Κι όμως ο Ερντογάν ήθελε να μας δανείσει…

Είναι οι ημέρες που ο Ταγίπ Ερντογάν προσεύχεται στον Αλλάχ και ζητά από τους Τούρκους να ψάξουν στα στρώματα για δολάρια και χρυσό μπας και τα ανταλλάξουν με τουρκικές λίρες για να στηρίξουν το εθνικό νόμισμα.

Είναι οι ημέρες που ο Ντόναλντ Τραμπ σφίγγει τη θηλειά και ανακοινώνει αύξηση των δασμών για τον τουρκικό χάλυβα και το αλουμίνιο, δυσκολεύοντας τις ζωτικές τουρκικές εξαγωγές.

Είναι οι ημέρες που η Ευρώπη ανησυχεί: υπάρχουν τράπεζες σε Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία

με μεγάλη έκθεση (έως και 138 δισ. ευρώ) στην Τουρκία και αν κλυδωνιστούν αυτό θα επηρεάσει τις ήδη εύθραυστες ισορροπίες στην Ευρωζώνη και θα πλήξει το ευρώ· η ΕΚΤ ήδη έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς το νόμισμα μας χάνει έδαφος.

H έκθεση των ξένων τραπεζών στην Τουρκία σε δισ. δολάρια

Ενας οικονομικός πόλεμος διεξάγεται στη γειτονιά μας. Ενας πόλεμος που εξαϋλώνει το περίφημο τουρκικό οικονομικό θαύμα, πάνω στο οποίο ο «Σουλτάνος» οικοδόμησε την πολιτική ηγεμονία του· ο Ερντογαν έχτισε μεθοδικά την καριέρα του πάνω στην (επίπλαστη) ανάπτυξη των αδύναμων, αυτών που θα χρειάζονται λίγα για να τον εξυμνούν. Τώρα όμως όλα χάνονται. Και όλα έχουν στο επίκεντρο το πρόσωπο του «πατερούλη» των μουσουλμάνων.

Διότι από τη μία πλευρά αυτού του πολέμου βρίσκεται ο ίδιος ο Ερντογάν με την θρησκειολογικού και οικογενειακού τύπου –και εντελώς μη οικονομολογική– προσέγγιση της πραγματικότητας. Και από την άλλη οι αγορές, που αναγνωρίζουν στην πολιτική του «Σουλτάνου» στοιχεία ανησυχητικά για τις προοπτικές της τουρκικής οικονομίας (ένα κακό προμήνυμα για το τι θα συναντήσουμε εμείς μετά τις 20 Αυγούστου).

Οι ισοτιμίες της τουρκικής λίρας καταρρέουν πνίγοντας τις επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί σε δολάριο και σε ευρώ, ενώ τα τουρκικά ομόλογα –«σκουπίδια» ήδη από τον Ιούνιο σύμφωνα με τον Fitch– έχουν ξεπεράσει το όριο του 20% για τα δεκαετή. Μια ζοφερή κατάσταση για μια χώρα που είδε το ΑΕΠ της να εκτινάσσεται από τα 200 δισ. του 2001 στα 851 δισ. το 2017.

O Ερντογάν είπε ότι θα απευθυνθεί σε Ρωσία και Λαϊκή Κίνα για να αντιμετωπίσει τον «οικονομικό πόλεμο» που δέχεται από τις ΗΠΑ· με τους Αμερικανούς μεγαλύτερους μετόχους στο ΔΝΤ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η προσφυγή στο Ταμείο θα είναι καν λύση. Αλλωστε μετά από κάθε ομιλία του οι δείκτες χειροτερεύουν, σαν να υπογράφει ο ίδιος το τέλος του θαύματός του.

Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας (με μοβ) και οι αποδόσεις του δεκαετούς ομολόγου (με κίτρινο)

Είναι μια πλήρης αντιστροφή της εικόνας μέσα σε πολύ μικρό διάστημα. Η Τουρκία βρίσκεται στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης· η για δωδέκατη ημέρα υποτίμηση της τουρκικής λίρας παραπέμπει στο οδυνηρό 1999, όταν η χώρα κατέφυγε στο ΔΝΤ. Πριν τρία χρόνια ο Ερντογάν φιλοξενούσε τους ηγέτες του κόσμου στη σύνοδο του G20 στην Ατάλεια. Πριν από μία πενταετία, το 2013, η Τουρκία του Ερντογάν έβλεπε το ΑΕΠ της να προσεγγίζει το ένα τρισ. δολάρια (950,58 δισ. δολάρια) και πριν μια οκταετία προσφερόταν με άνεση και θράσος να δανείσει αυτή την Ελλάδα, που τότε έμπαινε στην περιπέτεια της κρίσης.

Πράγματι, το 2010 η Τουρκία του Ερντογάν είχε προσεγγίσει την κυβέρνηση Παπανδρέου προσφέροντας βοήθεια. To θυμήθηκε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, τότε υπουργός Οικονομικών, ο οποίος έγραψε στο facebook:

Πώς αλλάζουν οι καιροί…καθώς διαβάζω για την κατάρρευση της τουρκικής λίρας και την πιθανή προσφυγή στο ΔΝΤ, θυμάμαι την επίσκεψη του Αλί Μπαμπακάν στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2010, λίγο πριν το πρώτο μνημόνιο.

Ακολούθως ο πρώην υπουργός Οικονομικών παρέθεσε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του «Game Over: Η Αλήθεια για την Κρίση»:

«Στις 30 Απριλίου, ο Αλί Μπαμπακάν, ο νέος σε ηλικία αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, έφτασε στην Αθήνα για να προετοιμάσει την πρώτη συνάντηση των υπουργικών συμβουλίων των δύο χωρών. Είχε προγραμματιστεί να λάβει χώρα στην Αθήνα μέσα Μαΐου και θα ήταν ένας ισχυρός συμβολισμός της προσπάθειας βελτίωσης των σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.

Όμως ο χρόνος της επίσκεψης δεν ήταν τυχαίος. Ο Μπαμπακάν ήθελε να δει από κοντά πώς χειριζόμασταν την κατάσταση. Η Τουρκία ήταν περήφανη για τα επιτεύγματά της· οι μεταρρυθμίσεις είχαν αποδώσει και η οικονομία της είχε αναπτυχθεί. ∆εν παρακαλούσε πλέον για να μπει στην ΕΕ· τώρα ήταν απολύτως ικανοποιημένη με την ισχυρή γεωπολιτική της θέση στην ευρύτερη περιοχή. Μετά από χρόνια που ένιωθε μειονεκτικά απέναντι στην Ελλάδα, αισθανόταν κανείς να πλανάται στην ατμόσφαιρα μια αδιόρατη αίσθηση ικανοποίησης από την πλευρά τους, ότι τα πράγματα είχαν πλέον αντιστραφεί.

Στο τέλος της συνάντησης, όταν είχαμε μείνει μόνον οι τρεις μας στο γραφείο του πρωθυπουργού, ο Μπαμπακάν –με μεγάλη ευγένεια και περισσή διπλωματία– μας ρώτησε κατά πόσο θα ενδιέφερε την Ελλάδα να λάβει κάποιου είδος δάνειο από την Τουρκία. Στο κάτω κάτω, σε τέτοιες στιγμές είναι που φαίνονται οι πραγματικοί φίλοι και γείτονες. Τον ευχαριστήσαμε, εξίσου ευγενικά. ∆εν ήταν αυτό που είχαμε στο μυαλό μας. Σε όλη την περίοδο της κρίσης, ο Παπανδρέου ήταν αποφασισμένος να μην επιτρέψει με κανέναν τρόπο τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικών θεμάτων να εμπλακούν με τις οικονομικές υποχρεώσεις της χώρας».

Σε κάθε περίπτωση μοιάζει ο Ερντογάν να βλέπει το τέλος. Κέρδισε κάθε εκλογική μάχη, ακόμα και την πιο ακραία. Εχτισε έναν μύθο ως προστάτη των φτωχών και των αμόρφωτων, μοιράζοντας υποσχέσεις για ένα θαύμα που ζούσαν μόνο στις μεγαλουπόλεις (που δεν τον ψήφιζαν). Μετέτρεψε μια χώρα σε μια ελεγχόμενη δικτατορία. Και τώρα έχει να αντιμετωπίσει τη δυσκολότερη μάχη. Με όπλα που δεν έχει. Διότι η οικονομία και οι αγορές δεν αντιμετωπίζονται χαλιναγωγώντας το θυμικό.

The post Κι όμως ο Ερντογάν ήθελε να μας δανείσει… appeared first on Protagon.gr.