Τρία καυτά μέτωπα στα εθνικά θέματα για τη νέα κυβέρνηση

Προκλητική η Άγκυρα με αιχμή την ΑΟΖ

Τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται σε περίοδο όξυνσης και για το θέμα της ΑΟΖ, το οποίο η Άγκυρα έχει αναδείξει σε μείζον και σε όχημα επαναδιατύπωσης, με μεγαλύτερη ένταση και σε διευρυμένη βάση, των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο.

Η δέσμευση της Ν.Δ., αλλά και όλων των κομμάτων, για την ανακήρυξη της ΑΟΖ και στη συνέχεια την οριοθέτησή της με τα γειτονικά κράτη προσκρούει στη στάση της Τουρκίας, η οποία δεν αποδέχεται ότι το Καστελλόριζο διαθέτει ΑΟΖ ενώ παραμένουν οι γνωστές ενστάσεις της για το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου. Αρα η βούληση για οριοθέτηση των ελληνικών θαλάσσιων οικονομικών ζωνών -ώστε να ανοίξει ο δρόμος για εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου, προσδοκώντας σε μεσοπρόθεσμη ενίσχυση της αναπτυξιακής προσπάθειας- δεν αρκεί. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος υπέρβασης των τουρκικών απειλών. Η Τουρκία θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να αποτρέψει την οριοθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ με την Κύπρο, απειλώντας ευθέως με θερμό επεισόδιο, και με την Αίγυπτο, όπου ήδη έχει παρέμβει παρασκηνιακά με αποτέλεσμα οι Αιγύπτιοι να σταματήσουν τις συνομιλίες με την Ελλάδα, αρνούμενοι να συμπεριληφθεί το Καστελλόριζο στις συζητήσεις, μέχρι να λυθεί το ζήτημα με την Αγκυρα. Αν υποτεθεί ότι η Ελλάδα δεν θα επιλέξει την ευθεία σύγκρουση, οι επιλογές είναι είτε να παγώσει η διαδικασία είτε, κατ’ αναλογία του τρόπου με τον οποίο κινήθηκε η Κύπρος, η νέα κυβέρνηση να προχωρήσει σε διεθνείς συμμαχίες στη βάση των συμφερόντων που δημιουργούνται από την πιθανολογούμενη ύπαρξη κοιτασμάτων και να οικοδομήσει μια διπλωματική και αμυντική ασπίδα η οποία θα αποτρέψει την Τουρκία από την υλοποίηση των απειλών της. Τα ταξίδια του Αντώνη Σαμαρά σε κομβικές πρωτεύουσες θα παίξουν ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Ουάσιγκτον, Μόσχα, Πεκίνο είναι τρεις πρωτεύουσες-κλειδιά. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι στο κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα που συμφώνησαν Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ., ως βασικές προτεραιότητες στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής αναφέρονται η συστηματική προετοιμασία για την ανακήρυξη της ΑΟΖ και η αναβάθμιση του ρόλου της χώρας στη Νότια Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

Αδιέξοδο στις συνομιλίες, «φλερτ» της Τουρκίας με το Plan B

Το Κυπριακό έχει περιέλθει σε διαπραγματευτικό τέλμα, καθώς ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Ερογλου (στην ουσία η Αγκυρα, εννοείται) έχει οδηγήσει τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Οι θέσεις που εκφράζει αναιρούν ακόμα και τα συμφωνηθέντα επί του προκατόχου του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ με τον Δημήτρη Χριστόφια, προκαλώντας οπισθοδρόμηση της διαδικασίας. Το πλέον ανησυχητικό είναι η αίσθηση ότι η Τουρκία φλερτάρει όλο και πιο πολύ με το Plan B, δηλαδή την οριστική διχοτόμηση του νησιού και την ανακήρυξη ανεξάρτητου κράτους στα Κατεχόμενα ή την προσάρτησή τους στην τουρκική επικράτεια. Ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι εύκολο για την Αγκυρα, βέβαια, αλλά και μόνο σε επίπεδο δηλώσεων και ως πρόθεση, επιβαρύνει το κλίμα. Το ίδιο και οι πιέσεις που ασκούνται στην ελληνοκυπριακή πλευρά για αποδοχή πολυμερούς διά