Καραμούζης: ο τραπεζικός κλάδος βρίσκεται στην αρχή του τεχνολογικού κυκλώνα

Η χρηματοοικονομική κατάσταση των τραπεζών είναι βελτιωμένη, η πρόσβασή τους στις διεθνείς αγορές και η ρευστότητα της αγοράς, με τη σταδιακή επιστροφή καταθέσεων, ενώ ενισχυμένη είναι η κεφαλαιακή τους επάρκεια, η ποιότητα και ευρωστία του ισολογισμού τους.  Ωστόσο, σημαντικά ζητήματα παραμένουν στον κλάδο, όπως είπε, μιλώντας στην ημερίδα του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, με θέμα «Ελληνικές τράπεζες: Πυλώνας ανάπτυξης

Ειδικότερα:

-τα επιτόκια χορηγήσεων παραμένουν τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη που παρέχουν μια ζώνη προστασίας και εσόδων, αλλά είναι βέβαιον ότι θα συμπιεστούν,
-οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων δεν έχουν αρθεί πλήρως,
το ύψος των NPEs, κοντά στα €80 δις , 46% του συνόλου των δανείων, το υψηλότερο ποσοστό στην ευρωζώνη, ένας αναπτυξιακός βραχνάς για τις τράπεζες και την οικονομία, ενώ οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί να μειώσουν τα NPEs κατά € 53 δις τα επόμενα 2½ χρόνια, ένας απαιτητικός και δύσκολος στόχος,
-η απομόχλευση συνεχίζεται, η χρηματοδότηση της οικονομίας παραμένει με αρνητικό πρόσημο και η ζήτηση δανείων υποτονική,
-η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές βελτιώνεται, αλλά με σχετικά υψηλό κόστος και εμπόδια,
-οι αγορές παραμένουν προβληματισμένες, παρά τις σημαντικές βελτιώσεις, αναφορικά με την επάρκεια κεφαλαίων και προβλέψεων των τραπεζών στο να τον εξυγιάνουν πλήρως τον ισολογισμό τους από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Επιπροσθέτως, ο τραπεζικός κλάδος στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη σε κάποιο βαθμός χαρακτηρίζεται και από:

-χαμηλή κερδοφορία,
-φθίνοντα έσοδα από τόκους,
-στασιμότητα των εσόδων από προμήθειες,
-υψηλό σχετικά λειτουργικό κόστος που θα αυξηθεί περαιτέρω με την πώληση των NPEs,
-συνεχιζόμενο σχετικά υψηλό ποσοστό προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις στην Ελλάδα που κυμαίνονται ανά τράπεζα μεταξύ 1,25% και πάνω από 2% του συνόλου των δανείων ετησίως,
-και τις χαμηλές αποδόσεις στα ίδια κεφάλαια.

Όλα τα παραπάνω, δεν συμβάλουν στο να μετατραπεί ο τραπεζικός κλάδος σε ισχυρό αναπτυξιακό καταλύτη, να συνδράμει δηλαδή καθοριστικά στην αναπτυξιακή ανάταξη της οικονομίας, είπε ο κ. Καραμούζης. Όπως τόνισε δε, τα σοβαρότερα προβλήματα και οι προκλήσεις είναι μπροστά μας, και προέρχονται από τη νέα μορφολογία και τις συνθήκες που διαμορφώνονται ταχύτατα στο διεθνή χρηματοπιστωτικό χώρο. Τα επηρεάζουν οι  μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στο χρηματοπιστωτικό χώρο, κυρίως στον ανταγωνισμό,  την τεχνολογία και το εποπτικό και ρυθμιστικό περιβάλλον.

«Ο τραπεζικός κλάδος, αλλά και ο ευρύτερος χρηματοπιστωτικός τομέας βρίσκονται στην αρχή του τεχνολογικού κυκλώνα, αντιμέτωποι με ψηφιακές και σημαντικές τεχνολογικές αλλαγές και προκλήσεις, που μετασχηματίζουν ριζικά το επιχειρησιακό,  πελατοκεντρικό και λειτουργικό τους πρότυπο.

Οι χρηματοπιστωτικές τεχνολογικές καινοτομίες, κυρίως η ψηφιοποίηση, η εκθετική αύξηση της υπολογιστικής δύναμης των μηχανών αναζήτησης, το blockchain, το cloud computing, το internet of things, το quantum computing, τα biometrics, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και η αυτοματοποίηση, το e-commerce, το B2B και B2C και τα big data analytics, δημιουργούν νέα δεδομένα, προκλήσεις και κινδύνους για το  χρηματοπιστωτικό χώρο», ανέφερε ο πρόεδρος της Grant Thornton.

Όπως ανέφερε, εκτός του σημαντικού ύψους των NPEs στην Ελλάδα και την τεχνολογική πρόκληση, υπάρχουν τρεις ακόμα σημαντικές προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα που επίσης καθιστούν αναγκαίο το ριζικό μετασχηματισμό του υφιστάμενου τραπεζικού προτύπου λειτουργίας.

Πρώτον, εντείνεται ο ανταγωνισμός από την απελευθέρωση πρόσβασης τρίτων παρόχων στα προσωπικά δεδομένα και τις συναλλαγές των τραπεζικών πελατών.

Η νομοθεσία για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις πληρωμές, στην Ευρώπη, το PSD2, και το open banking trend διεθνώς, ήδη αμφισβητούν την «ιδιοκτησία και την αποκλειστικότητα» των τραπεζών στην πρόσβαση και αξιοποίηση των προσωπικών δεδομένων και συναλλαγών των πελατών τους.

Δεύτερον, το νέο αυστηρότερο, απαιτητικότερο, πιο σύνθετο και πολύπλοκο ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο, με αυστηρότερους κανόνες και απαιτήσεις για κεφάλαια, ρευστότητα, εταιρική διακυβέρνηση και διαχείριση κινδύνων,
Τρίτον, εντείνεται ο ανταγωνισμός παντού, και συμπιέζονται τα περιθώρια κέρδους, όχι μόνο εντός του τραπεζικού κλάδου, αλλά και από την ανάπτυξη σοβαρών και αξιόπιστων εναλλακτικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για τους πελάτες.

Στη νέα εποχή στον τραπεζικό κλάδο, τόνισε ο κ. Καραμούζης, θ’ απαιτούνται:

-Η κάθε τράπεζα να διαμορφώσει το δικό της internet / mobile, on-line offering,
-λιγότερα υποκαταστήματα,
-λιγότερο προσωπικό,
-μικρότερες αλλά αποτελεσματικότερες κεντρικές υπηρεσίες που θα είναι εντάσεως κεφαλαίου και ψηφιοποίησης,
-μεγαλύτερη κινητικότητα, μετεκπαίδευση και ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού,
-σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία, τα e-δίκτυα και τις ψηφιακές υποδομές,
-νέας γενιάς software σχεδόν παντού,
-νέα προϊόντα και υπηρεσίες συμβατές με την ψηφιακή τεχνολογία και τα ψηφιακά μέσα συναλλαγών,
-κεντρικώς διαχειρίσιμα συστήματα στήριξης και διαχείρισης εργασιών και ενοποιημένα λειτουργικά δίκτυα και μέσα εξυπηρέτησης πελατείας, βασιζόμενα κυρίως στην ψηφιακή τεχνολογία, τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη,
-αναβάθμιση και προσαρμογή των εσωτερικών λειτουργιών, διαδικασιών και των μονάδων ελέγχου, διαχείρισης κινδύνων και κανονιστικής συμμόρφωσης, στις απαιτήσεις της νέας ψηφιακής εποχής,
-κεντροποίηση όλων των προσωπικών δεδομένων και συναλλαγών πελατών, ανάγκη συνδυασμού των social media, αξιοποιώντας ψηφιακές τεχνολογίες, ώστε να προσφέρονται καλύτερες αποτελεσματικότερες και στοχευμένες  υπηρεσίες (big data analytics).