Η ζούγκλα των καρτέλ

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Η μεγαλύτερη αποτυχία τόσο της κυβέρνησης, όσο και ολόκληρου του πολιτικού συστήματος της χώρας είναι η παντελής αδυναμία τους να ελέγξουν τον πραγματικό πληθωρισμό, όπως αυτός αποτυπώνεται όχι στα στατιστικά στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών, αλλά στην τσέπη του καταναλωτή, όταν αυτός προμηθεύεται τρόφιμα ή άλλα είδη πρώτης ανάγκης.
Όποιος έχει ταξιδέψει στις χώρες της Ευρώπης γνωρίζει πολύ καλά ότι τα ίδια προϊόντα, στα ίδια ράφια των σούπερ μάρκετ είναι κατά πολύ φθηνότερα από εκείνα που πωλούνται στην ελληνική αγορά.

Είναι κοινό μυστικό

ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ο πολυδιαφημισμένος «ανταγωνισμός» μεταξύ των επιχειρήσεων, αλλά πανίσχυρα καρτέλ με προσβάσεις στο πολιτικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο κρατικός μηχανισμός που είναι εντεταλμένος για την εποπτεία της αγοράς και τη ρύθμιση των κανόνων λειτουργίας της, να υπάρχει κατ' ευφημισμόν μόνο. Τα καρτέλ αυτά, ακολουθώντας πολιτική εναρμονισμένων τιμών, όπως προσφυώς αποκαλείται, κρατούν τις τιμές πολλών προϊόντων αδικαιολόγητα υψηλές. Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τα 3 τελευταία χρόνια η κατανάλωση τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης μειώνεται σε επίπεδα δραματικά, αλλά παρόλα αυτά τόσο η βιομηχανία, όσο και το λιανικό εμπόριο, δε θέλουν να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους στην εσωτερική αγορά. Το κάνουν με μεγάλη προθυμία όμως σε άλλες αγορές, όπου η καταναλωτική συνείδηση είναι πολύ υψηλότερη από εκείνη του μέσου συμπολίτη τους.

Εκτός από την οικονομική διάσταση με τη νόθευση του ανταγωνισμού, την εξόντωση των αντίπαλων ομοειδών επιχειρήσεων, τα καρτέλ απομυζούν την τελευταία ικμάδα αντοχής του μέσου πολίτη, ο οποίος αδυνατεί, πλέον, να προμηθευτεί τα απολύτως απαραίτητα για τη διαβίωσή του. Η βαθιά αυτή αντικοινωνική και αντιδημοκρατική συμπεριφορά όμως, αντί να διωχθεί και να κολαστεί παραδειγματικώς, παραμένει στο απυρόβλητο είτε με τη μέθοδο της κωλυσιεργίας στην αντιμετώπιση των υποθέσεων από τις αρμόδιες αρχές, είτε με τη μέθοδο της αποσιώπησης των ευρημάτων σχετικών ερευνών ή καταγγελιών.

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση όμως, κατ' ουσίαν, δεν κάνουν τίποτα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού του Υπουργείου Ανάπτυξης κινείται στα όρια του ιστορικού ανεκδότου, ενώ από την πλευρά της αντιπολίτευσης εκτός από καταγγελίες και υποσχέσεις, δεν έχουμε καμία πρόταση περί του δέοντος γενέσθαι. Στο μεταξύ, ο απλός πολίτης παραμένει απροστάτευτος απέναντι στις ορέξεις των ισχυρών.

Η ακρίβεια, μαζί με την ανεργία, - για την οποία θα μιλήσουμε σε άλλο σημείωμα, - είναι τα δύο μεγαλύτερα και σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Ο αποπληθωρισμός στους μισθούς και τις συντάξεις επιτεύχθηκε, με μια βίαιη, άδικη εν πολλοίς (αφού «πληρώνουν το μάρμαρο» οι συνήθεις ύποπτοι: μισθωτοί και συνταξιούχοι) και αναποτελεσματική πολιτική που επέβαλε οριζόντιες περικοπές και δυσβάσταχτη φορολογία.
Σε μια χώρα όπου οι θεσμοί λειτουργούν κανονικά, θα έπρεπε να είχε ΗΔΗ επιτευχθεί και αντίστοιχος αποπληθωρισμός στις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών. Επειδή όμως, προφανώς, σε αυτή η χώρα στην άκρη της Βαλκανικής, τίποτα δε λειτουργεί κανονικά, σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ληστρική, στην κυριολεξία, επιδρομή, όπου η αφαίμαξη των τελευταίων εισοδημάτων, γίνεται με τρόπο εκβιαστικό.

Αδιαφορώντας ή αδυνατώντας να παρέμβει (ελάχιστη σημασία έχει πια αυτό) η κυβέρνηση με τα θεσμικά της όργανα, στο ζήτημα των τιμών (όσο κι αν στεναχωρεί αυτό τους θιασώτες της «αόρατης χειρός της αγοράς») οδηγεί ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας στον εξανδραποδισμό και την εξαθλίωση. Το τμήμα αυτό της κοινωνίας, διευρύνεται καθημερινά, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής καχεξίας και της βαριάς φορολογίας που αποσπά και τα τελευταία χρήματα από τις τσέπες των πολιτών.

Η επιτυχία ή όχι τόσο της κυβέρνησης όσο και τις αντιπολίτευσης, οψέποτε γίνουν εκλογές, θα κριθεί από τον τρόπο και την αποτελεσματικότητα στα ζητήματα της επιβίωσης των πολιτών. Η μεν κυβέρνηση από τις ενέργειες ή την αβελτηρία της, η δε αντιπολίτευση από τις προτάσεις της. Ως τότε, οι πολίτες απλά θα παλεύουν να επιβιώσουν στη ζούγκλα των καρτέλ.

Υ.Γ. Αυτές τις ημέρες, θα υπάρξει πληθώρα σημειωμάτων, άρθρων και σχολίων σχετικά με το «Πολυτεχνείο». Άποψη μου ήταν και παραμένει πως το «Πολυτεχνείο» ανήκει μόνο σ' εκείνους που βρίσκονταν εκείνες τις ημέρες μέσα και έδωσαν τον αγώνα τον καλό. Έκτοτε, ούτε ζει, ούτε αποτελεί και πρότυπο για τα «πολυτεχνεία κάθε γενιάς», όπως ισχυρίζονται εκείνοι που και απόντες ήταν και συκοφάντησαν τον αγώνα των φοιτητών αποκαλώντας τους «προβοκάτορες της ΚΥΠ του Ρουφογάλη» και, εκ των υστέρων, εξαργύρωσαν την όποια συμμετοχή τους.