Για ποια Ευρώπη

Του Βασίλη Πάικου

Τελικά ποιό είναι το μήνυμα που απεστάλη στην ελληνική κοινωνία αλλά και στην διεθνή κοινή γνώμη, από την εξέλιξη της κυπριακής κρίσης; Είναι το μήνυμα της αντίστασης, το μήνυμα του «όχι»; Ή μήπως το μήνυμα της υποταγής; Έχει ενδιαφέρον ότι, ως ανεμένετο άλλωστε, ο καθένας επιχειρεί να «χωρέσει» το μήνυμα στα μέτρα του. Με συνέπεια την ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση.

Είναι γεγονός ότι οι Κύπριοι είναι οι πρώτοι (και οι μόνοι ως τώρα), που απέρριψαν τις εντολές του Eurogroup. Τις, γερμανικής κοπής, εντολές του Eurogroup. Είναι οι πρώτοι (και οι μόνοι) που εμπράκτως αμφισβήτησαν

τη λογική του «μονόδρομου». Και αυτό, σε κάθε περίπτωση, είναι κάτι. Αποτελεί δε παρακαταθήκη, «κεκτημένο» για τους ευρωπαϊκούς λαούς. Πολύ περισσότερο που το κυπριακό «όχι», πράγματι οδήγησε σ' ένα είδος «επαναδιαπραγμάτευσης».

Από την άλλη μεριά, το τελικό αποτέλεσμα της επαναδιαπραγμάτευσης, δεν δείχνει δα και σπουδαίο, κάθε άλλο. Μπορεί η δεύτερη λύση να είναι κάπως καλύτερη από την πρώτη. Με την έννοια ότι δεν τιμωρούνται μ' αυτήν οι μικροκαταθέτες, προπάντων οι απλοί Κύπριοι καταθέτες. Ενώ δεν θίγονται όλες οι κυπριακές τράπεζες, παρά μόνο οι γνωστές δύο. Λογοδοτεί μάλιστα και στις ευρωπαϊκές «αρχές» η τελική λύση, καθώς επαναφέρει την εγγύηση της ασφάλειας των καταθέσεων για ποσά ως 100.000 ευρώ. Όμως, δεν απέχει ουσιαστικά από την κεντρική γερμανική τιμωρητικού χαρακτήρα λογική της επιβολής «λύσης σοκ», απέναντι στις

Χώρες με προβλήματα που ζητούν την ευρωπαϊκή συνδρομή. Αντί της κλιμακωτής, της προοδευτικής προσαρμογής, που προτείνεται εδώ και καιρό, από τους σοβαρότερους Ευρωπαίους αναλυτές. Και όχι μόνο προκειμένου για την Κύπρο.

Σε κάθε περίπτωση είναι απαράδεκτο, και σίγουρα απολύτως μειωτικό για την ευρωπαϊκή αξιοπρέπεια, να διακινείται σήμερα η λογική ότι οποιαδήποτε αμφισβήτηση των «άνωθεν εντολών», οδηγεί στην σκληρή τιμωρία των «απείθαρχων». Είναι απαράδεκτο να προωθείται η λογική της άνευ όρων υποταγής. Η λογική ότι η όποια «απειθαρχία» οδηγεί αναπότρεπτα σε εκδικητικού χαρακτήρα επαχθέστερες λύσεις.

Και πάντως είναι άχαρη και μάλλον αδιέξοδη η συζήτηση για το ποια λύση από τις δυο ήταν καλύτερη για την Κύπρο. Και είναι ακόμη πιο άχαρη, ακόμη πιο αδιέξοδη, και άνευ αντικειμένου εντέλει, η συζήτηση η σχετική με το αποσταλλέν ή το παραληφθέν μήνυμα. Το ζήτημα το σοβαρό, το κυρίαρχο, το θετικό μήνυμα, είναι ότι μόλις τώρα, υπό την πίεση της πραγματικότητας της ζοφερής, άνοιξε η κουβέντα για το ποια Ευρώπη θέλουν τελικά οι Ευρωπαίοι. Ως κι ο Φρανσουά Ολάντ, υπό το βάρος της πανευρωπαϊκής κατακραυγής αποφάσισε να βγει από την κρυψώνα του και να μιλήσει. Για να πει πως η γερμανόστροφη πολιτική της σκληρής και ανελέητης λιτότητας φέρνει κοινωνικά συντρίμμια, και γεννάει απεχθή πολιτικά μορφώματα τύπου Χρυσής Αυγής. Κι από κει και πέρα επιφανείς εκπρόσωποι ακόμη και της ευρωπαϊκής ελίτ, κορυφαίο δείγμα ο Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ (για όσο δικούς του λόγους), θέτει ζήτημα προσανατολισμού της ευρωπαϊκής πορείας. Κι ακόμη πλήθος Ευρωπαίων διανοητών, καθώς και το σύνολο του ευρωπαϊκού Τύπου, διατυπώνουν τώρα την αποστροφή τους προς την εφιαλτική προοπτική της γερμανοκρατούμενης Ευρώπης.

Στις πλάτες των Κυπρίων βεβαίως όλ' αυτά. Αλλά μήπως είναι η πρώτη φορά; Μήπως στις πλάτες των Κυπρίων δεν απαλλάχτηκε και η Ελλάδα από τη Χούντα των συνταγματαρχών; Το ζήτημα είναι ότι τώρα η συζήτηση ξεκίνησε. Και, αν συνεχιστεί, αν μορφοποιηθεί, αν πάρει συστηματικό και «δυναμικό» χαρακτήρα, έ τότε ναι, τότε ίσως υπάρχει ελπίδα...