να δημιουργήσουν ισχυρούς δεσμούς με τους συμπαίχτες τους. Κάποτε, ένας παίχτης γεννιόταν και μεγάλωνε στο ίδιο περιβάλλον, ενώ τώρα κάθε χρόνο μπορεί να αγωνίζεται και σε διαφορετική χώρα, χωρίς το αίσθημα του ανήκειν που υπήρχε τότε."

Έχετε μετανιώσει για το γεγονός ότι δεν παίξατε στο ΝΒΑ;

"Ναι, γιατί παρόλο που δεν ήξερα αν θα μπορούσα να αγωνιστώ εκεί, θα μπορούσα ωστόσο να είχα δοκιμάσει. Έγινα ντραφτ το ΄69 από την Ατλάντα, αλλά δεν με κάλεσαν ποτέ. Αργότερα, κλήθηκα σε ένα σάμερ λιγκ, όμως είχα προβλήματα τραυματισμών. Έκτοτε, δεν ασχολήθηκε κανείς από το ΝΒΑ με την περίπτωσή μου, καθώς είχα φτάσει τα 35. Το σίγουρο είναι ότι αν ξαναγεννηθώ κάποτε, θα πάρω τη βαλίτσα μου και θα παρουσιαστώ μόνος μου, λέγοντας: "Ήρθα! Δοκιμάστε με να δείτε αν είμαι ικανός ή όχι να παίξω". Είναι κάτι που θα κάνω οπωσδήποτε στην επόμενη ζωή μου!".

Υπάρχουν περιθώρια για εκπλήξεις σε ένα Φάιναλ Φορ ή επικρατούν τα φαβορί;

"Γενικά, μάλλον το δεύτερο συμβαίνει. Όμως, πρόκειται για δύο μικρούς "τελικούς", όπου οτιδήποτε μπορεί να πάει στραβά. Ακόμα και το θεωρούμενο ως φαβορί να μπει στο παρκέ με άγχος και να μην παίξει σύμφωνα με τις δυνατότητές του, ενώ το αουτσάιντερ να τα κάνει όλα σωστά. Οι εκπλήξεις, άλλωστε, συνιστούν την ομορφιά των Φάιναλ Φορ. Δεν είναι ένα μίνι πρωτάθλημα, όπου κερδίζει ο καλύτερος. Ο Ολυμπιακός, ας πούμε, κέρδισε πέρσι επειδή έπαιξε με τη δύναμη που απαιτείται σε τέτοιου είδους αγώνες."

Προγνωστικά μπορούν να γίνουν φέτος;

"Κάθε φορά που το επιχειρώ, συμβαίνει το αντίθετο! Πραγματικά, δεν ξέρω αν υπάρχει μια ομάδα που ξεχωρίζει. Το σίγουρο είναι πως και οι τέσσερις αξίζουν να βρίσκονται εκεί επειδή έχουν δείξει σε σειρά αγώνων ότι μπορούν να κερδίζουν έναν τελικό. Όλες έχουν πολλές επιλογές υψηλού επιπέδου στον πάγκο. Ο καθένας μπορεί να γίνει πρωταγωνιστής, αφού διαθέτουν προσωπικότητα, τεχνικά χαρίσματα και -ειλικρινά- δεν ξέρω ποια ομάδα θα ξεχωρίσει."

Από πλευράς προσωπικοτήτων, ποιους ξεχωρίζετε;

"Από τους προπονητές, σίγουρα τον Έτορε Μεσίνα. Έχει διατελέσει και προπονητής της εθνικής μας ομάδας. Είναι ένας άνθρωπος με κουλτούρα, που γνωρίζει άριστα το μπάσκετ. Το γεγονός ότι βρέθηκε βοηθός προπονητή σε ομάδα του ΝΒΑ (Λέικερς) τα λέει όλα σχετικά με την εμπειρία και την αξία του. Ξέρει καλά τις προσδοκίες που υπάρχουν και το τι πρέπει να κάνει σ'αυτά τα ματς. Αν, λοιπόν, κατακτούσε τον τίτλο την ΤΣΣΚΑ, θα ήμουν ευχαριστημένος. Δεν υπάρχουν, άλλωστε, και άλλοι Ιταλοί σ'αυτό το Φάιναλ Φορ. Είναι και θέμα πατριωτισμού (γέλια)!

Από τους παίχτες, εκείνος που με ξετρελαίνει είναι ο Ναβάρο. Το ταλέντο του θα το ήθελε κάθε αθλητής: μεγάλος σουτέρ, που ξέρει να αλλάζει τη ροή του αγώνα, χωρίς να είναι σπουδαίος αμυντικός. Στην επίθεση, όμως, είναι εκπληκτικός. Επίσης, μου αρέσει η εξυπνάδα του Διαμαντίδη γιατί σουτάρει, πασάρει, παίζει άμυνα και κάνει κλεψίματα με τα μεγάλα χέρια που έχει...

Από τον Ολυμπιακό, ο Σπανούλης είναι μεγάλος παίχτης και ο Παπανικολάου μεγάλος μαχητής. Πάντως, αν έπρεπε να πω ένα όνομα που πάντα μου προκαλεί έντονα συναισθήματα, αυτό θα ήταν του Ναβάρο. Κι έτσι, επιστρέφουμε σε όσα λέγαμε για τον Γκάλη. Γιατί και ο Ναβάρο δεν είναι γίγαντας σε ύψος, αλλά μετατρέπει το μπάσκετ σε τέχνη. Μιλάμε για μεγάλες ομάδες και μεγάλους παίχτες, ο καθένας εκ των οποίων είναι ικανός για εξαιρετικά πράγματα."

Πόσο πιθανό είναι να επαναληφθεί το περσινό κατόρθωμα του Ολυμπιακού;

"Ίσως φέτος να είναι δυσκολότερο από πέρσι, αφού οι άλλες ομάδες είναι πιο δυνατές. Πέρσι, όμως, ο Ολυμπιακός επικράτησε, παρόλο που δεν ήταν το φαβορί. Οπότε, γιατί όχι; Φέτος, βεβαίως, όλοι γνωρίζουν τη δυναμική του, καθώς είναι ο πρωταθλητής Ευρώπης. Οι αντίπαλοί του σίγουρα θα τον έχουν μελετήσει περισσότερο και τα περιθώρια για έκπληξη θα είναι μικρότερα."

Πού οφείλεται η πτώση του ιταλικού μπάσκετ;

"Η οικονομική δυνατότητα των συλλόγων μας δεν συγκρίνεται με αυτή άλλων ομάδων. Για μας, έχει γίνει πολύ δύσκολη η πρόκριση στο Φάιναλ Φορ. Μόνο η Αρμάνι Μιλάνου μπορεί να καταφέρει κάτι. Θα εξαρτηθεί, όμως, από το αν κατακτήσει το πρωτάθλημα φέτος ή όχι. Αν το κάνει, πιθανότατα ο Τζόρτζιο Αρμάνι, ο οποίος δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το μπάσκετ, θα επενδύσει κι άλλα χρήματα στην ομάδα, ώστε να είναι ανταγωνιστική και στην Ευρώπη. Ελπίζω οι παίχτες να του ανταποδώσουν τη στήριξη και την εμπιστοσύνη που έχει δείξει στην ομάδα. Ειδάλλως, θα παραμείνουμε στα ίδια επίπεδα. Ήδη οι επενδύσεις έχουν μειωθεί σε πολλές ομάδες και θα ήταν πραγματικά κρίμα αν το ιταλικό μπάσκετ έχανε έναν επενδυτή του βεληνεκούς του Αρμάνι. Ειδικά από τη στιγμή που η οικογένεια Μπενετόν αποφάσισε να αποσυρθεί από το μπάσκετ και το βόλεϊ και να παραμείνει μόνο στο τμήμα ράγκμπι."

Ποιες είναι οι προσδοκίες της ιταλικής εθνικής ομάδας στο Ευρωμπάσκετ της Σλοβενίας;

"Βρισκόμαστε σε έναν δύσκολο όμιλο, ίσως τον δυσκολότερο στον οποίο έχουμε ποτέ βρεθεί, μαζί με την Ελλάδα, τη Ρωσία και την Τουρκία μεταξύ άλλων. Ήδη έχουμε την απώλεια του Γκαλινάρι, που είναι ο ηγέτης της ομάδας μας. Όμως, ελπίζουμε ότι θα έχουμε μαζί μας τους Μπαρνιάνι και Μπελινέλι, ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί. Αλλιώς, υπάρχει κίνδυνος να μην περάσουμε τον όμιλο. Έχουμε έναν καλό προπονητή, τον Πιανιτζάνι, όπως και παίχτες με αξιοσημείωτα περιθώρια βελτίωσης. Ελπίζω ότι θα κάνουμε ένα καλό τουρνουά."

Πώς σχολιάζετε την άσχημη σεζόν που είχε ο Πιανιτζάνι στη Φενέρμπαχτσε;

"Με εξέπληξε ιδιαίτερα το γεγονός ότι άφησε την ομάδα στη μέση της σεζόν. Δεν ξέρω τους λόγους που τον ανάγκασαν να το κάνει, αλλά σίγουρα δεν το περίμενα. Πίστευα ότι θα έφτανε μέχρι το τέλος, ανεξαρτήτως των άσχημων αποτελεσμάτων που είχε. Προφανώς, κάτι χάλασε στα εσώτερα της ομάδας, που τον έκανε να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Πρόκειται για έναν προπονητή που δίνει έμφαση στη λεπτομέρεια, δίνει κίνητρο στους παίχτες του και γνωρίζει καλά το άθλημα. Όμως, φάνηκε κι εδώ ότι χρειάζεται ένα καλό αποτέλεσμα σε διεθνές επίπεδο, είτε σε εθνικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, προκειμένου να καθιερωθεί και εκτός Ιταλίας."

Ποια γνώμη έχετε για την ελληνική εθνική ομάδα;

"Αποτελείται από εξαιρετικούς παίχτες, σε όλες τις θέσεις, που ξέρουν καλά το διεθνές μπάσκετ. Διαθέτει εμπειρία και χαρακτήρα, καθώς και αθλητές που ταυτίζονται με την ομάδα, παίζουν "όλοι για έναν", κάτι που τους καθιστά πιο δυνατούς. Επίσης, έχει προπονητή τον Τρινκιέρι. Είναι κάτι καινούριο, αλλά ο Τρινκιέρι έχει χαρακτήρα, τεχνικές γνώσεις και θα αποτελέσει μια εξαιρετική κίνηση, παρά το νεαρόν της ηλικίας του. Έχει πετύχει πολλά στην Ιταλία με την Καντού, έχοντας στη διάθεσή του ένα περιορισμένο μπάτζετ. Δεν ξέρω με ποια κριτήρια επελέγη από την ελληνική ομοσπονδία, αλλά σίγουρα είναι ένας προπονητής με ισχυρό κίνητρο να πετύχει. Θα είναι σίγουρα μια "ένεση" ενθουσιασμού και για τον ίδιο, δεδομένου ότι το "άλμα" από την Καντού στην εθνική Ελλάδας είναι τεράστιο. Θα του δώσει κίνητρο να δουλέψει ακόμα πιο εντατικά απ'ότι έχει κάνει μέχρι τώρα."

Θα τα καταφέρει όμως στη διαχείριση μιας ομάδας με ισχυρές προσωπικότητες;

"Αυτό είναι ένα ερωτηματικό... Από τεχνικής άποψης, τους παίχτες σίγουρα τους γνωρίζει. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει μια κοινή προσπάθεια: οι παίχτες να έχουν τυφλή εμπιστοσύνη στον προπονητή τους και να τον εκτιμούν και ο ίδιος, από την πλευρά του, θα καταλάβει -όντας έξυπνος- ποιες είναι οι απαιτήσεις των νέων του παιχτών. Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί μια νικήτρια ομάδα. Ίσως στην αρχή αντιμετωπίσει κάποιες δυσκολίες. Με τη συνεργασία όλων και ειδικά των αθλητών, που είναι έμπειροι, η Ελλάδα θα μπορέσει να έχει καλά αποτελέσματα. Ελπίζω μόνο όχι εναντίον της δικής μας εθνικής!"

Κλείνοντας, ποια είναι η πιο έντονη ανάμνησή σας από την Ελλάδα;

"Ήταν το 1968, στον δεύτερο ημιτελικό για το Κύπελλο Κυπελλούχων, στον οποίο είχα έρθει στην Αθήνα με τη Βαρέζε για να παίξουμε με την ΑΕΚ. Τότε, καθόμουν στον πάγκο. Θυμάμαι ότι είχαμε αγωνιστεί στο Παναθηναϊκό Στάδιο, το οποίο ήταν ανοιχτό και κατάμεστο. Ήμουν 18 ετών, το γήπεδό μας είχε χωρητικότητα 2.500 θέσεων και δεν είχα δει ποτέ τόσον κόσμο σε γήπεδο! Όταν σκέφτομαι έναν αγώνα στην Ελλάδα, σκέφτομαι εκείνον. Ήταν κάτι εκπληκτικό, παρά το γεγονός ότι είχαμε χάσει τον αγώνα και την πρόκριση στον τελικό. Η δύναμη και η υποστήριξη του κόσμου ήταν απίστευτες. Τότε κατάλαβα το πάθος των Ελλήνων για το μπάσκετ. Μακάρι να το είχαμε κι εμείς στα δικά μας γήπεδα! Θυμάμαι επίσης τον Βασίλη Γκούμα, έναν φοβερό παίχτη που έπαιζε στην εποχή μου.

Ασφαλώς, μια άλλη καλή ανάμνηση συνδεδεμένη με την Ελλάδα ήταν ο τελικός των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, όταν δυστυχώς είχαμε χάσει από την Αργεντινή. Τότε, μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση η αλλαγή της Αθήνας λόγω των Αγώνων. Είχε γίνει πιο όμορφη και καθαρή."