Το παρασκηνιο της συναντησης τσιπρα-στουρναρα

Οταν τον περασμένο Ιούλιο έβγαινε στο φως το «Σχέδιο Β» των Λαφαζανικών το οποίο προέβλεπε «έφοδο» στο κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος στην οδό Αμερικής, πολλοί ήταν αυτοί που γέλασαν. Το...
συγκεκριμένο σχέδιο δεν υλοποιήθηκε -ευτυχώς- ποτέ, ο Π. Λαφαζάνης απομακρύνθηκε από την κυβέρνηση και καταδικάστηκε με... έξοδο από τη Βουλή.
Μαζί του και όλοι όσοι οραματίζονταν ένα «παράλληλο τραπεζικό σύστημα» που θα ξέφευγε από τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα άρπαζαν τα αποθεματικά της ΤτΕ, θα καταργούνταν η ανεξαρτησία της και θα δημιουργούνταν κάποιου είδους? λαϊκή δημοκρατία.
Λίγους μήνες μετά, τη δική του? έφοδο στο κτίριο της ΤτΕ έκανε ο Αλέξης Τσίπρας συνοδευόμενος από τον Γιάννη Δραγασάκη. Αυτή τη φορά όχι για να... συλλάβει τον Γιάννη Στουρνάρα -όπως διακαώς επιθυμούσε η Ζωή Κωνσταντοπούλου- αλλά για να συζητήσουν για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος και την πορεία της οικονομίας.
Το παρασκήνιο της συνάντησης Τσίπρα - Στουρνάρα: Από τις σχέσεις οργής στις αμοιβαίες εξηγήσεις
Οι σχέσεις οργής μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου και του Διοικητή της ΤτΕ είναι πια παρελθόν, οι πάγοι μεταξύ Τσίπρα και Στουρνάρα έλιωσαν και πλέον η οδός Αμερικής δεν αποτελεί «άντρο της? αντεπανάστασης», όπως είχε πει πριν από μερικούς μήνες στέλεχος που ανήκε σε σκληρή συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ και ο οποίος ζητούσε «εδώ και τώρα» αποπομπή του διοικητή.
Δύο ώρες συνάντηση
Το παρασκήνιο της συνάντησης Τσίπρα - Στουρνάρα: Από τις σχέσεις οργής στις αμοιβαίες εξηγήσεις
Η συνάντηση της Τρίτης κράτησε δύο ώρες και έγινε σε πολύ θερμό κλίμα, ενδεικτικό του ότι οι δυο άνδρες δεν είχαν τίποτε πλέον να χωρίσουν. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ήδη προσγειωθεί στην πραγματικότητα των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν, προκειμένου να μην επιστρέψει η οικονομία στον φαύλο κύκλο του Grexit. Ο δε Γιάννης Στουρνάρας αισθάνθηκε δικαιωμένος όταν πριν από ένα χρόνο ακριβώς χτυπούσε «καμπάνες» λέγοντας ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ανεπανόρθωτης βλάβης στην οικονομία εξαιτίας της πολιτικής αναταραχής. Αν τον Δεκέμβριο του 2014 είχε εισακουστεί, πολλά από τα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν τους επόμενους μήνες θα είχαν αποτραπεί.
Οι σχέσεις του πρωθυπουργού με τον διοικητή είχαν αρχίσει να αποκαθίστανται από τα τέλη του καλοκαιριού και μετά την υπογραφή της συμφωνίας με τους δανειστές. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, πριν από μερικές εβδομάδες «απεσταλμένος» του Αλέξη Τσίπρα συνάντησε τον Γ. Στουρνάρα και του έδωσε το ακόλουθο μήνυμα: «Περασμένα - ξεχασμένα. Ο πρόεδρος επιθυμεί πιο στενή συνεργασία γιατί ο σκοπός είναι ένας: Να σωθεί η χώρα και να εκλείψουν οι κίνδυνοι για την οικονομία. Πρέπει να συναντηθείτε, να φάτε μαζί, να τα πείτε από κοντά».
Ο διοικητής της ΤτΕ ανταποκρίθηκε αμέσως: «Πείτε στον πρόεδρο ότι με χαρά θα συνεργαστούμε για το κοινό καλό». Και η συνομιλία τέλειωσε με την... προειδοποίηση: «Η Τράπεζα της Ελλάδος διαθέτει εκπληκτική κουζίνα. Να έρθει όποτε θέλει να του κάνουμε το τραπέζι».
Το ραντεβού κλείστηκε κι έτσι το μεσημέρι της Τρίτης ο Αλέξης Τσίπρας πέρασε την πύλη του «άβατου» της ΤτΕ, χωρίς καμιά πρόθεση να πάει και στο... θησαυροφυλάκιο, όπως επιθυμούσε ο πρώην υπουργός του, Π. Λαφαζάνης, αλλά και χωρίς εισαγγελέα για να συλλάβει τον διοικητή, κατά παραγγελία της πρώην προέδρου της Βουλής.
Εκεί τον περίμενε ήδη ο Γιάννης Δραγασάκης, ο οποίος έτσι κι αλλιώς διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Γ. Στουρνάρα, ακόμη και την εποχή της πλήρους ρήξης με το Μαξίμου. Ο διοικητής, με τη γνωστή ευγένεια που τον διακρίνει, υποδέχθηκε τον πρωθυπουργό στην είσοδο του κτιρίου: «Πρόεδρε, καλώς ήρθες στην τράπεζα».
Τον ξενάγησε στο επιβλητικό νεοκλασικό της οδού Αμερικής, έδειξε τους σπάνιους πίνακες ζωγραφικής και στη συνέχεια κάθισαν για τα γεύμα με τα νόστιμα εδέσματα που είχαν ετοιμαστεί. «Εφαγαν... φακόριζο», λένε χαριτολογώντας όσοι ήταν εκεί την ημέρα της επίσκεψης και συνεχίζουν: «Πάντως, το γεύμα δεν είχε ούτε Παναγιώτη, ούτε Ζωή. Τα άφησαν πίσω τους όλα, καθώς και οι δύο πλευρές θέλουν να μπει η χώρα σε οικονομική ομαλότητα».
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το κλίμα στη συνάντηση ήταν άριστο. «Τα είπαν σαν δύο παλιοί φίλοι με κοινό σκοπό. Τα σύννεφα του παρελθόντος δεν υπάρχουν πια, αρκεί? να μην τα επαναφέρουν διάφοροι καλοθελητές που αντιλαμβάνονται την ανεπάρκειά τους, αλλά παρ’ όλα αυτά παίζουν ενεργό ρόλο στην άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής», λένε κάποιες πηγές.
«Πρόεδρε, είμαι εδώ...»
Κατά τη διάρκεια του γεύματος, λένε οι ίδιες πηγές, το ενδιαφέρον περιστράφηκε στο μέλλον του τραπεζικού συστήματος μετά την ανακεφαλαιοποίηση αλλά και στις κινήσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να μην υπάρξει κρίση τους επόμενους μήνες. «Πρέπει να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις, οφείλουμε στον ελληνικό λαό να βγάλουμε τη χώρα το ταχύτερο από την κρίση. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποσοβηθεί ο κίνδυνος μια οπισθοδρόμησης», φέρεται να είπε ο πρωθυπουργός, ενώ ο Γ. Στουρνάρας απάντησε: «Πρόεδρε, είμαι εδώ και θα συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση το συντομότερο».
Η προσέγγιση, πάντως, των δύο πλευρών, δεν ξάφνιασε όσους γνωρίζουν τι έχει συμβεί τους τελευταίους δύο μήνες. Ο Γ. Στουρνάρας ουκ ολίγες φορές συνέβαλε τα μέγιστα στο να ξεπεραστούν σοβαρές εμπλοκές στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Τα τηλέφωνα της ΤτΕ είχαν «ανάψει» τις ημέρες που οι Θεσμοί ήταν στην Αθήνα, καθώς ο διοικητής είχε συνεχείς επαφές με τους αρμόδιους υπουργούς. Ενώ πολύωρες ήταν και οι συσκέψεις ώστε να επιτευχθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Για όσους γνωρίζουν τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, το τραπεζικό σύστημα κινδύνευε με κατάρρευση και μόνο χάρη στις εξαιρετικά επιδέξιες κινήσεις των διοικήσεων των τραπεζών και της ΤτΕ έκλεισε η ανακεφαλαιοποίηση με επιτυχία.
Η αντιπαράθεση ξεκίνησε από τον Οκτώβριο του 2014
Οταν ετοιμάζονταν η «εισβολή» στην τράπεζα και η «σύλληψη» του διοικητή
Οσοι θυμούνται, πάντως, τι είχε συμβεί μεταξύ Μαξίμου και Στουρνάρα, σίγουρα δεν περίμεναν ότι η σχέση του κ. Τσίπρα με τον διοικητή θα είχε αποκατασταθεί πλήρως.
Όλα ξεκίνησαν πέρυσι τον Οκτώβριο, όταν ο διοικητής είχε συνάντηση στη Βουλή με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και? επελαύνοντα στην εξουσία, Αλ. Τσίπρα. Ηταν φανερό από την αρχή ότι ο τότε? αντιμνημονιακός κ. Τσίπρας δεν έβλεπε με καλό μάτι τον πρώην υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά. Παρ’ ότι αναγνώριζε στον κ. Στουρνάρα τις άριστες γνώσεις του στα οικονομικά, η αντιμνημονιακή ρητορεία δεν επέτρεπε να ακούσει τα καμπανάκια κινδύνου που ηχούσε η ΤτΕ.
Οι σχέσεις «πάγωσαν», όταν ο κ. Στουρνάρας λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 15 Δεκεμβρίου 2014, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης προς τιμήν του Ξ. Ζολώτα προχωρεί σε ηχηρή και ταυτόχρονα δραματική προειδοποίηση, βλέποντας ότι έρχεται δημοσιονομικός εκτροχιασμός εξαιτίας της πολιτικής κρίσης: «Οφείλω να επισημάνω ότι η κρίση των τελευταίων ημερών λαμβάνει πλέον σοβαρές διαστάσεις, ότι η ρευστότητα στην αγορά μειώνεται με ταχύ ρυθμό, ότι ο κίνδυνος όχι μόνο ανακοπής της αναπτυξιακής πορείας που μόλις ξεκίνησε, αλλά ο κίνδυνος μιας ανεπανόρθωτης βλάβης της ελληνικής οικονομίας, είναι μεγάλος». Είχε ζητήσει δε από όλους τους βουλευτές, ενόψει της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας «να συνεκτιμήσουν το μεγάλο αυτό και άμεσο κίνδυνο στις αποφάσεις τους».
Ο πόλεμος... είχε αρχίσει, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ θεώρησε ότι είναι πολιτική παρέμβαση για να μη γίνουν εκλογές: ««Προφανώς ο κ. Στουρνάρας, έχοντας την ευθύνη του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, όταν προβαίνει σε τέτοιου είδους δηλώσεις, έχει στο νου του τις κινήσεις και τους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού», ήταν το σχόλιο του ΣΥΡΙΖΑ, Η παρέμβαση Στουρνάρα συνιστά «θεσμική εκτροπή» σχολίαζαν εξάλλου κύκλοι του ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς δε, «σε συνεννόηση με την κυβέρνηση», συμπλήρωναν.
Αλλά υπήρξαν και χειρότερα. Η ιστοσελίδα iskra είχε γράψει για «βρόμικο εκβιασμό του διοικητή για να ανακοπεί η πορεία προς τις εκλογές», αναφέροντας επίσης: «Με μια κίνηση ανωμαλίας και χονδροειδούς τρομοκρατίας ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γ. Στουρνάρας βάζει ‘βόμβα’ στα θεμέλια της πορείας της χώρας».
Εκτοτε, οι σχέσεις του κ. Στουρνάρα με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν στο σημείο μηδέν, παρά το γεγονός ότι μετά τις εκλογές της 20ής Ιανουαρίου η συμβολή της ΤτΕ ήταν απαραίτητη για τις διαπραγματεύσεις. Αλλά τότε η κυβέρνηση ζούσε την εποχή? Βαρουφάκη. Οσες προσπάθειες κι αν έγιναν για να υπάρξει συνεργασία σε μείζονα θέματα της οικονομίας έπεφταν στο κενό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κάποιες συναντήσεις που είχαν γίνει στο Μέγαρο Μαξίμου είχαν καταλήξει σε ναυάγιο. Η «παντοδυναμία Βαρουφάκη» δεν άφηνε να ακουστούν συνετές φωνές, ούτε από την πλευρά Στουρνάρα, ούτε από κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης. «Εδώ κάνω εγώ κουμάντο», είχε πει ο Γιάνης Βαρουφάκης σε μια σύσκεψη, παρά τις εκκλήσεις να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση μέχρι τον Μάρτιο.
Το δεύτερο σοβαρό επεισόδιο έγινε τον περασμένο Μάιο. Ένα e-mail συνεργάτη του κ. Στουρνάρα έγινε αντικείμενο σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης. Το μήνυμα αυτό δεν περιείχε τίποτε περισσότερο από γνωστές σε όλους διαπιστώσεις για κατάρρευση των οικονομικών δεικτών τις πρώτες 100 ημέρες της «περήφανης διαπραγμάτευσης».
Προκλήθηκε σάλος, ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε μέχρι και την παραίτηση του κ. Στουρνάρα ή την αποπομπή του συνεργάτη του, κάποιοι μίλησαν για «πέμπτη φάλαγγα». «Υπονομεύει την εθνική προσπάθεια», είχε πει ο Δ. Βίτσας, ενώ ο νυν υπουργός Παιδείας, Ν. Φίλης είχε αναφέρει: «Δεν είναι δυνατόν ο αρχιτραπεζίτης της χώρας στο πλαίσιο αυτών των σκληρών διαπραγματεύσεων να υπονομεύει, ουσιαστικά, την κυβέρνηση λειτουργώντας ως αντιπολίτευση. Υπάρχει πρόβλημα με τον Γ. Στουρνάρα, καθώς φαίνεται να υποσκάπτει τις διαπραγματεύσεις της χώρας και να λειτουργεί ως πολιτικός αντίπαλος».
Προς τιμήν του ο πρωθυπουργός δεν «τράβηξε το σκοινί» και σε ομιλία του στη Βουλή εκείνες τις ημέρες είχε πει: «Εμείς, απέναντι στους ανθρώπους που ασκούν με ευθύνη τούτες τις κρίσιμες ώρες ένα πολύ σημαντικό έργο, δεν ερχόμαστε με διάθεση να κρίνουμε το έργο τους βάσει του αν έχουμε τις ίδιες απόψεις ή όχι. Το αν συγκρουστήκαμε στο παρελθόν ή όχι. Δεν έχουμε καμία πρόθεση ρεβανσισμού ή αντεκδίκησης. Απαιτούμε, όμως, από όλους αυτούς να είναι συνεπείς στο έργο που έχουν αναλάβει και να τηρούν την εθνική γραμμή. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος θα κριθεί από την ικανότητά του να διαχειριστεί και να φέρει εις πέρας την ορθή και ασφαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Έχει μια μεγάλη ευθύνη και από αυτήν την ευθύνη θα κριθεί».
Απειλές για ειδικά δικαστήρια και βίαιη προσαγωγή
Πόλεμος μέχρις εσχάτων και προσωπικές επιθέσεις
Το τρίτο σοβαρό επεισόδιο έγινε τον περασμένο Ιούνιο κατά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της ΤτΕ για τη νομισματική πολιτική. Στο σημείωμά του ο Γ. Στουρνάρας ανέφερε: «Είναι απαραίτητη η σύναψη μιας νέας συμφωνίας με τους εταίρους, προκειμένου να αποσοβηθούν οι άμεσοι κίνδυνοι που υπάρχουν για την οικονομία, να περιοριστεί η αβεβαιότητα και να δοθεί μια διατηρήσιμη αναπτυξιακή προοπτική στη χώρα. Η αποτυχία στις διαπραγματεύσεις θα είναι η αρχή μιας επώδυνης πορείας που θα οδηγήσει αρχικά σε πτώχευση και τελικά στην έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ και -πιθανότατα- από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο πόλεμος κατά της ΤτΕ άνοιξε ξανά με σφοδρές επιθέσεις κατά του διοικητή. Η τότε πρόεδρος της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου αρνήθηκε να παραλάβει την έκθεση λέγοντας: «Ο κ. Στουρνάρας έχει συμπράξει στην οικονομική πολιτική, έχει συμπράξει στη μνημονιακή πολιτική και έχει παραβιάσει τις υποχρεώσεις του, όταν επιχείρησε ωμή παρέμβαση κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και παρεμβαίνει σήμερα, επιχειρώντας αντιδημοκρατικά να δημιουργήσει τετελεσμένα και να αποτρέψει την ουσιαστική διεκδίκηση της διαγραφής του χρέους».
Οι επιθέσεις πλέον έρχονται κατά κύματα. «Θα έπρεπε η ΤτΕ να σεβαστεί την ανεξαρτησίας της και να μην κάνει σχόλια για το έργο της κυβέρνησης», ανέφερε ο κ. Βαρουφάκης, ενώ ο Π. Λαφαζάνης απειλούσε με ειδικά δικαστήρια «τον μέγα τραπεζίτη» για την ΑΤΕ και το Τ.Τ.
«Εξυπνος άνθρωπος»
Ο νυν πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης καλούσε τον κ. Στουρνάρα «να αρθεί στο ύψος της αποστολής του στην κρίσιμη φάση που περνά η χώρα». Είπε ότι «ο κ. Στουρνάρας είναι έξυπνος άνθρωπος και ξέρει τι πρέπει να κάνει, ώστε να μην περνά «ξώφαλτσα», ούτε σε «δεύτερη μοίρα» η παρουσία του στην ΕΚΤ». Πρόσθεσε ότι δεν είναι ένθερμος υποστηρικτής της προσπάθειας που καταβάλλει η κυβέρνηση, ενώ στο ερώτημα εάν πρέπει να παραιτηθεί, είπε ότι αυτό «αποτελεί ζήτημα του πρωθυπουργού και του κυβερνητικού συμβουλίου».
«Ο κ. Στουρνάρας υπήρξε πολιτικός, δεν είναι ένας τραπεζίτης. Ήταν υπουργός Οικονομικών και μάλιστα με πολύ επώδυνες παρεμβάσεις για τα λαϊκά συμφέροντα. Ο κ. Στουρνάρας βλέπει ότι έχει ναυαγήσει το παλιό πολιτικό προσωπικό και έχει στο μυαλό του -πιστεύω- το μοντέλο να είναι όχι αρχηγός κόμματος, αλλά υποψήφιος πρωθυπουργός από κόμματα που θα συνέκλιναν... Αυτό αφορά τον κ. Στουρνάρα, όχι εμάς. Υπερβαίνοντας τα όριά του», ανέφερε ο Ν. Φίλης.
Οταν η Ζωή «απασφάλισε»
Το επόμενο επεισόδιο είχε τη σφραγίδα της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του Π. Λαφαζάνη. Η πρώην πρόεδρος της Βουλής επέμενε να καλεί τον Γ. Στουρνάρα να «απολογηθεί» για την υπόθεση της Siemens αλλά και για το χρέος. Μάλιστα, δεν δίστασε να τον απειλήσει με βίαιη προσαγωγή του στη Βουλή εξαπολύοντας μύδρους εναντίον του. Οσο για τον κ. Λαφαζάνη, αποκαλύφθηκε ότι είχε ρίξει την ιδέα της ρήξης με τους δανειστές, της «εφόδου» στο Νομισματοκοπείο και την ΤτΕ και της χρησιμοποίησης των αποθεματικών για όσο διάστημα η χώρα δεν θα είχε λεφτά από το εξωτερικό, ώστε να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις.