Η Ευρωπαϊκή διάσταση της ελληνικής ΑΟΖ

Του Χρήστου Καπούτση

Την Ευρωπαϊκή διάσταση, στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών και την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου, που πιθανότατα να κρύβεται στο βυθό της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), επιχειρεί να αναδείξει ο Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς.

«Το ελληνικό ή το κυπριακό πετρέλαιο ή φυσικό αέριο είναι "ευρωπαϊκό" φυσικό αέριο και "ευρωπαϊκό" πετρέλαιο» είπε ο πρωθυπουργός σε ομιλία του κατά τη διάρκεια συνεδρίασης στελεχών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που έγινε πρόσφατα σε Ξενοδοχείο στη Βουλιαγμένη. Ο Αντώνης Σαμαράς έκανε λόγο για την «ανάγκη μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής στην Ευρώπη» ενώ επεσήμανε ότι, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, που πιθανότατα διαθέτουν δυο κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Ελλάδα και Κύπρος), δεν αφορά μόνο την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική, αλλά αφορά άμεσα και την κοινή εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. Είναι εμφανής η προσπάθεια του Πρωθυπουργού να εισάγει και να αναδείξει την ενέργεια, ως βασικό άξονα στην ευρωπαϊκή διπλωματία και την κοινή εξωτερική πολίτικη και πολιτική Ασφάλειας της Ε.Ε..

Είναι σαφές ότι, ο Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς προσπαθεί να απεγκλωβίσει την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, από τα διμερή, μίζερα, δυσεπίλυτα και χρονίζοντα ελληνοτουρκικά προβλήματα και να την αναβαθμίσει (την οριοθέτηση) σε πρόβλημα της Ε.Ε. με την Τουρκία.

Ο Πρωθυπουργός ωθεί την Ε.Ε. σε ένα μάλλον αναγκαστικό πλαίσιο παρέμβασης, με το οποίο θα πρέπει να οριοθετήσει , ως Ε.Ε., τις θαλάσσιες Ζώνες στη Μεσόγειο , προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ενεργειακές πηγές που έχουν εντοπιστεί, αλλά και οι πιθανές πηγές ενέργειας, που θα εμφανιστούν στο μέλλον.

Άρα η Ελλάδα, θα μπορέσει μέσω Ε.Ε., που έχει αποδεχτεί πλήρως την ισχύ του Δικαίου της Θάλασσας (1982), να οριοθετήσει την ΑΟΖ, εξασφαλίζοντας πολλαπλάσια οφέλη, απ' ότι θα εξασφάλιζε, με μια διμερή συμφωνία με την Τουρκία, στην εξαιρετικά απίθανη περίπτωση, που η Άγκυρα θα δεχότανε τις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας, όπως απαιτεί η Αθήνα.

Το σημαντικότερο είναι ότι, με αυτό το «άνοιγμα» του πρωθυπουργού, η Ε.Ε. και κυρίως η Γερμανία, αποκτούν, έστω έμμεσα, πρόσβαση στις ενεργειακές πηγές στην Ανατολική Μεσόγειο, άρα αποκτούν ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις , που αναμένονται ιδιαίτερα σημαντικές, στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Α. Μεσογείου και της Μ. Ανατολής.
Πάντως υπάρχουν και διαφορετικές εκτιμήσεις, καθώς αρκετοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι, η μετατροπή της ΑΟΖ στο Αιγαίο σε «ευρωπαϊκό» πρόβλημα, μπορεί να επιφυλάσσει οδυνηρές εκπλήξεις στην ελληνική πλευρά, διότι, επισημαίνουν, ότι, ούτε η Γαλλία, ούτε η Γερμανία και πολύ περισσότερο η Βρετανία, θα θελήσουν ποτέ να έρθουν σε ρήξη με την Τουρκία, να «υπονομεύσουν» ζωτικά τουρκικά συμφέροντα, προκειμένου να επωφεληθεί η Ελλάδα. Η Τουρκία έχει ήδη συνάψει ισχυρές διεθνείς συμμαχίες, για τις υποθαλάσσιες έρευνες που σχεδιάζει να πραγματοποιήσει σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου, τις οποίες δεν είναι δυνατόν να αγνοήσει η Ε.Ε.

Στο πλαίσιο λοιπόν της κινητικότητας ισχυρών δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου διακυβεύονται ύψιστα Στρατηγικά, γεωπολιτικά και Ενεργειακά συμφέρονται, κάνουν αισθητή την παρουσία τους Πολεμικά πλοία από τις ενδιαφερόμενες χώρες.

Γι' αυτό ακριβώς, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια μεγάλη αεροναυτική άσκηση που γίνεται τώρα στην Ανατολική Μεσόγειο με τη συμμετοχή της Ελλάδας, των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Από τους στόχους της άσκησης είναι η ασφάλεια των υποθαλάσσιων ερευνών και των αγωγών μεταφοράς φυσικού αεριού και πετρελαίου, όπως για παράδειγμα η αντιαεροπορική και υποβρυχιακή κάλυψη των εξεδρών που έχουν εγκατασταθεί για τις υποθαλάσσιες έρευνες.

Η στρατιωτική συνεργασία των τριών κρατών (ΗΠΑ-ΙΣΡΑΗΛ- ΕΛΛΑΔΑ), έχει και αναβαθμισμένη πολιτικο-διπλωματική διάσταση. Προωθούνται και προστατεύονται κοινά συμφέροντα, στον ενεργειακό, γεωοικονομικό και γεωπολιτικό τομέα.

Από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού ανακοινώθηκε ότι η κοινή άσκηση "Noble Dina" , που θα ολοκληρωθεί στις 23 Μαρτίου, αποτελεί μέρος της συνεργασίας του Πολεμικού μας Ναυτικού με άλλες ναυτικές δυνάμεις , όπως του Ισραήλ και των ΗΠΑ, που έχει ως στόχο την προαγωγή των μεταξύ τους σχέσεων συνεργασίας.

Από τα ενδιαφέροντα στοιχεία της τριεθνούς αεροναυτικής άσκησης είναι η περιοχή στην οποία εξελίσσεται, δηλαδή αυτή της Ν.Α. Μεσογείου, καλύπτοντας όλη την θαλάσσια έκταση που βρίσκεται μεταξύ Κρήτης, Ρόδου και Καστελόριζου , που αποτελεί το «καυτό» ενεργειακό τρίγωνο, όπου η Τουρκία εγείρει διεκδικήσεις σε βάρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.