Ανάλυση – Κασμίρ: Η ανοιχτή πληγή που φέρνει Ινδία και Πακιστάν μια ανάσα από τον πόλεμο – Διεθνής ανησυχία και κίνδυνος για ντόμινο

Δύο εβδομάδες μετά τη φονική επίθεση σε βάρος τουριστών στο ινδικό Κασμίρ, η Ινδία προχώρησε σε σειρά πυραυλικών πληγμάτων εναντίον στόχων στο Πακιστάν και σε περιοχές του Κασμίρ υπό πακιστανικό έλεγχο. Η επιχείρηση, με την κωδική ονομασία «Sindoor», έχει κλιμακώσει επικίνδυνα την ένταση μεταξύ των δύο χωρών και οι φόβοι για ντόμινο έχουν σημάνει συναγερμό στη διεθνή κοινότητα. 

Ο υπουργός Άμυνας της Ινδίας δήλωσε ότι η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της «δέσμευσης για απόδοση δικαιοσύνης»

για τα 26 θύματα της επίθεσης – 25 Ινδούς και έναν Νεπαλέζο. Από την πλευρά του, το Πακιστάν, που αρνείται κατηγορηματικά την οποιαδήποτε εμπλοκή στην επίθεση της 22ας Απριλίου, χαρακτήρισε τα «αντίποινα» της Ινδίας «απρόκλητα», με τον ίδιο τον πρωθυπουργό Σεμπάζ Σαρίφ να κάνει λόγο για «ειδεχθή ενέργεια επιθετικότητας που δεν θα μείνει ατιμώρητη».

Οι ένοπλες δυνάμεις της Ινδίας και του Πακιστάν ανταλλάσσουν σήμερα (07.05.2025) σφοδρά πυρά πυροβολικού στα αμφισβητούμενα σύνορά τους στο Κασμίρ, μερικές ώρες μετά τους ινδικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο πακιστανικό έδαφος σε αντίποινα για την πολύνεκρη επίθεση της 22ης Απριλίου. Οι νεκροί άμαχοι φτάνουν τους 36. 

Οι ινδικοί πύραυλοι που έπληξαν στόχους σε έξι πόλεις στο Κασμίρ και στο Παντζάμπ του Πακιστάν σκότωσαν τουλάχιστον 26 ανθρώπους, ανάμεσά τους κοριτσάκι τριών ετών, και τραυμάτισαν άλλους 46, σύμφωνα τις πακιστανικές ένοπλες δυνάμεις.

Η Ινδία από την πλευρά της έκανε λόγο για οκτώ νεκρούς και 29 τραυματίες στο χωριό Πουντς, στο βορειοδυτικό τμήμα του τομέα του Κασμίρ υπό ινδικό έλεγχο, εξαιτίας πυρών πυροβολικού του Πακιστάν που κατά τον ινδικό στρατό βάλλονταν αδιακρίτως.

Γιατί η Ινδία έπληξε το Πακιστάν

Στην επίθεση της 22ας Απριλίου έχασαν τη ζωή τους 26 άνθρωποι. Η πλέον πολύνεκρη επίθεση κατά αμάχων στην περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες προκάλεσε εκτεταμένη οργή στην Ινδία.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι διεμήνυσε πως η Ινδία θα κυνηγήσει τους δράστες «μέχρι την άκρη της γης» και οι ενορχηστρωτές «θα τιμωρηθούν πέρα από κάθε φαντασία».

Η Ινδία ενοχοποίησε το «Μέτωπο Αντίστασης του Κασμίρ», υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για θυγατρική της ισλαμικής, τρομοκρατικής οργάνωσης Lashkar-e-Taiba (Στρατός του Θεού), η οποία, πάντα κατά το Νέο Δελχί, δρα με την ανομολόγητη καθοδήγηση πακιστανικών μυστικών υπηρεσιών. Το Ισλαμαμπάντ απέρριψε τις κατηγορίες.

Εθελοντές μεταφέρουν σορό άνδρα που σκοτώθηκε στο Πακιστάν / AP Photo / M.D. Mughal

Ο Μόντι έκλεισε τους υδατοφράκτες του Ινδού, απειλώντας το Πακιστάν με λειψυδρίες που θα καταστρέψουν την παραγωγή σε βαμβάκι και σιτηρά ή με ολέθριες πλημμύρες, αν αποφασίσει να εκτρέψει τη ροή των υδάτων. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ούτε στους πολέμους του 1965, του 1971 και του 1999, όπου η συμφωνία για τη διαχείριση των υδάτων που συνομολογήθηκε το 1960 με παρέμβαση της Παγκόσμιας Τράπεζας είχε αντέξει.

Μετά από δύο εβδομάδες κλιμακούμενης έντασης, η Ινδία εξαπέλυσε το βράδυ της Τρίτης (06.05.2025) επίθεση κατά θέσεων του Πακιστάν.

Ποιοι στόχοι επλήγησαν

Οπως γνωστοποίησε το Δελχί τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, έπληξε εννέα τοποθεσίες, «τρομοκρατικές υποδομές», όπως τις χαρακτήριζε, όπου «σχεδιάζονταν» επιθέσεις, στην άλλη πλευρά των συνόρων με το Πακιστάν.

Τόνισε πως δεν επλήγη καμία πακιστανική στρατιωτική εγκατάσταση, κάνοντας λόγο για «ενέργειες εστιασμένες, μετρημένες και μη κλιμακούμενες».

Σύμφωνα με το Πακιστάν, χτυπήθηκαν τρεις διαφορετικές περιοχές: Μουζαφαραμπάντ και Κότλι στο υπό πακιστανική διοίκηση Κασμίρ και Μπαχαβαλπούρ στην πακιστανική επαρχία Παντζάμπ.

Ο υπουργός Άμυνας του Πακιστάν, Χαουάτζα Ασίφ, δήλωσε στο GeoTV ότι τα πλήγματα είχαν στόχο μη στρατιωτικές περιοχές, προσθέτοντας ότι ο ισχυρισμός της Ινδίας ότι «στοχεύει στρατόπεδα τρομοκρατών» είναι ψευδής.

Τι ακολούθησε την επίθεση της Ινδίας

Στρατιωτικός εκπρόσωπος του Πακιστάν δήλωσε στο Reuters ότι η χώρα του κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη ενώ βρίσκονταν στον ινδικό εναέριο χώρο, κάτι που η Ινδία δεν επιβεβαιώνει.

Τέσσερις τοπικές κυβερνητικές πηγές στο ινδικό Κασμίρ δήλωσαν στο Reuters ότι τρία μαχητικά αεροσκάφη συνετρίβησαν σε διαφορετικές περιοχές της περιοχής των Ιμαλαΐων κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Οι δύο στρατοί αντάλλαξαν επιθέσεις και πυρά σε διάφορα σημεία των de facto συνόρων τους στο Κασμίρ.

Μέχρι στιγμής, διεθνή ΜΜΕ κάνουν λόγο για 36 νεκρούς, 26 στο Πακιστάν και 10 στο υπό ινδικό έλεγχο τμήμα του Κασμίρ.

Σκηνικό πολέμου σε Ινδία και Πακιστάν / REUTERS / Khaled AbdullahΓιατί το Κασμίρ αποτελεί σημείο έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν

Το Κασμίρ διεκδικείται στο σύνολό του τόσο από την Ινδία όσο και από το Πακιστάν, όμως από τη δεκαετία του 1940 – μετά τη διαίρεση των δύο χωρών με την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανία το 1947 – ελέγχεται τμηματικά από την καθεμία.

Οι δύο χώρες έχουν πολεμήσει δύο φορές για τον έλεγχο της περιοχής.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, δεν είναι οι πόλεμοι αλλά οι επιθέσεις από μαχητές που φέρνουν τις δύο χώρες στα πρόθυρα σύγκρουσης. Στο τμήμα του Κασμίρ που διοικείται από την Ινδία, υπάρχει ένοπλη εξέγερση κατά της ινδικής εξουσίας από το 1989, με μαχητές να στοχοποιούν τόσο τις δυνάμεις ασφαλείας όσο και αμάχους.

Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επίθεση σε βάρος αμάχων από τότε που η Ινδία κατάργησε το Άρθρο 370, το οποίο παρείχε στο Κασμίρ καθεστώς μερικής αυτονομίας, το 2019.

Μετά την απόφαση αυτή, υπήρξαν διαδηλώσεις στην περιοχή, αλλά ταυτόχρονα παρατηρήθηκε μείωση των μαχητικών ενεργειών και κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των τουριστών.

Το 2016, μετά τον θάνατο 19 Ινδών στρατιωτών στην περιοχή Ούρι, η Ινδία εξαπέλυσε «χειρουργικά πλήγματα» πέρα από τη Γραμμή Ελέγχου – τη de facto συνοριακή γραμμή μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν – στοχεύοντας βάσεις μαχητών.

Το 2019, η βομβιστική επίθεση στην Πουλγουάμα που στοίχισε τη ζωή σε 40 Ινδούς παραστρατιωτικούς, οδήγησε σε αεροπορικές επιδρομές βαθιά μέσα στην περιοχή Μπαλακότ – την πρώτη τέτοια ενέργεια εντός του Πακιστάν από το 1971 – προκαλώντας αντίποινα και εναέριο κυνηγητό μεταξύ των δύο χωρών.

Καμία από αυτές τις εντάσεις δεν εξελίχθηκε σε πόλεμο, όμως η διεθνής κοινότητα παραμένει σε επιφυλακή για το τι θα μπορούσε να συμβεί αν η κατάσταση ξεφύγει.

Ήδη, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έχει καλέσει για «τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση», ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε την ελπίδα «να τελειώσει πολύ σύντομα» η σύγκρουση.

Υπάρχουν ελπίδες;

Η Ινδία και το Πακιστάν συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός το 2003.

Το 2014, ο σημερινός πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, ανέλαβε την εξουσία με την υπόσχεση να ακολουθήσει σκληρή στάση απέναντι στο Πακιστάν, αλλά ταυτόχρονα είχε δείξει ενδιαφέρον και για την προώθηση ειρηνευτικών συνομιλιών.

Ο Ναουάζ Σαρίφ, τότε πρωθυπουργός του Πακιστάν, παρευρέθηκε στην τελετή ορκωμοσίας του Μόντι στο Νέο Δελχί.

Όμως έναν χρόνο αργότερα, η Ινδία κατηγόρησε πακιστανικές οργανώσεις για επίθεση στη στρατιωτική της βάση στην Παθανκότ, στην πολιτεία Παντζάμπ, στα βόρεια της χώρας. Ο Μόντι ακύρωσε επίσης προγραμματισμένη επίσκεψή του στην πρωτεύουσα του Πακιστάν, Ισλαμαμπάντ, για μια περιφερειακή σύνοδο το 2017.

Έκτοτε, δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος στις συνομιλίες μεταξύ των δύο γειτόνων.

Πληροφορίες από BBC, Reuters

To άρθρο Ανάλυση – Κασμίρ: Η ανοιχτή πληγή που φέρνει Ινδία και Πακιστάν μια ανάσα από τον πόλεμο – Διεθνής ανησυχία και κίνδυνος για ντόμινο δημοσιεύτηκε στο NewsIT .