Έρευνα "Κέντρα Κράτησης Μεταναστών - Η επόμενη μέρα" στον ΑΘΗΝΑ984

Τον φάκελο "Κέντρα Κράτησης Μεταναστών - Η επόμενη μέρα" άνοιξε τη Δευτέρα 23/3, ο «ΑΘΗΝΑ 9.84», σε μια τρίωρη εκπομπή, με τις Ελευθερία Κουμάντου και Ελεονώρα Ορφανίδου.

Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάστηκαν το θεσμικό πλαίσιο, οι συνθήκες κράτησης, οι θάνατοι στα κέντρα κράτησης, αλλά και η επόμενη μέρα, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για σταδιακή απελευθέρωση των κρατουμένων.
Τα κέντρα κράτησης μπήκαν στη ζωή μας μαζί με την επιχείριση "Ξένιος Δίας" το 2012. Ο αρχικός σχεδιασμός έκανε λόγο για 30 κέντρα κράτησης σε όλη τη χώρα. Δεν έγιναν τόσα. Τα πιο "διάσημα" από αυτά είναι της Αμυγδαλέζας, της Κομοτηνής και της Κορίνθου. Επίσημα ο αριθμός των κρατουμένων στα κέντρα ήταν 4.000. Καταγγελίες από εθελοντικές οργανώσεις αναφέρουν ότι οι αριθμοί ήταν μεγαλύτεροι, αλλά χωρίς να μπορούν επίσης να αναφέρουν συγκεκριμένα νούμερα.

Η αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου, δήλωσε: «Αυτή τη στιγμή, περιμένουν να φύγουν περίπου 1.400 μετανάστες και έχουν ήδη φύγει 2.000, σε όλη την χώρα. Ο συνολικός αριθμός ήταν 3.500... Δεν θα υπάρξει κλείσιμο. Αφού εκκενωθούν τα κέντρα κράτησης, θα δούμε ακριβώς τι σχεδιασμό θα κάνουμε για το μέλλον. Αυτό είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα, δοκιμαστικό, να δούμε πώς θα πάει και μετά θα αποφασίσουμε ποια θα είναι η τύχη των κέντρων, γιατί δεν έχουμε δυνατότητα να τα κλείσουμε, δεδομένου ότι έχουμε απορροφήσει κονδύλια γι' αυτά τα κέντρα και αν τα κλείσουμε, πρέπει να γίνει διόρθωση προϋπολογισμού, δηλαδή να επιστρέψουμε χρήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επειδή δεν έχουμε δυνατότητα επιστροφής χρημάτων -αντίθετα θέλουμε να απορροφήσουμε κονδύλια-, πρέπει να κάνουμε μια προσαρμογή, να δούμε με τι τρόπο μπορούμε να μετατρέψουμε αυτά τα κέντρα, είτε σε κέντρα πρώτης υποδοχής, είτε σε ανοικτές δομές... Κάποια οπωσδήποτε θα τα κρατήσουμε. Δεν υπάρχει χώρα που να μην έχει κέντρα κράτησης για ειδικές κατηγορίες αλλοδαπών. Είναι ένα άλλο πλάνο, το οποίο θέλει χρόνο, σκέψη κ.λπ. Δεν είπαμε ποτέ ότι δεν θα έχουμε κέντρα κράτησης στη χώρα».

Δημοσιογράφος: Τι γίνεται με τους ανθρώπους που βρίσκονται στα κρατητήρια;

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Αυτό δεν είναι της δικής μου αρμοδιότητος».

Δημοσιογράφος: Πρόκειται για μετανάστες ή πρόσφυγες που φτάνουν στα νησιά, κυρίως στη Λέρο και τη Μυτιλήνη, όπου δεν υπάρχουν κέντρα κράτησης και κρατούνται στα κρατητήρια...

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Όταν φτάνουν στα νησιά, είναι η υποδοχή, γίνεται η ταξινόμηση των ανθρώπων, η ταυτοποίησή τους και ανάλογα την κατηγορία στην οποία ανήκουν, παίρνει ο καθένας το νομικό καθεστώς στο οποίο ανήκει. Δεν υπάρχουν κέντρα κράτησης στα νησιά, ποτέ δεν υπήρχαν. Από εκεί παίρνει ο καθένας τη διαδικασία, στην οποία πρέπει να μπει. Αν είναι πρόσφυγας, πρέπει να πάει στα κέντρα ασύλου, να ζητήσει άσυλο. Αν είναι ανήλικος πάει στους ξενώνες φιλοξενίας. Αν είναι ευάλωτη κοινωνική ομάδα, ακολουθεί τη διαδικασία του, τα θύματα τράφικινγκ κ.λπ. Και αν είναι μετανάστης, ακολουθείται η διαδικασία της απέλασης. Δεν έχει σχέση η είσοδος του μετανάστη με τα κέντρα κράτησης. Τώρα το ποιοι και πόσοι βρίσκονται σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων, δεν το γνωρίζω. Είναι θέμα της αστυνομίας».

Δημοσιογράφος: Από την έως τώρα διαδικασία που εφαρμόζεται για τις απελευθερώσεις, είστε ευχαριστημένη, είναι αυτό που θα θέλατε για αυτούς τους ανθρώπους;

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Οπωσδήποτε θα ήθελα να υπάρχουν κέντρα που να τους φιλοξενούν, να τους σιτίζουν, να τους στηρίζουν ψυχολογικά και βεβαίως θα ήθελα να υπάρχει και η δυνατότητα να εργαστούν. Αλλά, δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα που είναι σε ανθρωπιστική κρίση, που υπάρχουν Έλληνες που κοιμούνται στα παγκάκια, που δεν έχουν δουλειά, που είναι φτωχοί και αφού επέλεξαν αυτή τη χώρα, τελικά θα έχουν και αυτοί, τη μοίρα των Ελλήνων...
Είναι υποχρέωση των ΜΚΟ να φροντίσουν αυτούς τους ανθρώπους, είναι μέσα σε προγράμματα... Περιμένουμε. Κάθε ένας που φεύγει, συμπληρώνεται η θέση από κάποιον που είναι στην αναμονή. Έτσι γίνεται πάντα. Και τα ασυνόδευτα ανήλικα που βγήκαν από τα κέντρα -όσα βγήκαν, γιατί έχουν μείνει ακόμα και άλλα-, πηγαίνουν στους ξενώνες που διατηρούν αυτές οι ΜΚΟ. Κάθε φορά που φεύγει κάποιο παιδί, μπαίνει άλλο. Δυστυχώς η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί τώρα, είναι ότι η πληρότητα είναι 100% και μέχρι να ξεκινήσουν τα νέα προγράμματα, οφείλουμε να έχουμε υπομονή, για να μπορούν να συμπληρωθούν από τους καινούριους που βγαίνουν από αυτές τις άθλιες καταστάσεις.

Δημοσιογράφος: Στη διαδικασία, θα πρέπει όποιος είναι να πάρει το χαρτί του και να βγει από το κέντρο κράτησης να δηλώσει και μια διεύθυνση, κάποια στοιχεία. Ακούσαμε την μαρτυρία ενός ανθρώπου που απελευθερώθηκε πριν από λίγες μέρες από την Αμυγδαλέζα, ο οποίος τελικώς δήλωσε ψεύτικη διεύθυνση, για να μπορέσει να φύγει. Υπάρχει αντιπαραβολή, διασταύρωση αυτών των στοιχείων, ώστε να μη βρούμε π.χ. 30 ίδιες διευθύνσεις ή διευθύνσεις που δεν ισχύουν;

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω, αν θα το κάνει η αστυνομία. Εκείνο που ξέρω είναι ότι όλοι αυτοί οι αλλοδαποί που έφυγαν, πράγματι δηλώσαν μια διεύθυνση. Ακούω τώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι δήλωσαν ψεύτικη. Σε κάθε περίπτωση, ταυτόχρονα, είναι υποχρεωμένοι 2 φορές το μήνα να εμφανίζονται στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής που δήλωσαν. Αυτό είναι το κρίσιμο, να εμφανιστούν στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Παράλληλα, πολλοί από αυτούς είχαν δηλώσει μια διεύθυνση, γιατί πίστευαν ότι βγαίνοντας θα υπήρχε αυτή η διεύθυνση και όταν γύρισαν στα σπίτια τους, δεν υπήρχαν. Τουλάχιστον ένας που εμφανίστηκε εδώ, μου είπε ότι ήταν 11 χρόνια στην Ελλάδα, με άδεια παραμονής και ένα πρωί ξύπνησε παράνομος, γιατί δεν είχε συγκεντρώσει τα ένσημα λόγω ανεργίας. Αυτός ο άνθρωπος, λοιπόν, έμεινε μέσα στο κέντρο 9 μήνες και όταν γύρισε, δεν υπήρχε το σπίτι του. Προφανώς συγκατοικούσε με κάποιον, ο οποίος δεν είχε τη δυνατότητα να πληρώνει το ενοίκιο και μετακινήθηκε. Αυτός δήλωσε πράγματι αυτή τη διεύθυνση, αλλά όταν πήγε, δεν υπήρχε. Στη ζωή αλλάζουν τα πράγματα».

Δημοσιογράφος: Ο κ. Δένδιας μιλώντας νωρίτερα στον Αθήνα 9.84, χαρακτήρισε ερασιτεχνικό τον τρόπο εκκένωσης των κέντρων κράτησης...

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Και εγώ χαρακτηρίζω βάρβαρο τον τρόπο που έφτιαξε τα κέντρα κράτησης. Αυτό τι λέει; Δυστυχώς. Και ο τρόπος που έστησε ο κ. Δένδιας τα κέντρα κράτησης, μας επιβάρυνε με πρόστιμο ενός εκατομμυρίου ευρώ από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο πρέπει τώρα να πληρώσουμε, ενώ έχουμε τόσες υποχρεώσεις. Σε αυτά τα πράγματα δεν υπάρχουν διλήμματα. Το θέμα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι κρατούνταν παράνομα εκεί, γιατί ήταν αιτούντες άσυλο, ανήλικα, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και δεν έπρεπε να ζουν σε αυτές τις άθλιες συνθήκες. Το βασικό ζήτημα είναι ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επέτρεπε να είναι αυτοί οι άνθρωποι εκεί. Τώρα εμείς αποφασίσαμε να τους αφήσουμε. Το ότι δεν έχουμε τους τρόπους να τους βοηθήσουμε, πράγματι δεν τους έχουμε. Τι να κάναμε όμως; Να τους αφήσουμε εκεί για πάντα, επειδή δεν έχουμε τρόπους να τους φιλοξενήσουμε κάπου;».

Δημοσιογράφος: Ο αντίλογος λέει ότι θα μπορούσατε να έχετε βελτιώσει τις συνθήκες κράτησης για λίγο καιρό, μέχρι να ετοιμαστούν οι δομές που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν περισσότερο, βγαίνοντας...

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Πότε; Σε πόσα χρόνια; Τι να κάνουμε; Μπορούμε να τους κρατάμε;».

Δημοσιογράφος: Και ότι επισπεύθηκαν οι διαδικασίες μετά την αυτοκτονία στην Αμυγδαλέζα...

Τ. Χριστοδουλοπούλου: «Όχι. Τότε ακριβώς αναλάβαμε. Από τη πρώτη στιγμή που αναλάβαμε το υπουργείο, αποφασίσαμε ότι τα κέντρα κράτησης δεν μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν. Σε κάθε περίπτωση, η προηγούμενη κυβέρνηση σταδιακά είχε αυξήσει το χρόνο κράτησης από τους 6 στους 12 μήνες, μετά στους 18, και μετά έλεγε επ' αόριστον. Δεν γίνεται να κρατάς ανθρώπους, που δεν έχουν διαπράξει ποινικό αδίκημα, με μια απόφαση ενός αστυνομικού διευθυντή, διότι η ελευθερία προστατεύεται από το ελληνικό Σύνταγμα. Δεν γίνεται να κρατάς ανθρώπους χωρίς λόγο κάπου, επειδή δεν έχεις να τους βάλεις σε ένα χώρο με αξιοπρεπείς συνθήκες. Αυτό δεν μπορεί να το λέει κανείς, ο οποίος σέβεται το αγαθό της ελευθερίας».

Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Δένδιας, είπε στον Αθήνα 9.84: «Η Ελλάδα τον Ιούνιο του 2012 είχε υποβάλει ένα action plan στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τον χειρισμό των μεταναστευτικών ροών, το οποίο ουδόλως είχε υλοποιήσει. Το πλάνο αυτό προσαρμόστηκε στην επιδείνωση της πραγματικότητας που αντιμετωπίζαμε εμείς, επαναϋποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εγκρίθηκε. Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη διαχείριση -ίσως η πιο ολοκληρωμένη διαχείριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση-, των μεταναστευτικών ροών. Προέβλεπε, καταρχήν, φύλαξη των συνόρων, κάτι το οποίο επετεύχθη απολύτως στον Έβρο. Επίσης, δημιουργία κέντρων πρώτης υποδοχής, ώστε να μπορεί να ταυτοποιείται ο μετανάστης. Από εκεί και πέρα, δημιουργία μίας σύγχρονης υπηρεσίας ασύλου γι' αυτούς οι οποίοι δικαιούντο να ζητήσουν άσυλο, κι αυτό έγινε και υλοποιήθηκε. Ήδη το καινούργιο κτήριο λειτούργησε σε χώρο δίπλα στο υπουργείο. Κι από εκεί και πέρα, προαναχωρησιακά κέντρα, ώστε αυτοί οι οποίοι δεν δικαιούνται άσυλο, να μπορούν να πηγαίνουν εκεί και μετά να απομακρύνονται από τη χώρα, να επιστρέφουν στις πατρίδες τους. Και ένα σύγχρονο σύστημα επιστροφών -είτε εθελούσιων, είτε αναγκαστικών-, στις χώρες από τις οποίες προέρχονταν αυτοί οι άνθρωποι, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα παροχής ενός μικρού βοηθήματος - κινήτρου σε αυτούς, από 200 ευρώ, για να έχουν μία καινούργια αρχή στις πατρίδες τους. Έγινε επίσης μία πολύ μεγάλη προσπάθεια στις χώρες προέλευσης. Πήγα προσωπικά στο Μπαγκλαντές, πιέσαμε το Πακιστάν, το Μαρόκο, τις χώρες που προέρχονταν οι μετανάστες, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις ροές. Κι επίσης μία εκτεταμένη σειρά αστυνομικών επιχειρήσεων στο κέντρο των πόλεων που είχαν πρόβλημα -Αθήνα, Πάτρα, Ηγουμενίτσα-, υπό τον γενικό τίτλο Ξένιος Δίας, που μπόρεσε να καθαρίσει τα κέντρα των πόλεων από μικροεγκληματικότητες κι ανάλογα προβλήματα».
Για την αύξηση του χρόνου κράτησης, σημείωσε: «Αυξήθηκε από 6 μήνες σε 18 μήνες. Αυτό είναι όμως μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που μας έδιναν οι ευρωπαϊκές οδηγίες και αφορούσε τη διασφάλιση αφενός μεν της ασφάλειας της χώρας -πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων το περιβάλλον ασφάλειας στις χώρες προέλευσης μεταναστών επιδεινώθηκε δραματικά- και από την άλλη, την ανάγκη να κινητροδοτήσουμε την επιστροφή. Έστω κι έμμεσα, να δώσουμε σε αυτούς τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι η χώρα δεν είναι ένα ξέφραγο αμπέλι, δεν μπορεί κανείς να εισέρχεται χωρίς να έχει δικαίωμα ασύλου μέσα σε αυτήν και να εγκαθίσταται χωρίς να υπάρχει λύση. Κι ότι πρέπει να επιλέξουν την οδό της επιστροφής τους... Η επιλογή -κατά την άποψή μου-, του μη δικαιούμενου ασύλου μετανάστη είναι μια και μόνο, να επιστρέψει στη χώρα από την οποία προέρχεται. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, εκβιάζεται η χώρα στην οποία ο μετανάστης αυτός καταφεύγει. Κατά συνέπεια, λοιπόν, η χώρα πρέπει να μετέλθει κάθε μέσο που της επιτρέπει η έννομη τάξη της, για να πεισθεί ο συγκεκριμένος μετανάστης να επιστρέψει στην πατρίδα του. Δεν αντιλαμβάνομαι πολλές φορές την ανισότητα με την οποία μερικοί από εμάς αντιμετωπίζουμε τους Έλληνες πολίτες, σε σχέση με τους μη νόμιμους οικονομικούς μετανάστες... Αναφέρομαι σε αυτούς που δεν έχουν δικαίωμα ασύλου. Δεν ξέρω πλέον πώς λειτουργεί η υπηρεσία, είναι πάνω από ένας χρόνος που έχω πάψει να εποπτεύω όλους αυτούς τους τομείς. Μπορώ να δεχθώ ότι υπήρχαν λάθη, έγιναν σφάλματα, υπήρχαν συνθήκες που χρειάζονταν βελτίωση, όμως αυτό δεν σημαίνει ξήλωμα του συστήματος και αποδοχή στο δικαίωμα του οικονομικού μετανάστη να έρχεται να εγκαθίσταται στην Ελλάδα και η Ελλάδα να αναλαμβάνει το κόστος διαμονής και σίτισης του».
Για τις ανοιχτές δομές φιλοξενίας, τόνισε: «Οι ανοιχτές δομές είναι ένα απαραίτητο στοιχείο του συστήματος και συμφωνώ απολύτως στη δημιουργία τους. Βεβαίως, για τις εγκυμονούσες γυναίκες, τις κακοποιημένες γυναίκες, τα παιδιά, πρέπει να υπάρχουν ανοιχτές δομές, οι οποίες να τους υπηρετούν. Ουδείς διαφωνεί σε αυτό. Χαίρομαι στον βαθμό που αυτό θα υλοποιηθεί. Πρέπει να σας πω ότι εγώ πέρασα διάταξη το 2013 και επιχειρήσαμε -λίγο πριν φύγω από το υπουργείο-, να δημιουργήσουμε την πρώτη δομή στην Αγ. Βαρβάρα. Δυστυχώς, όμως, βρήκαμε μπροστά μας αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, στις οποίες ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μετείχε, εναντίον του κέντρου για κακοποιημένες γυναίκες. Η κ. Δούρου μετείχε τότε στις συγκεντρώσεις εναντίον δημιουργίας του ανοιχτού κέντρου. Εάν λοιπόν θέλουν τώρα να τα δημιουργήσουν... Οι ανοιχτές δομές είναι απαραίτητο στοιχείο του συστήματος, δεν μπορεί όμως όλες οι δομές να είναι ανοιχτές. Για να είναι σαφές αυτό, πρέπει να υπάρχουν κλειστές δομές, ανοιχτές δομές και πρέπει να υπάρχει και πρόγραμμα επιστροφών. Κι επίσης πρέπει η κυβέρνηση να έχει αίσθηση ολοκληρωμένου σχεδίου για τη μετανάστευση. Η αποσπασματικότητα δεν λειτουργεί σωστά. Δεν επιτρέπω σε οποιονδήποτε να θεωρεί ότι έχει το μονοπώλιο της καρδιάς. Δεν είναι ευαίσθητοι οι κεντροαριστεροί ή οι αριστεροί και σκληροί οι κεντροδεξιοί ή οι δεξιοί. Όλοι αγαπάμε τους συνανθρώπους μας. Έχουμε όμως συνταγματικό δικαίωμα να προστατεύσουμε την προσωπικότητα, την ελευθερία και τους όρους ζωής και των Ελλήνων πολιτών».
Τέλος, σχολιάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ασκείται τώρα η μεταναστευτική πολιτική, είπε: «Νομίζω ότι γίνεται απολύτως ερασιτεχνικά... Έχουν την εντύπωση ότι με αυτό τον τρόπο τους βοηθούν. Η πραγματικότητα είναι ότι εμμέσως τους θυματοποιούν. Η εικόνα των λεωφορείων στο κέντρο της Αθήνας, που αφήνουν ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν πού να πάνε, δεν έχουν τι να φάνε και είναι απολύτως βέβαιο ότι θα θυματοποιηθούν από τους εμπόρους ανθρώπων, τις αμέσως επόμενες ημέρες. Και ή θα μετατραπούν -για να επιβιώσουν-, σε βαποράκια ναρκωτικών ή θα αναγκαστούν να καταφύγουν στη μικροεγκληματικότητα. Αυτό αποτελεί πολιτική; Αν ήταν κακές οι συνθήκες στα κέντρα -έχω να παρακολουθήσω τα κέντρα ένα χρόνο, δεν ξέρω πώς εξελίχθηκαν-, να βελτιωθούν οι συνθήκες. Κρίνουν ότι πρέπει να επιταχύνουν το πρόγραμμα επιστροφών; Να επιταχυνθεί το πρόγραμμα επιστροφών. Να δημιουργήσουν άλλη κινητροδότηση; Να δημιουργήσουν άλλη κινητροδότηση. Αλλά να γυρίσουμε την Αθήνα εκεί που ήταν τον Ιούνιο του 2012, είναι λύση;».

Οι διηγήσεις των μεταναστών που έζησαν το 18μηνο στα κέντρα κράτησης της Κορίνθου, της Πάτρας, του Έβρου, της Κομοτηνής, θα προκαλούν πάντοτε τη μνήμη μας. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα δήλωσε στον Αθήνα 9.84, ο Αλί, ο οποίος βρίσκεται στην Ελλάδα 11 χρόνια, συνελήφθη επειδή είχαν λήξει τα χαρτιά του και αφέθηκε ελεύθερος πριν από δεκαπέντε ημέρες από την Αμυγδαλέζα. Αναφέρθηκε τόσο στις συνθήκες, όσο και στην προσωπική του ιστορία, για το πώς ζει τώρα που αφέθηκε ελεύθερος, αλλά και στο ότι χρειάστηκε να πει ψέμματα, προκειμένου να βγει από την Αμυγδαλέζα.
Καταγράφονται μαρτυρίες για ανθρώπους διαβητικούς που έζησαν ενάμιση χρόνο χωρίς ινσουλίνη. Για ανθρώπους που δεν τους επιτράπηκε να επικοινωνήσουν με τις οικογένειες τους για ένα χρόνο. Για ασθενείς που έβγαζαν μόνοι τα δόντια τους και πάθαιναν ακατάσχετες αιμορραγίες. Όλα αυτά τα μαρτυρούν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι οποίοι έχουν δραστηριοποιηθεί πολλές φορές σε κέντρα κράτησης σε όλη την Ελλάδα. Λίγο μετά τους δύο θανάτους στην Αμυγδαλέζα, επισκέφτηκαν και εξέτασαν τους κρατούμενους για να επιβεβαιώσουν για ακόμη μια φορά την πάγια θέση τους, ότι η κράτηση είναι η αιτία που γεννιούνται ασθένειες και όχι απλά παράγοντας επιδείνωσης. Στον Αθήνα 9.84, μίλησε ο γιατρός Στάθης Κυρούσης.
Οι Γιατροί του Κόσμου επισκέφθηκαν την Αμυγδαλέζα, δυο μέρες μετά την επίσκεψη του Γιάννη Πανούση και ο πρόεδρος της Οργάνωσης, Νικήτας Κανάκης, μοιράστηκε μαζί μας τι είδε το κλιμάκιο των Γιατρών του Κόσμου.

Το κέντρο κράτησης Κορίνθου απασχόλησε πολλές φορές τη δημοσιότητα λόγω των συνθηκών κράτησης. Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, αναφέρεται ότι ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων ήταν 800. Όμως σύμφωνα με καταγγελίες φτάνουν τους 1200. Ο Νασίμ Λομανί, από την Ανοιχτή πρωτοβουλία ενάντια στα Κέντρα Κράτησης, μας περιέγραψε τι είδε ο ίδιος, όταν επισκέφθηκε πριν λίγες μέρες και μετά τις ανακοινώσεις των υπουργείων το κέντρο της Κορίνθου.

Την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου, απελευθερώθηκαν οι πρώτοι 20 κρατούμενοι. Από τότε, κάθε μέρα, 20 - 30 κρατούμενοι απελευθερώνονται από κάθε κέντρο κράτησης. Από την Αμυγδαλέζα το πούλμαν τους αφήνει στην Ομόνοια. Το ερώτημα που γεννάται είναι "και μετά τι;".
Η Μαρία Καλδάνη, κοινωνική λειτουργός στην ΜΚΟ ΑΡΣΙΣ μας μίλησε για τις δομές όπου φιλοξενούνται κυρίως ασυνόδευτα ανήλικα. Η ΑΡΣΙΣ φιλοξενεί τα παιδιά μέχρι την ενηλικίωσή τους και φροντίζει για την ένταξη τους στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και για την οικογενειακή επανένωσή τους. Αυτήν τη στιγμή, έπειτα και από την άφιξη παιδιών από τα κέντρα κράτησης, υπάρχει πληρότητα στις δομές.
Ο Τζανέτος Αντύπας, πρόεδρος της ΜΚΟ PRAKSIS, που διαθέτει τρεις δομές, επισήμανε ότι επίσης υπάρχει πληρότητα. Το ζήτημα που έθεσε είναι ο χρόνος που χρειάζεται προκειμένου να εξυπηρετηθεί ένα παιδί και να βρεθεί από την κράτηση σε μία δομή φιλοξενίας. Επιπλέον, αναφέρθηκε και στη διάρκεια παραμονής των παιδιών στους ξενώνες, τονίζοντας ότι ο μέσος όρος του χρόνου είναι δύο μήνες, διότι πολλά από τα παιδιά το σκάνε.
Οι μεταναστευτικές κοινότητες προσπαθούν από την πλευρά τους να βοηθήσουν τους ανθρώπους που βγαίνουν και όπως μας είπε ο Γιονούς Μοχαμαντί, πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών, τους παίρνουν ακόμη και στα σπίτια τους.
O Χρήστος Δημόπουλος, υπεύθυνος της Υπηρεσίας Συντονισμού Αιτημάτων Ασύλου τόνισε ότι το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) είναι υπεύθυνο για τον συντονισμό των αιτημάτων στέγασης αιτούντων άσυλο και ασυνόδευτων ανηλίκων. Μίλησε για την αναγκαιότητα να υπάρξουν περισσότερες δομές, καθώς αυτή την στιγμή εξυπηρετούνται τα αιτήματα του Δεκεμβρίου και του Ιανουαρίου. Επιπλέον, μας παρουσίασε στοιχεία για τους ανθρώπους που φεύγουν από την κράτηση, αλλά δεν έχουν σπίτι ή κοινωνικό περίγυρο για να τους στηρίξει. Αυτή τη στιγμή, οι δομές που καλούνται να καλύψουν την ανάγκη για στέγαση ανθρώπων που αιτούνται άσυλο ή είναι ανήλικα ασυνόδευτα έχουν δυνατότητα φιλοξενίας περίπου 800 ατόμων σε όλη τη χώρα. Υπάρχει πληρότητα σε όλες τις δομές.
Οι άνθρωποι που έχουν κρατηθεί στα κέντρα κράτησης, πολλές φορές αναπτύσσουν και ψυχοπαθολογικά προβλήματα. Ο Νίκος Γκιωνάκης, ψυχολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Ημέρας "Βαβέλ", στο οποίο απευθύνονται πρώην κρατούμενοι για ψυχολογική στήριξη, τόνισε ότι το σημαντικό είναι πως φτάνουν στο επίπεδο να κατηγορούν το εαυτό τους για αυτό που περνούν.

Στη Λέρο, δεν υπάρχει κέντρο κράτησης. Εκεί προωθούνται όσοι φτάνουν στο Φαρμακονήσι. Μπορεί να είναι και 100 την εβδομάδα ή και 90 σε μια μόλις μέρα, σαν αυτή που επικοινωνήσαμε εμείς με τους εθελοντές που δραστηριοποιούνται στο νησί. Ο Παύλος Ροζάκης, από το Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου, μίλησε στον Αθήνα 9.84. Οι συνθήκες είναι πολύ κακές, ενώ δεν υπάρχουν και πόροι για την ένδυση και τη διατροφή των ανθρώπων που φτάνουν στο νησί.

Τι συμβαίνει όμως με τα κέντρα κράτησης στις άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου; Στην Ιταλία μόλις προχθές ανακοινώθηκε ότι αυξήθηκαν κατά 145% οι αιτήσεις για άσυλο... Στην Ισπανία οι απελάσεις γίνονται πιο γρήγορα. Κάποιους τους απελαύνουν ακόμη και σε 24 ώρες. Υπάρχουν 8 κέντρα και οι μετανάστες δεν μπορούν να μείνουν σε αυτά πάνω από δυο μήνες.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, την εβδομάδα που μας πέρασε, κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή ένωση προτάσεις κυρίως για τη "διαχείριση" των προσφύγων που φτάνουν στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, προτείνοντας να υπάρξουν διαδικασίες που θα επιτρέπουν το "μοίρασμα" των προσφύγων σε όλες τις χώρες της Ένωσης. Αναλυτικά για το θέμα, μίλησε στον σταθμό μας ο Υπεύθυνος Τομέα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας, Πέτρος Μάστακας.

«ΑΘΗΝΑ 9.84» - ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ