Aυτόφωτα δέντρα θα φωτίζουν τους δρόμους μας

Φανταστείτε έναν δρόμο με φωσφορίζοντα χρώματα. Οχι από πινακίδες νέον, ούτε από τα κολιέ και τα βραχιόλια που χρησιμοποιούν οι ρέιβερς στα πάρτυ και τα φεστιβάλ. Φανταστείτε έναν δρόμο περιτριγυρισμένο από φυτά που εκπέμπουν ένα πράσινο ή μπλε -ή έναν συνδυασμό των δύο- φως. Υπάρχουν ήδη λαμπερά παραδείγματα στη φύση. Δεν είναι ακριβώς φυτά, είναι μύκητες της χλωρίδας, κοινώς, μανιτάρια. Τα μελέτησε κάποτε (382π.Χ.) ο Αριστοτέλης και ύστερα από τρεις αιώνες ο ρωμαίος φυσιοδίφης,

Πλίνιος ο Πρεσβύτερος. Τα χρησιμοποίησε και ο αγαπημένος ήρωας των παιδιών, Τομ Σόγιερ, για να φωτίσει ένα τούνελ στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν».

Κι όμως από τότε, ενώ οι αντίστοιχες περιπτώσεις βιοφωταύγειας έχουν λίγο πολύ αποσαφηνιστεί (βλ. πυγολαμπίδες ή θαλάσσιοι οργανισμοί), οι «φωσφορίζοντες» μύκητες παραμένουν ένα μυστήριο. Και οι επιστήμονες πρέπει οπωσδήποτε να αποκρυπτογραφήσουν ολόκληρη τη μέθοδο. Γιατί με κάθε βήμα που κάνουν, έρχονται ένα βήμα πιο κοντά στο να δημιουργήσουν ένα νέο φυτό που θα αντιγράφει το φαινόμενο της βιοφωταύγειας και θα αποτελεί και μία νέα, μυστηριώδη, πηγή φωτός!

Ενας τρόπος να αρχίσεις τη μελέτη ενός ανεξήγητου φαινομένου είναι από το «γιατί». Ξέρουμε ότι οι πυγολαμπίδες φωσφορίζουν για να προσελκύσουν το ταίρι τους, τα θαλάσσια ψάρια και καλαμάρια λάμπουν για να ξεγελάσουν το θήραμά τους. Τι εξυπηρετεί το φαινόμενο της βιοφωταύγειας που εμφανίζεται σε κάποια μανιτάρια; Το φως τους προσελκύει έντομα και άλλα ζωικά είδη τα οποία μεταφέρουν τους σπόρους του μανιταριού. Με λίγα λόγια, πρόκειται για τον μεγάλο σκοπό της αναπαραγωγής. Σε αυτό κατέληξε ο Κάσιους Στεφάνι και οι συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο Σάο Πάολο της Βραζιλίας

Το απέδειξαν. Τοποθέτησαν ψεύτικα μανιτάρια με φωτάκια LED -αυτά προσομοίαζαν το φως που εκμπέμπει το μανιτάρι Neonothopanus gardneri που φυτρώνει στη βάση φοινικόδεντρων- στο έδαφος ενός πυκνού δάσους και παρατήρησαν ότι, παρότι τεχνητό, το φως προσείλκυσε τα έντομα και ζώα που μεταφέρουν σπόρια. Αρα; Οι μήκυτες έχουν έναν ακόμη μηχανισμό για να πολλαπλασιάζονται, ειδικά σε ένα πολύ πυκνό δάσος, όπως εξήγησε ο Σταφάνι, στη Guardian.

Μετά το γιατί, εξετάζεις ευκολότερα το «πώς». Οι επιστήμονες της βιοχημείας ξέρουν ότι το φαινόμενο της βιοφωταύγειας –είτε μιλάμε για βακτήρια, μήκητες, θαλάσσια όντα, πυγολαμπίδες- προϋποθέτει την αντίδραση της λουσιφερίνης με το οξυγόνο του αέρα, ενώ αυτή η αντίδραση με τη σειρά της προϋποθέτει την ύπαρξη της λουσιφεράσης. Μία ομάδα ερευνητών από το Ινστιτούτο Βιο-οργανικής Χημείας στη Μόσχα αναζήτησε τη λουσιφερίνη –παραδόξως- σε μανιτάρια που δεν «φωσφορίζουν». Υπέθεσαν –κάτι ήξεραν- ότι θα ήταν πιο εύκολο να βρεθεί σε αυτά τα είδη μύκητα. Την βρήκαν. Πρόκειται για την ένατη λουσιφερίνη που διακρίνουν επιστήμονες σε φυτικά ή ζωικά είδη και η πρώτη που εντοπίζουν σε μύκητες της χλωρίδας.

Τα καλά νέα για τους ίδιους είναι ότι αντίθετα με τα υπόλοιπα οκτώ μόρια λουσιφερίνης που έχουν ταυτοποιηθεί, αυτή η ένατη είναι συμβατή με τα χημικά στοιχεία από τα οποία αποτελούνται τα φυτά. Αρα; «Ελπίζω ότι, τελικά, αυτό θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός αυτόνομα φωτοβόλου φυτού, που θα μπορεί να συνθέτει από μόνο του τη μαγευτική λουσιφερίνη», είπε στη Guardian ο Ιλια Γιαμπόλσκι ο οποίος ηγείτο της ομάδας ερευνών στη Μόσχα. Τρελό; Ισως. Αλλά, όπως έχει πει ο ειδήμων γενετιστής του Χάρβαρντ, Τζορτζ Τσερτς, «ακόμη και ένα λουλούδι που λάμπει αδύναμα, θα ήταν μία τεράστια εικόνα». Και δεν θα είναι απλώς όμορφο, αλλά θα είναι, σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο, κατά κάποιον τρόπο μία πηγή ενέργειας. Γενετικά τροποποιημένα δέντρα θα αντικαταστήσουν τα φανάρια των δρόμων εκπέμποντας το δικό τους μυστήριο φως. Κι, ύστερα, τα έντομα θα αναλάβουν τα υπόλοιπα.

The post Aυτόφωτα δέντρα θα φωτίζουν τους δρόμους μας appeared first on Protagon.gr.