ΑΝΑΒΟΛΕΣ, ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΑΣΤΟΧΙΕΣ

Ρεπορτάζ : Παναγής Γαλιατσάτος
(από την Καθημερινή της Κυριακής)
Τον Αύγουστο του 2010, στη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης, ο Πολ Τόμσεν απένειμε τα εύσημα για τις εντυπωσιακές επιδόσεις της Ελλάδας, προειδοποιώντας όμως ταυτόχρονα ότι αυτή ήταν μόνο η αρχή ενός αγώνα αντοχής. «Η Ελλάδα έκανε μια...
εντυπωσιακή αρχή. Ομως, ο δρόμος είναι μακρύς χωρίς περιθώρια για επανάπαυση» είχε πει τότε στην «Κ». Ακόμα περισσότερο εντυπωσιασμένος αποδείχτηκε ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος είχε προτρέψει τους υπουργούς του να κάνουν «διακοπές χωρίς ενοχές».
Η συνέχεια είναι γνωστή. Οι υπουργοί ουδέποτε επέστρεψαν πραγματικά από εκείνες τις διακοπές. Ο μεταμεσονύκτιος ανασχηματισμός του Σεπτεμβρίου επιδείνωσε την κατάσταση. Το ενδιαφέρον της κυβέρνησης μονοπώλησαν ώς τον Νοέμβριο οι αυτοδιοικητικές εκλογές. Μετά τη συνάντηση Μέρκελ - Σαρκοζί στην Ντοβίλ, όπου συμφωνήθηκε η συμμετοχή των ιδιωτών στον μόνιμο μηχανισμό σταθεροποίησης και την προσφυγή της Ιρλανδίας στον EFSF, η αναταραχή επέστρεψε στις διεθνείς αγορές.
Η κυβέρνηση δεν είχε ανάσες για αγώνα αντοχής. Ο μήνας του μέλιτος με τους ελεγκτές ήταν βραχύς. Ηδη στη δεύτερη αξιολόγηση, τον Νοέμβριο, αναδείχτηκαν οι πρώτες τριβές. Στο προσκήνιο ήρθε η «αντίσταση» της κ. Λούκας Κατσέλη στις επιχειρησιακές συμβάσεις, όμως η τρόικα ήταν ανήσυχη για τις ολιγωρίες στην υλοποίηση του προγράμματος και τις αποκλίσεις στον προϋπολογισμό. Στις επισημάνσεις της ότι οι δαπάνες έπρεπε να «μαζευτούν» με παρεμβάσεις μόνιμου χαρακτήρα η κυβέρνηση απάντησε με μια περαίωση. Η τρόικα είχε διαπιστώσει τότε «μεταρρυθμιστική κόπωση», ακόμα όμως χωρίς δυσάρεστες συνέπειες. Η εκταμίευση της δόσης του δανείου καθυστέρησε περίπου ένα μήνα, ένα καψόνι που δεν αφύπνισε την κυβέρνηση…
Αντί να εφαρμόσει το πρόγραμμα στο οποίο είχε δεσμευτεί, η κυβέρνηση αναζήτησε διεξόδους χαλάρωσης σε σχέδια αναδιάρθρωσης, επιμήκυνσης του δανείου και μείωσης του επιτοκίου. Ο έλεγχος του Φεβρουαρίου ήταν από κάθε άποψη μια καταστροφή, έστω και αν η δόση εκταμιεύτηκε κανονικά. Στις σχέσεις του αρμόδιου υπουργού κ. Γ. Παπακωνσταντίνου με τους ελεγκτές επήλθε ψυχρότητα, μετά το άδειασμα της τρόικας από την κυβέρνηση τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, 12 Φεβρουαρίου, για τις ανακοινώσεις που έκανε για αποκρατικοποιήσεις ύψους 50 δισ. ευρώ.
Ηδη από τον Δεκέμβριο ήταν σαφές ότι οι αποκλίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού θα απαιτούσαν πρόσθετα μέτρα το 2011. Η τρόικα διαπίστωνε ολιγωρίες σε όλα τα «δύσκολα πεδία» εφαρμογής του προγράμματος. Σε συνδυασμό με την ανάγκη για ένα σχέδιο στήριξης της Ελλάδας ώς το 2014, αφού δεν ήταν σε θέση να βγει στις αγορές ούτε το 2013, γεννήθηκε η ιδέα του Μεσοπρόθεσμου. Η κυβέρνηση ανέλαβε δεσμεύσεις για πρόσθετα μέτρα, αποκρατικοποιήσεις και μείωση του δημόσιου τομέα, χωρίς να ξέρει πώς θα τις τηρήσει.
Οταν η τρόικα ήρθε στην Αθήνα για την αξιολόγηση του Μαΐου και την κατάρτιση του προγράμματος, διαπίστωσε ότι η κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να λάβει αποφάσεις, όχι μόνο για απολύσ