Το νέο αντι-ευρωπαϊκό κόμμα της Γερμανίας

Τα αντι-ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έχουν μέχρι στιγμής την τάση να είναι είτε δεξιά, είτε κεντρώα, είτε, όπως αποδείχθηκε από τις πρόσφατες εκλογές στην Ιταλία, ασόβαρα. Αλλά στη Γερμανία, μια αλλαγή μπορεί να είναι σε εξέλιξη. Ένα νέο κόμμα σχηματίζεται αυτή την άνοιξη, με την πρόθεση να εγκαταλείψει τις ευρωπαϊκές προσπάθειες για τη στήριξη του κοινού νομίσματος. Και οι ιδρυτές του είναι κάποιοι από τους κορυφαίους οικονομολόγους και ακαδημαϊκούς της χώρας.

Με την ονομασία

Alternative für Deutschland (Εναλλακτικοί για τη Γερμανία), η ομάδα έχει ένα σαφή στόχο: «τη διάλυση του ευρώ υπέρ των εθνικών νομισμάτων ή μικρότερων νομισματικών μονάδων». Το κόμμα απαιτεί, επίσης, ένα τέλος στις πληρωμές βοήθειας και τη διάλυση του ταμείου διάσωσης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

«Η δημοκρατία διαβρώνεται», αναφέρει μια δήλωση στην ιστοσελίδα του. «Η γνώμη του λαού για αποφάσεις σχετικά με το ευρώ δεν έχει ζητηθεί ποτέ και δεν εκπροσωπείται στο κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση στερεί από τους ψηφοφόρους τη φωνή μέσω της παραπληροφόρησης, πιέζει συνταγματικά όργανα, όπως το κοινοβούλιο και το Συνταγματικό Δικαστήριο, και λαμβάνει μακρόπνοες αποφάσεις σε επιτροπές που δεν έχουν καμία δημοκρατική νομιμοποίηση».

Αυτή η αίσθηση, βέβαια, δεν είναι νέα. Οι ευρωσκεπτικιστές βρίσκονται παντού αυτές τις μέρες, ιδιαίτερα σε εκείνες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση που εξακολουθεί να πλήττει το κοινό νόμισμα. Και ακόμη και σε παραδοσιακά κόμματα, η ανησυχία για την πορεία στην οποία βρίσκεται η ΕΕ επί του παρόντος είναι κοινή. Αλλά στη Γερμανία, όπως και αλλού στη Βόρεια Ευρώπη, οι μεγαλύτεροι επικριτές του ευρώ έχουν την τάση να προέρχονται από δεξιά λαϊκιστικά κόμματα.

Διαπρεπείς υποστηρικτές

Οι Εναλλακτικοί για τη Γερμανία φαίνεται να είναι διαφορετικοί, αν και δεν έχουν δημιουργήσει ακόμη το μανιφέστο του κόμματος. Η εντυπωσιακή λίστα των επιφανών υποστηρικτών περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό από συντηρητικούς και οικονομικά φιλελεύθερους καθηγητές πανεπιστημίου. Το πιο αξιοσημείωτο όνομα στη λίστα είναι ο Hans-Olaf Henkel, ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών, αλλά περιλαμβάνει, επίσης, οικονομολόγους όπως ο Joachim Starbatty και ο Wilhelm Hankel, οι οποίοι ήταν μέρος της ομάδας που αμφισβήτησε την ελληνική βοήθεια διάσωσης στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας.

Ο κύριος εμπνευστής της Bernd Lucke, καθηγητής μακροοικονομίας από το Αμβούργο, ήταν μέλος των Χριστιανοδημοκρατών της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ επί 33 χρόνια πριν αποχωρήσει από το κόμμα το 2011, ως αποτέλεσμα των προσπαθειών διάσωσης του ευρώ. «Οι τρέχουσες, αποκαλούμενες πολιτικές διάσωσης επικεντρώνονται αποκλειστικά στα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα, κυρίως αυτά των τραπεζών», είπε ο Lucke στην Frankfurter Allgemeine Zeitung αυτή την εβδομάδα.

Οι Εναλλακτικοί για τη Γερμανία δεν έχουν γίνει ακόμη επίσημα ένα πολιτικό κόμμα, αν και σύμφωνα με πληροφορίες σχεδιάζουν να το πράξουν στα μέσα του Απριλίου. Ακόμα και τότε, όμως, δεν είναι ακόμη βέβαιο ότι το κόμμα θα είναι σε θέση να συλλέξει έγκαιρα τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών για να συμπεριληφθεί στο ψηφοδέλτιο στις γενικές εκλογές αυτό το φθινόπωρο -τουλάχιστον 2.000 σε κάθε ένα από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας ή 0,1 τοις εκατό του πληθυσμού κάθε κρατιδίου. «Θα πάρουμε την απόφαση με βάση την υποστήριξη που έχουμε» είπε ο Lucke στην FAZ. «Αλλά έχουμε εντυπωσιαστεί από την αντίδραση του κοινού μέχρι τώρα».

Μια πολιτική έδρα

Ακόμη και αν το κόμμα δεν πάρει τις υπογραφές, παραμένει ασαφές εάν θα προσελκύσει σημαντική υποστήριξη. Μέχρι στιγμής, παραμένει ένα μονοθεματικό κόμμα – και ακόμα και σε αυτό το μόνο θέμα υπάρχει έλλειψη σαφούς συναίνεσης σχετικά με το πώς θα προχωρήσουν.

Όμως, με την ανησυχία στη Γερμανία να αυξάνεται σχετικά με το ότι η χώρα έχει γίνει ο de facto πληρωτής για την υπόλοιπη ευρωζώνη, οι Εναλλακτικοί για τη Γερμανία θα μπορούσαν να προσελκύσουν έναν μεγάλο αριθμό ψήφων διαμαρτυρίας από τους απογοητευμένους συντηρητικούς. Κρίνοντας από την αυξανόμενη δυσκολία της Μέρκελ στην προώθηση πακέτων διάσωσης του ευρώ μέσω του κοινοβουλίου στο Βερολίνο κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 μηνών, το επίπεδο της απογοήτευσης για την κεντροδεξιά μπορεί να αυξάνεται. Πράγματι, ο Lucke έχει πει ότι είναι σε επαφή με αρκετούς ευρωσκεπτικιστές βουλευτές από τους Ελεύθερους Δημοκράτες, τον φιλικό προς τις επιχειρήσεις μικρό εταίρο του συνασπισμού της Μέρκελ.

Τελικά, όμως, η επιτυχία του κόμματος θα έχει πιθανότατα να κάνει περισσότερο με την κατάσταση του κοινού νομίσματος καθώς πλησιάζουν οι εκλογές. Αν η κρίση ενταθεί το ίδιο θα συμβεί και με την αντιευρωπαϊκή αίσθηση. Αυτή η αίσθηση στη Γερμανία βρήκε πλέον μια πολιτική έδρα.

spiegel