Μαθηματα απο την τραπεζικη αργια v. 2

Αγαπητό Fimotro,
Εδώ και δύο εβδομάδες η χώρα μας ζει πρωτοφανείς καταστάσεις με την επιβολή της τραπεζικής αργίας. Δεν θέλω να σταθώ στους λόγους και τις αιτίες που επιβλήθηκε αυτή η αργία. Θέλω να υπενθυμίσω ότι ενώ οι...
"Κασσάνδρες" βλέπουν αυτήν την κατάσταση σαν την αρχή του τέλους οι αισιόδοξοι (όσοι είναι αυτοί) την βλέπουν σαν μία ευκαιρία.

Τί είναι όμως στην ουσία η τραπεζική αργία: Δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες είναι εντελώς κλειστές και τα λεφτά κλειδωμένα χωρίς την δυνατότητα να κινηθούν. Πληρωμές εντός Ελλάδος από τράπεζα σε τράπεζα μπορούν να γίνουν χωρίς όριο, είτε από τα ΑΤΜ είτε μέσω web banking. Πληρωμές με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες εντός Ελλάδος μπορούν επίσης να γίνουν μέχρι τα όρια που καθορίζονται από τις κάρτες. Δεν μπορούν να γίνουν πληρωμές στο εξωτερικό (τουλάχιστον χωρίς την έγκριση της τράπεζας και του υπουργείου) και δεν μπορεί κανείς να βγάλει παραπάνω από 60 (ή στην πραγματικότητα 50) ευρώ την ημέρα από τα ΑΤΜ. Το τελευταίο για την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών σημαίνει ότι δεν μπορούν να ξοδεύουν μετρητά χωρίς όριο. Μπορούν να ξοδεύουν χωρίς όριο (ή με πολύ μεγάλο όριο) χρησιμοποιώντας τις κάρτες τους.

Ποιοί είναι αυτοί που πλήττονται από αυτόν τον περιορισμό στα μετρητά; Είναι αυτοί που έχουν βασίσει τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες στα μετρητά. Δεν είναι, π.χ. τα σούπερ μάρκετ και τα άλλα καταστήματα που δεχόντουσαν πιστωτικές κάρτες και πριν. Δεν είναι τα βενζινάδικα τα οποία, στην πλειοψηφία τους, δέχονται κάρτες. Δεν είναι και αρκετά από τα εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ κλπ τα οποία δέχονται κάρτες. Όσα δεν δέχονται μπορούν πάρα πολύ εύκολα να κάνουν μια αίτηση στην τράπεζά τους και να πάρουν μηχανάκι POS και να μπορούν και αυτά να δέχονται κάρτες. Οι τράπεζες δέχονται τέτοιες αιτήσεις στην περίοδο της τραπεζικής αργίας.

Το ίδιο ισχύει και με όλους τους άλλους επαγγελματίες (γιατρούς, δικηγόρους, υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους κλπ) που έχουν "συνηθίσει" να πληρώνονται με μετρητά. Με μία απλή αίτηση στην τράπεζά τους μπορούν να πάρουν μηχανάκι POS και να συνεχίσουν να πληρώνονται από τους πελάτες τους με κάρτες. Βέβαια, και εδώ είναι η ουσία, δεν θα μπορούν να κρύψουν πλέον αυτά τα έσοδα από την εφορία και να μην πληρώσουν ΦΠΑ ή να μην τα δηλώσουν ως εισοδήματα αφού θα υπάρχει η καταγραφή στον τραπεζικό τους λογαριασμό. Έτσι λοιπόν, ωραία και απλά, μπορεί να καταφερθεί ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στην φοροδιαφυγή. Οι διάφοροι που συνήθιζαν να λένε στους πελάτες τους "Στοιχίζει τόσο με ΦΠΑ και απόδειξη και τόσο (30% λιγότερο) χωρίς απόδειξη" τώρα ουσιαστικά θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ του "Στοιχίζει τόσο" και του να μην πληρωθούν ή να μην πάρουν την δουλειά. Εύκολη επιλογή, στι περισσότερες περιπτώσεις.

Ο περιορισμός στην χρήση μετρητών μπορεί να έχει και αντίστοιχες καλές συνέπειες σε άλλες "συνήθειες" της σύγχρονης Ελλάδας. Όλοι έχουν τουλάχιστον ακούσει, αν δεν θέλουν να ομολογήσουν ότι έχουν δώσει, για τα φακελλάκια σε γιατρούς, τις "προμήθειες" και τις "εξυπηρετήσεις" σε πολεοδομίες κλπ. Αυτά όλα γίνονται με μετρητά. Αν ένα τυπικό φακελλάκι είναι 500-1000 ευρώ αυτό σημαίνει 9-20 ημέρες στα ΑΤΜ για όποιον θέλει να τα δώσει. Κάτι τέτοιο δεν είναι εύκολο ή πρακτικό, οπότε υπάρχουν δύο δυνατότητες: Είτε ο ενδιαφερόμενος γιατρός, υπάλληλος της πολεοδομίας κλπ κάνει αίτηση στην τράπεζά του να πάρει μηχανάκι POS είτε απλώς δεν παίρνει το φακελλάκι! Βέβαια αν πάρουν το μηχανάκι θα πρέπει να εξηγήσουν και γιατί το θέλουν, πράγμα όχι και τόσο εύκολο αν όχι εντελώς αδύνατο. Μπορούμε όλοι να υποθέσουμε τί θα επιλέξουν οι ενδιαφερόμενοι.

Βλέπουμε λοιπόν πως ο περιορισμός της χρήσης των μετρητών μπορεί να έχει κάποια αναπάντεχα και πολύ θετικά στοιχεία για τα οικονομικά του κράτους. Πόσες και πόσες κυβερνήσεις τα τελευταία 40 χρόνια δεν υποσχέθηκαν να πατάξουν την φοροδιαφυγή και να περιορίσουν το “μαύρο χρήμα” και πέτυχαν μια τρύπα στο νερό. Και πόσες φορές κάποια μέτρα που πάρθηκαν για να αντιμετωπιστεί μια ανάγκη παρέμειναν αφού έδωσαν λύση σε άλλα προβλήματα, π.χ. ο Δακτύλιος που εφαρμόστηκε για τον περιορισμό της ρύπανσης αλλά παρέμεινε διότι δίνει λύση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα, η απόσυρση που εφαρμόστηκε πάλι για τον περιορισμό της ρύπανσης και επανήλθε διότι τονώνει την αγορά. Όπως λένε, οι απαισιόδοξοι βλέπουν προβλήματα σε κάθε λύση ενώ οι αισιόδοξοι βλέπουν λύσεις και ευκαιρίες μέσα από κάθε πρόβλημα.

Βέβαια υπάρχουν πάντα οι "εξυπνάκηδες" που θα πουν ότι είναι κατάντια να χρησιμοποιείς την κάρτα σου παντού και ότι είναι αγχωμένοι και πληκτρολογούν το ΡΙΝ αντί για τον αριθμό τηλεφώνου ή ότι δεν μπορούν να θυμούνται το ΡΙΝ κλπ κλπ. Η σχεδόν αποκλειστική χρήση καρτών είναι ο κανόνας στις πολιτισμένες χώρες του κόσμου (ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρεταννία, Ιταλία, Ισπανία κλπ, στους "κουτόφραγκους" δηλαδή) όπου κανείς μπορεί να πληρώσει με κάρτα ακόμα και για ένα απλό εισιτήριο λεωφορείου, ενώ η αποκλειστική χρήση μετρητών είναι ο κανόνας στις χώρες του τρίτου κόσμου. Όσον αφορά τα ΡΙΝ είμαι σίγουρος ότι δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα όταν παίρνουν καινούργιο κινητό και μαθαίνουν το καινούργιο ΡΙΝ αμέσως και το θυμούνται κιόλας, άρα μπορούν να κάνουν το ίδιο και για το ΡΙΝ της κάρτας τους!

Τέλος, και για αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν είμαι υπέρ της τραπεζικής αργίας και των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Όμως ο περιορισμός στην ανάληψη μετρητών είναι ίσως κάτι που να μπορεί να λύσει κάποια πολύ σοβαρά προβλήματα του κράτους χωρίς ουσιαστικά να δημιουργεί άλλα σοβαρότερα.

Μετά τιμής,
Δημήτρης Αργυρόπουλος