Σε αμεσο κινδυνο η υγεια χιλιαδων πολιτων λογω αιθαλομιχλης

Ρεπορτάζ : Κασιανός Τζέλης
(από την Ημερησία)
Περίπου 1.300 Έλληνες κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους και αιτία για αυτό θα είναι η μεγάλη επιβάρυνση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που φέτος μεγιστοποιήθηκε έως και 70% από την εκτεταμένη καύση ξύλων, ενώ...
άλλοι 7.000 περίπου Έλληνες κινδυνεύουν να αποκτήσουν χρόνια προβλήματα υγείας απ τα ίδια αίτια. Τα δραματικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από τις μελέτες που έχουν γίνει για λογαριασμό του Ευρωπαικού Οργανισμού Περιβάλλοντος σε επίπεδο Ευρώπης και από μελέτες του ελληνικού γραφείου της Greenpeace για την ελληνική περίπτωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των αιωρούμενων σωματιδίων.
Γνωρίζοντας αυτά τα στοιχεία, ο Ιατρικός Σύλλογος ξεκινάει από την ερχόμενη εβδομάδα πλήρη καταγραφή συμβάντων που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση σε όλα τα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα της χώρας ακόμα και σε ιδιωτικά ιατρεία, προκειμένου να «χαρτογραφηθεί» η κατάσταση και να ασκηθεί πίεση προς την κυβέρνηση ώστε να λάβει μέτρα.Το ελληνικό κράτος εμφανίζεται για δυο δεκαετίες τουλάχιστον να αδυνατεί να βρει λύσεις για να πάψουν οι ελληνικές πόλεις να είναι οι πιο επιβαρημένες ατμοσφαιρικά στην Ευρώπη. Με δεδομένο ότι με τη καύση βιομάζας, η κατάσταση ειδικά στην Αθήνα και σε άλλες ελληνικές πόλεις έχει επιβαρυνθεί δραματικά, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη, η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στην λήψη μέτρων. Επιστήμονες, οικολόγοι και πολίτες ζητούν την μείωση της τιμής του πετρελαίου και μέτρα για την εισαγωγή νέων πηγών θέρμανσης όπως τα ενεργειακά τζάκια. Δράσεις που εκτιμάται ότι θα μείωναν έως και 18% την θνησιμότητα από καρδιαγγειακά προβλήματα και πάνω από 20% τους θανάτους από αναπνευστικά προβλήματα.Η καύση βιομάζας οδήγησε στην εκτίναξη των τιμών των υπερβάσεων αιωρούμενων σωματιδίων που φέτος φτάσανε έως και 300 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο όταν το όριο είναι 50 μg/κμ. Υπολογίζεται ότι η καύση ξύλου αύξησε κατά 50%-70% τις τιμές των μικροσωματιδίων.Υπερβάσεις στις τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων καταγράφονται κάθε χρόνο εδώ και δυο δεκαετίες τουλάχιστον λόγω της φωτοχημικής και υδρογονανθρακικής ρύπανσης αλλά και λόγω της εκτεταμένης νοθείας στα καύσιμα. Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μετρώνται ετησίως πάνω από 120 ημέρες υπερβάσεων.Οι τιμές των υπερβάσεων πάντως σε λίγες περιπτώσεις ξεπερνούσαν τα 100 μg/κμ. ενώ φέτος ήταν πολύ μεγαλύτερες.Σαν να μην έφταναν αυτά, εκφράζονται ιδιαίτεροι φόβοι και για τον βαθμό τοξικότητας των μικροσωματιδίων αυτών αφού είναι στην πραγματικότητα άγνωστο το τι καίνε οι έλληνες στα τζάκια τους. Χαρακτηριστική είναι μάλιστα η δήλωση του προέδρου του Ιατρικού Συλλόγου Γ. Πατούλη στην «ΗτΣ»: «Έχουν αδειάσει οι μπλε κάδοι από ανθρώπους που παίρνουν πλαστικά, χαρτί κι άλλα υλικά που περιέχουν χημικά προκειμένου να τα κάψουν στα τζάκια και τις σόμπες τους».Υψηλή τιμή πετρελαίουΗ χρήση βιομάζας αυξήθηκε λόγω της υψηλής τιμής του πετρελαίου. Ωστόσο, στις τσέπες των καταναλωτών δεν φαίνεται τελικά ότι υπήρξε ιδιαίτερο όφελος. Κι αυτό καθώς η θερμική απόδοση του ξύλου είναι η χαμηλότερη σε σύγκριση με όλες τις άλλες πηγές θέρμανσης, τα τζάκια στην Ελλάδα είναι κατά κύριο λόγο διακοσμητικά, άρα έχουν τεράστιες απώλειες, ενώ και οι ξυλόσομπες που φέτος εισήχθησαν κατά κόρον από χώρες εξ ανατολών, δεν θεωρούνται ούτε ασφαλείς ούτε αποδοτικές. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι είτε να χρειάζονται περισσότερες ποσότητες ξυλείας είτε να μην επιτυγχάνεται στο τέλος η κατάλληλη θέρμανση.
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι τα ελληνικά σπίτια, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, χρειάζονται έως και 3 φορές περισσότερη ενέργεια για θέρμανση από την υπόλοιπη Ευρώπη. Κι αυτό καθώς το 60% των ελληνικών κτιρίων (αυτά δηλαδή που κατασκευάστηκαν πριν το 80 και υπολογίζονται σε 2.500.000 κτίρια) δεν έχουν καθόλου μόνωση ενώ το υπόλοιπο 40% (περίπου 1.500.000 κτίρια) διαθέτει στοιχειώδη μόνωση και κατατάσσεται στην χαμηλότερη κατηγορία ενεργειακής απόδοσης στην Ευρώπη.Απειροελάχιστα είναι τα κτίρια που πληρούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις και είναι αυτά τα λίγα που χτίστηκαν μετά το 2010. Σύμφωνα μάλιστα με την Greenpeace, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν έως και 50.000 θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο και άλλες 100.000 θέσεις στην ευρύτερη οικονομία από ένα ευρείας κλίμακας πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων στην Ελλάδα. Με αυτή τη δράση, θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν έως και 9 δισ. ευρώ από ενεργειακές δαπάνες.Καθοριστικά και στην Κλιματική Αλλαγή συμβάλλει η αιθάληΟι εκπομπές που προκύπτουν απ την καύση βιομάζας πέραν των σοβαρών προβλημάτων που δημιουργούν στη δημόσια υγεία, συμβάλλει καθοριστικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη, όπως προκύπτει από έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Journal of Geophysical Research-Atmospheres.Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα μικροσωματίδια που εκλύονται από τα καυσόξυλα και τους πετρελαιοκινητήρες έχουν διπλάσιο περιβαλλοντικό αντίκτυπο, απ όσο εκτιμούσαν οι παλαιότερες αναλύσεις. Οι επιστήμονες τοποθετούν την αιθάλη στη δεύτερη θέση των παραγόντων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή, με το διοξείδιο του άνθρακα να διατηρεί σταθερά την πρώτη θέση. Τα αερολύματα μαύρου άνθρακα είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι θερμαίνουν την ατμόσφαιρα απορροφώντας ηλιακή ακτινοβολία, ενώ επιταχύνουν το λιώσιμο των πάγων και του χιονιού.Η νέα έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα μικροσωματίδια αιθάλης, που περιέχονται στην αιθαλομίχλη, έχουν θερμική επίδραση 70% εκείνης του διοξειδίου του άνθρακα και μεγαλύτερη από το μεθάνιο. Ο περιορισμός των εκπομπών αυτών θα μείωνε την μέση παγκόσμια θερμοκρασία κατά 0,5 βαθμούς Κελσίου εκτιμούν οι επιστήμονες. Από τη στιγμή μάλιστα που αυτά τα σωματίδια δεν διατηρούνται επί μακρόν στην ατμόσφαιρα, ο περιορισμός τους θα απέφερε άμεσα αποτελέσματα. Οι εκπομπές μαύρου άνθρακα έχουν μειωθεί στην Ευρώπη (με εξαίρεση την Ελλάδα φέτος) και τις ΗΠΑ χάρη στους περιορισμούς στις επιτρεπόμενες εκπομπές της πετρελαιοκίνησης. Ωστόσο, αυξάνονται σταθερά στον αναπτυσσόμενο κόσμο (ακόμα και εξαιτίας του φωτισμού από λάμπες κηροζίνης).