Χρειαστηκαν 1.230 ημερες για 15.000 απολυσεις

Ρεπορτάζ : Ηλίας Μπενέκος
(από την Ημερησία)
Από τον «Καλλικράτη στο κράτος» του Γ. Ραγκούση και την εφεδρεία Ρέππα στη διαθεσιμότητα Μανιτάκη και τελικά στις 15 χιλιάδες απολύσεις της τρόικας. Τα τρία χρόνια Μνημονίου και οι τρεις κυβερνήσεις...
που μεσολάβησαν, λίγα... άλλαξαν στον τρόπο λειτουργίας του Δημοσίου, και ας αποτελούσε πάντα ένα από τα βασικά «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης, πάνω στο οποίο «σκόνταφτε» η εκταμίευση κάθε δόσης.
Οι ελεγκτές της τρόικας από τις πρώτες επισκέψεις τους στη χώρα, επισήμαναν τη δυσλειτουργία του δημόσιου τομέα, θέτοντας ζήτημα τόσο σε ό,τι αφορά το μέγεθός του όσο και την αποτελεσματικότητα στη λειτουργία του.Το θέμα του αριθμού των υπαλλήλων του Δημοσίου ετέθη από τις πρώτες κιόλας συναντήσεις του τότε υπουργού Εσωτερικών Γ. Ραγκούση με την τρόικα, αρχικά με υπό τον μανδύα του δημοσιονομικού κόστους, σύντομα όμως -και κάτω από την «απροθυμία» των διοικούντων- μετετράπη σχεδόν σε «ιδεοληψία», με τους ελεγκτές να απαιτούν έμπρακτες αποδείξεις ότι έχει σπάσει το «ταμπού» των απολύσεων στο Δημόσιο.Το επιχείρημα που «επιστράτευαν» πάντως από την πρώτη στιγμή, όλοι ανεξαιρέτως οι «ένοικοι» της Βασ. Σοφίας, ήταν ότι η μείωση του αριθμού των υπαλλήλων θα προέλθει μέσω συνταξιοδοτήσεων, ενώ παράλληλα έβαζαν σε πρώτο πλάνο την ποιοτική αναβάθμιση, την αξιολόγηση και την ορθολογική ανακατανομή του προσωπικού.Μετρήσαμε τους υπαλλήλους!
Το Καλοκαίρι του 2010 για πρώτη φορά κατορθώνουμε το... ακατόρθωτο: Να μετρήσουμε πόσους υπαλλήλους έχει αυτή η χώρα, με τον αριθμό να ανέρχεται σε 768 χιλιάδες. Ταυτόχρονα ξεκίνησε να τρέχει η σχετική διαδικασία εντοπισμού «άχρηστων» φορέων, διαδικασία που τίθεται υπό την εποπτεία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θ. Πάγκαλου. Πολλές μελέτες θα γίνουν -που μέχρι σήμερα υποτίθεται ότι εξακολουθούν να αποτελούν τον «οδηγό»- όμως τελικώς ελάχιστοι και άνευ ουσίας φορείς θα καταργηθούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Ιανουάριο του 2011 ο Γ. Ραγκούσης μιλούσε για «Καλλικράτη στο κράτος» με συγχώνευση και κατάργηση τμημάτων και υπηρεσιών του Δημοσίου, προκειμένου να εντοπισθεί το πλεονάζον προσωπικό!Την ίδια ώρα άρχισε να «κυοφορείται» το νέο πειθαρχικό των δημοσίων υπαλλήλων, με αφορμή και τις λίστες του επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζή με τους επίορκους που είχε εντοπίσει. Τον Ιούλιο του 2011 μάλιστα παρουσιάζεται στο Υπουργικό Συμβούλιο, αν και θα χρειαστούν ακόμη τέσσερις μήνες μέχρις ότου έρθει προς ψήφιση.Το μεσοπρόθεσμο τον Ιούνιο του 2011 κάνει σαφώς λόγο για 150 χιλιάδες λιγότερους υπαλλήλους από το Δημόσιο την περίοδο 2011 -2015, εκτιμώντας μάλιστα σε 27 χιλιάδες τους αποχωρούντες ανά έτος, ενώ η στρόφιγγα των προσλήψεων έχει πλέον κλείσει για τα καλά με την αναλογία 1 προς 5. Στο στόχαστρο μπαίνει ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και οι ΔΕΚΟ με καταργήσεις-συγχωνεύσεις οργανισμών, ενώ σε συνδυασμό με την αλλαγή σκυτάλης στο υπουργείο και την ανάληψη της ηγεσίας από το Δ. Ρέππα, στο τραπέζι πέφτει η ιδέα της εφεδρείας. Όπως ανακοινώνεται τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς στόχος ήταν να υπαχθούν στο καθεστώς 30 χιλιάδες υπάλληλοι υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ. Τελικώς στο τέλος του 2011 και ύστερα από πολλές καθυστερήσεις πιστοποιήθηκε η... αποτυχία. Μετά βίας 10 χιλιάδες αποχώρησαν και στη συντριπτική τους πλειονότητα (άνω του 90%) ήταν μέσω συνταξιοδότησης, καθώς όσοι υπάλληλοι ήταν κοντά στη σύνταξη έσπευσαν να φύγουν.Νέο έτος και νέο αίτημα, υπό το βάρος και των προηγούμενων κωλυσιεργιών, αυτή τη φορά για 15 χιλιάδες απολύσεις εντός του 2012. Η αξιολόγηση φορέων και προσωπικού, όπως είναι φυσικό, μπαίνει και πάλι σε πρώτο πλάνο, αυτή τη φορά με τη βοήθεια της task force. Ο Δ. Ρέππας πάντως, υπουργός πλέον της κυβέρνησης Παπαδήμου συνεχίζει να δηλώνει αρνητικός σε απολύσεις. Τον Μάρτιο κατατίθεται στη Βουλή νομοσχέδιο που προβλέπει δραστικό «μαχαίρι» ακόμη και 40% σε όλες τις οργανικές μονάδες των υπουργείων, μέσω καταργήσεων και συγχωνεύσεων, όμως δεν θα ψηφισθεί ποτέ λόγω των πολιτικών εξελίξεων και των εκλογών που ακολούθησαν.Τον Ιούλιο του 2012 από τη θέση του πρωθυπουργού ο Αντ. Σαμαράς ανακοινώνει ότι τίθεται επικεφαλής του όλου εγχειρήματος της μεταρρύθμισης στη δημόσια διοίκηση και μάλιστα σε μία συμβολική κίνηση επισκέπτεται τον νέο υπουργό Αντ. Μανιτάκη. Τίθεται μάλιστα νέο χρονοδιάγραμμα για τις αξιολογήσεις. Τον ίδιο μήνα θα δοθούν στη δημοσιότητα ως «πιλότοι» 21 φορείς που κλείνουν ή συγχωνεύονται με το προσωπικό στο σύνολό τους να μετατάσσεται. Μέχρι σήμερα πάντως η νέα... διευρυμένη λίστα αποτελεί ζητούμενο.Με δεδομένη την ανειλημμένη υποχρέωση για απομάκρυνση 15 χιλιάδων υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2012 και τις διαφωνίες υπουργού και ΔΗΜΑΡ για απολύσεις, ξεκινά νέος γύρος «διαπραγματεύσεων». Το νέο «εγχείρημα» ακούει στο όνομα διαθεσιμότητα και η... μπίλια κάθεται τελικώς σε 2.000 απομακρύνσεις εντός του έτους. Και εδώ όμως ξεκινά μία απίστευτη κωλυσιεργία, με τους φορείς, προεξαρχόντων των δήμων, να κάνουν αντάρτικο και να μην αποστέλλουν στοιχεία. Τελικώς οι υπάλληλοι τίθενται σε διαθεσιμότητα και επανατοποθετούνται σε άλλες υπηρεσίες. Παράλληλα προχωρεί η αξιολόγηση στον στενό δημόσιο τομέα, αν και οι μελέτες εντοπίζουν λίγους αριθμητικά πλεονάζοντες υπαλλήλους. Όλα δείχνουν ότι το βάρος θα πέσει στον ευρύτερο δημόσιο τομέα που θα ακολουθήσει.Ωστόσο, η τελευταία επίσκεψη της τρόικας γκρέμισε τις ελπίδες του υπουργού ότι θα μπορέσει να περιοριστεί σε ποιοτική αναβάθμιση και μετακινήσεις προσωπικού, και ότι ο περιορισμός του αριθμού των υπαλλήλων θα επέλθει μέσω συνταξιοδοτήσεων. Οι μαραθώνιες συσκέψεις, το «μπλοκάρισμα» της δόσης και το παιχνίδι με τους αριθμούς, οδήγησαν τελικώς η απόφαση για 15 χιλιάδες απολύσεις να ληφθεί σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών. Η συμφωνία έδωσε το «πράσινο φως» για τη δόση. Μόνο που και σε αυτή την περίπτωση πρέπει πρώτα να εντοπισθούν οι φορείς που θα κλείσουν και από τους οποίους θα προέλθει το πλεονάζον προσωπικό. Πρακτικά δηλαδή ο «φάκελος» αξιολόγηση ανοίγει και πάλι..