ΠΟΛΕΜΟΣ Ε.Ε. ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΙΚΩΝ

Ρεπορτάζ : Μ. Σπινθουράκης(από το Βήμα της Κυριακής)Εντείνονται οι αντιδράσεις για τη συµπεριφορά των οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι ακολουθώντας τις ορέξεις των ογορών προχωρούν σε αξιολογήσεις, οι οποίες αµφισβητούνται έντονα από πολιτικούς, κεντρικούς τραπεζίτες, αλλά... και τις κοινωνίες. Την περασµένη εβδοµάδα ο οίκος Μoody’s υποβάθµισε σε «σκουπίδια» (junk) τα οµόλογα τις Πορτογαλίας εντείνοντας τις πιέσεις των αγορών στις περιφερειακές οικονοµίες της ευρωζώνης και προκαλώντας όχι µόνο νέες αναταραχές στις αγορές, αλλά και ανοικτό πλέον πόλεµο µεταξύ των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των οίκων αξιολόγησης. Ο γερµανός υπουργός Οικονοµικών Βόλφγκανγκ Σόιµπλε όχι µόνο χαρακτήρισε αδικαιολόγητη την υποβάθµιση της Πορτογαλίας από τη Moody’s, αλλά τόνισε ότι πρέπει να περιοριστεί το «ολιγοπώλιο» των οίκων αξιολόγησης. Ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ προειδοποίησε µάλιστα ότι η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόµενο να θέσει εκτός διαδικασίας πιστοληπτικής αξιολόγησης τις χώρες που υπάγονται σε προγράµµατα διάσωσης. Το ζήτηµα της απαλλαγής των κρατών από τις εκτιµήσεις των οίκων αξιολόγησης είναι ένα θέµα που έχει συζητηθεί πολύ και σίγουρα θα συζητηθεί περισσότερο. Από νοµικής πλευράς είναι δύσκολο να απαγορευτούν οι δραστηριότητές τους, αφού υπάγονται στο αµερικανικό ∆ίκαιο και προστατεύονται από το άρθρο 1 του Συντάγµατος των ΗΠΑ που αφορά την ελευθερία της γνώµης. Οι ίδιοι εξάλλου ισχυρίζονται ότι παράγουν «γνώµες» και όχι «γνωµοδοτήσεις». Το ενδεχόµενο της υποκατάστασής τους από κάποιες δηµόσιες αρχές, όπως π.χ. το ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο ή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συζητείται ευρέως, αν και οι αγορές δεν φαίνεται να συγκινούνται ιδιαιτέρως. Ο µόνος οίκος αξιολόγησης δηµόσιου χαρακτήρα που υφίσταται είναι της Κίνας, τον οποίον οι αγορές ουδόλως λαµβάνουν υπόψη. Το µόνο «όπλο» που φαίνεται ικανό στην παρούσα φάση να σπάσει την παντοδυναµία των τριών οίκων είναι να υποχρεωθούν στην εφαρµογή κάποιων κανόνων, αρχής γενοµένης από τη διαφάνεια. ∆ιαφάνεια όχι µόνο σε σχέση µε τα πρότυπα και τα κριτήρια επί των οποίων βασίζονται οι αναλύσεις τους, αλλά και διαφάνεια σε σχέση µε τις πληροφορίες που διαθέτουν και δεν δη µοσιοποιούν. Οσο ευρύτερη είναι η διαφά-νεια τόσο περισσότεροι θα είναι αυτοί οι οποίοι θα καταλήγουν στα δικά τους συµπεράσµατα, χωρίς να προσφεύγουν στις υπηρεσίες τους. Είναι ίσως ο µόνος τρόπος για να αποδυναµωθεί ο ρόλος τους και η δυνατότητά τους να επηρεάζουν και σε µεγάλο βαθµό να διαµορφώνουν τις παγκόσµιες οικονοµικές εξελίξεις. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αντικειµενικότερος τρόπος αξιολόγησης των οικονοµικών δεδοµένων δεν µπορεί να υπάρξει, αφού όλες οι εταιρείες του κόσµου συµφωνούν πως οι εν λόγω οίκοι είναι οι καλύτεροι «διαιτητές» και γι’ αυτό άλλωστε τους πληρώνουν αδρά. Αλλοι ωστόσο υποστηρίζουν ότι ένας εξ ορισµού «πληρωµένος διαιτητής» µάλλον θα ευνοεί αυτόν που τον «πληρώνει» καλύτερα. Πόσω µάλλον όταν οι τρεις οίκοι παραδέχονται ότι δεν εφαρµόζουν τα ίδια µοντέλα αξιολογήσεων. Κάτι το οποίο αναγκάζει πολλές επιχειρήσει