Μπορεί η μείωση της τιμής του πετρελαίου να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Είναι γνωστό ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε τη Σαουδική Αραβία και τον ΟΠΕΚ να μειώσουν τις τιμές του πετρελαίου και αυτό προκειμένου να πείσει τη Ρωσία να υποχωρήσει στην Ουκρανία.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες τόσο αν θα ακολουθήσει η Σαουδική Αραβία τη γραμμή Τραμπ, όσο και αν

θα λυγίσει ο Πούτιν, βλέποντας να χάνει έσοδα από τις υψηλές τιμές πετρελαίου για χάρη του «πολεμικού ταμείου» του.

Οι κυβερνώντες του Κόλπου προτιμούν να διαπραγματεύονται ευαίσθητα πολιτικά ή οικονομικά ζητήματα κεκλεισμένων των θυρών και όχι μπροστά στα μάτια του κοινού. Κράτησαν την σιωπή τους όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε τα κράτη του Κόλπου να φέρουν περισσότερο πετρέλαιο στην αγορά, σημειώνει η Handelsblatt.

«Θα καλέσω τη Σαουδική Αραβία και τον ΟΠΕΚ να μειώσουν την τιμή του πετρελαίου», έχει δηλώσει ο ίδιος.

«Είμαι ειλικρινά έκπληκτος που δεν το έκαναν αυτό πριν από τις εκλογές», είπε ο Τραμπ στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός την περασμένη εβδομάδα.

Κατ’ αρχήν, η Σαουδική Αραβία θα είχε την ευκαιρία να παράγει περισσότερο πετρέλαιο. Έχει αποθεματική χωρητικότητα τριών εκατομμυρίων βαρελιών που θα μπορούσε να απελευθερώνει στην αγορά κάθε μέρα. Ωστόσο, ο ΟΠΕΚ+, που περιλαμβάνει τη Ρωσία, συμφώνησε στα τέλη του 2022 να μειώσει την παραγωγή προκειμένου να σταθεροποιήσει την τιμή του πετρελαίου.

Επί του παρόντος, η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου υπερβαίνει τη ζήτηση. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) αναθεώρησε ελαφρώς προς τα πάνω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ζήτηση για το τρέχον έτος και αναμένει επί του παρόντος αύξηση 1,05 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Ωστόσο, εξακολουθεί να βλέπει υπερπροσφορά.

Η Ουκρανία βλέπει θετικά την πρωτοβουλία Τραμπ

Ο Τραμπ θέλει να ασκήσει πίεση στη Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας μειώνοντας την τιμή του πετρελαίου. Ο ειδικός εκπρόσωπος του Τραμπ για την Ουκρανία και τη Ρωσία, Κιθ Κέλογκ, δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News την Παρασκευή (24.1.2025): «Η Ρωσία βγάζει δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις πετρελαίου. Η τιμή ανά βαρέλι πρέπει να πέσει στα 45 δολάρια, δηλαδή το «νεκρό σημείο».

Μια χαμηλότερη τιμή του πετρελαίου θα είχε άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία της Ρωσίας, η οποία πλέον δέχεται αυξανόμενες πιέσεις λόγω των διεθνών κυρώσεων. Ως εκ τούτου, η Ουκρανία είναι θετική για περαιτέρω κυρώσεις και χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Andrii Sybiha, έγραψε στην Πλατφόρμα Χ στα τέλη της περασμένης εβδομάδας: «Όσο χαμηλότερη είναι η τιμή του πετρελαίου και όσο υψηλότερη είναι η πίεση των κυρώσεων, τόσο λιγότερα καύσιμα έχει η Μόσχα για την πολεμική της μηχανή».

Η Ρωσία βρίσκει κενά

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί αμφιβάλλουν ότι μια χαμηλότερη τιμή του πετρελαίου θα είχε αντίκτυπο στην προθυμία του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, να συμβιβαστεί στον πόλεμο της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τη Ρωσίδα πολιτικό οικονομολόγο, Alexandra Prokopenko, η οποία εργαζόταν για τη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα μέχρι τις αρχές του 2022 και τώρα ζει εξόριστη, αυτή η υπόθεση βασίζεται σε μια λανθασμένη αντίληψη: «Για το Κρεμλίνο, ο πόλεμος έχει προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων», γράφει η Prokopenko σε πρόσφατη ανάλυση για την εξειδικευμένη έκδοση «Foreign Affairs».

Η πολιτικός οικονομολόγος πιστεύει ότι το Κρεμλίνο πιθανότατα θα μπορέσει να προστατεύσει την «υπερθερμανθείσα οικονομία» του από μια πλήρη κρίση για τουλάχιστον έναν ακόμη χρόνο. «Ο Πούτιν πιθανότατα θα έχει ακόμα τους πόρους για να διατηρήσει τη βάναυση εκστρατεία του στην Ουκρανία, καθώς και κίνητρα για να αντέξει περισσότερο από τη Δύση».

Σύμφωνα με τον αναλυτή πετρελαίου της UBS, Giovanni Staunovo, γίνεται ήδη εμφανές ότι η Ρωσία βρίσκει κενά για να παρακάμψει τις κυρώσεις. «Σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις πετρελαίου κατά της Ρωσίας, δεν είναι σαφές εάν ο Τραμπ θα εκδώσει εξαιρέσεις, για παράδειγμα για φορτία που φεύγουν από ρωσικά λιμάνια μετά τις 10 Ιανουαρίου».

Η προσπάθεια να πειστεί η Ρωσία να υποχωρήσει στην Ουκρανία μέσω της παραγωγής ενέργειας δεν είναι νέα. Ο προκάτοχος του Τραμπ, Τζο Μπάιντεν, το είχε δοκιμάσει επίσης. Ωστόσο, η απαίτηση του ΟΠΕΚ για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου έπεσε στο κενό.

Οι πρόσθετες κυρώσεις που επέβαλε ο Μπάιντεν στη Ρωσία λίγο πριν από το τέλος της θητείας του είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο – ιδιαίτερα μέτρα που στοχεύουν ειδικά στον λεγόμενο σκιώδη στόλο της Ρωσίας. Πρόκειται για παλαιότερα δεξαμενόπλοια, συχνά με αδιαφανή ιδιοκτησιακή δομή, τα οποία χρησιμοποιεί η Μόσχα για να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις πετρελαίου. Τα πλοία είναι συχνά ήδη ερειπωμένα και οι περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν για πιθανές περιβαλλοντικές καταστροφές.

Οι χαμηλότερες τιμές βλάπτουν επίσης τις αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες

Η Σαουδική Αραβία χρειάζεται επίσης υψηλή τιμή πετρελαίου για να χρηματοδοτήσει τα πολλά μεγάλα έργα της, όπως η τεχνητή πόλη Neom. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μια τιμή 90 δολαρίων το βαρέλι θα ήταν απαραίτητη για την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού. Μόνο τα κράτη του Κόλπου, το Ομάν, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους με τιμές κάτω των 60 δολαρίων το βαρέλι.

Το βασίλειο επιθυμεί επίσης να διατηρήσει τη συνοχή του καρτέλ πετρελαίου και να σταθεροποιήσει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, έγραψε την περασμένη εβδομάδα η αιγυπτιακή επιχειρηματική εφημερίδα «Maal». Έτσι, η Σαουδική Αραβία έχει συμφέρον από την ένταξη της Ρωσίας στον OPEC+. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι το βασίλειο θα εγκατέλειπε τη στενή του συνεργασία με τη Ρωσία, λέει η Barbara Lambrecht, αναλύτρια της Commerzbank.

Η απαίτηση του Τραμπ προς τα κράτη του Κόλπου δείχνει «πόσο κεντρική θα είναι η ενεργειακή γεωπολιτική για την εξωτερική και οικονομική πολιτική των ΗΠΑ», λέει ο ειδικός σε θέματα ενέργειας και γεωπολιτικής Francesco Sassi. Ο Τραμπ χρησιμοποιεί επίσης την ενεργειακή πολιτική ως μέσο πίεσης στις σχέσεις με την ΕΕ και καλεί τα κράτη της ΕΕ να αγοράσουν περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο. Θέλει επίσης να «απελευθερώσει» την αμερικανική παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ωστόσο, πολλές αμερικανικές εταιρείες ενέργειας δεν θέλουν να παράγουν πολύ περισσότερα επειδή οι χαμηλότερες τιμές μειώνουν επίσης τα κέρδη τους. «Οι πολύ χαμηλές τιμές του πετρελαίου θα μείωναν τα κίνητρα για τους παραγωγούς των ΗΠΑ να αυξήσουν την παραγωγή τους», λέει ο αναλυτής πετρελαίου της UBS Staunovo. Θα αύξαναν την παραγωγή τους μόνο αν άξιζε τον κόπο από άποψη τιμής. Επιπλέον, η τιμή της μετοχής των πετρελαϊκών εταιρειών συνήθως εξαρτάται από την τιμή του πετρελαίου.

Στενές σχέσεις Τραμπ με τον Σαουδάραβα διάδοχο

Η αντίδραση των Αμερικανών παραγωγών έχει άμεσο αντίκτυπο στην πορεία των κρατών του Κόλπου. «Γιατί να συμμορφωθούν οι ξένοι παραγωγοί με το αίτημα του προέδρου των ΗΠΑ, εάν οι Αμερικανοί παραγωγοί δεν το κάνουν;»

Η ζήτηση του Τραμπ βασίζεται στην πραγματικότητα της αγοράς. Αντιμετωπίζει τους ίδιους περιορισμούς που αντιμετωπίζει κάθε πρόεδρος που προσπαθεί να επηρεάσει τις δυνάμεις της αγοράς.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, ο Τραμπ διατηρεί καλές σχέσεις με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τον de facto ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας. Το βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα που επισκέφτηκε ο Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.

Μετά τη δεύτερη ορκωμοσία του, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήταν ο πρώτος ξένος κυβερνητικός αξιωματούχος με τον οποίο μίλησε ο Τραμπ στο τηλέφωνο. Ο διάδοχος υποσχέθηκε να επενδύσει 600 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Την επόμενη μέρα, ο Τραμπ είπε πρόχειρα ότι οι Σαουδάραβες πρέπει να αυξήσουν την προσφορά στο ένα τρισεκατομμύριο.

Η οικογένεια Τραμπ έχει επίσης ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα στη Σαουδική Αραβία. Μετά το τέλος της πρώτης θητείας του Τραμπ, οι Σαουδάραβες επένδυσαν δύο δισ. δολάρια σε ένα επενδυτικό ταμείο που διοικείται από τον σύμβουλο και γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ. Ο Οργανισμός Τραμπ εμπλέκεται, μεταξύ άλλων, σε ακίνητα αξίας δισεκατομμυρίων στη Σαουδική Αραβία.

To άρθρο Μπορεί η μείωση της τιμής του πετρελαίου να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία; δημοσιεύτηκε στο NewsIT .