Το Ιράκ ένα βήμα πιο κοντά στον απόλυτο διχασμό

Αποφασισμένος να μην προχωρήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας εμφανίστηκε ο Ιρακινός πρωθυπουργός ενώ οι αιματηρές μάχες του ιρακινού στρατού με τους ισλαμιστές μαχητές συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Ο Νούρι αλ Μάλικι, στο εβδομαδιαίο τηλεοπτικό του μήνυμα, επέμεινε στο σχηματισμό κυβέρνησης στη βάση των αποτελεσμάτων των εκλογών της 1ης Απριλίου.

Ο Μάλικι δέχεται όλες τις τελευταίες ημέρες εντονότατες

πιέσεις να παραιτηθεί καθώς θεωρείται ότι δια της πολιτικής του αξιοποίησε τον κρατικό μηχανισμό για να περιθωριοποιήσει, σε σημαντικό βαθμό, τη σουνιτική κοινότητα, την έκφραση δυσφορίας της οποίας προσπάθησε να καταστείλει δια της βίας, τους τελευταίους μήνες. Την άποψη αυτή έχει εκφράσει σχεδόν ανοιχτά η Ουάσινγκτον, και χθες την διατύπωσε και ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών ενώ ευθύνες του καταλόγισε και ο πρόεδρος της αυτόνομης περιοχής του Κουρδιστάν, Μπαρζανί.

Η αδιάλλακτη στάση την οποία επιδεικνύει μοιάζει να φέρνει ακόμη πιο κοντά το ενδεχόμενο τριχοτόμησης της χώρας στη βάση των εθνοτικών και δογματικών θρησκευτικών κοινοτήτων. Η προοπτική αυτή φαντάζει να πλησιάζει με ταχείς ρυθμούς την πραγματικότητα, ιδιαίτερα και μετά από την, έμμεση πλην σαφή, άρνηση της κουρδικής ηγεσίας στο αυτόνομο Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ, να δεσμευτεί κατά την εκεί επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, ότι «θα επιμείνει στην ενότητα του Ιράκ». Η αποστροφή του Μπαρζανί ότι αυτό είναι ένα θέμα που θα το αποφασίσει με δημοψήφισμα ο κουρδικός λαός, σε συνδυασμό με την (ορθή) διαπίστωσή του ότι οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα, (με σημαντικότερο όλων τον πλήρη έλεγχο της πετρελαιοπαραγωγικής περιοχής του Κιρκούκ από τους Κούρδους), δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας ότι οι Κούρδοι θα «δώσουν μάχη» για την εδαφική ακεραιότητα και την ενότητα της χώρας. Και μόνο με το Κιρκούκ μπορούν, μια χαρά, να διασφαλίσουν την επιβίωση ενός ενδεχόμενου ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.

Με τις δυσοίωνες αυτές προοπτικές να διαγράφονται ολοένα πιο καθαρά, ο Μάλικι, πλέον, δέχεται πιέσεις και από την πλευρά εκείνη στην οποία προσβλέπει περισσότερο από το ο,τιδήποτε άλλο: το Ιράν και τους υπόλοιπους σιίτες. Αν και δεν συμμερίζονται ακριβώς την άποψη ότι ο Μάλικι φέρει την κύρια ευθύνη για το βαθύ διχασμό και το μίσος που έχει κυριαρχήσει στη χώρα, εκτιμώντας ότι ως ένα βαθμό την εικόνα αυτή θέλουν να καλλιεργήσουν και οι πετρελαιομοναρχίες της περιοχής, αρχής γενομένης από τη Σ. Αραβία που έχει στηρίξει το «Ισλαμικό Κράτος» ανοιχτά ιδιαίτερα στη Συρία, τόσο το Ιράν όσο και άλλοι σιίτες ηγέτες εντός Ιράκ, όπως ο Μουκτάντα Σαντρ, έχουν επίσης ταχθεί υπέρ της λήψης συγκεκριμένων μέτρων προσέγγισης της σουνιτικής κοινότητας σε όλα τα επίπεδα, κατηγορώντας τον Μάλικι ότι έκανε τεράστια λάθη στη διακυβέρνηση της χώρας.

Εκτιμάται ότι και τα δύο αυτά κέντρα θα συνεχίσουν να πιέζουν ασφυκτικά τον Μάλικι να προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις χρησιμοποιώντας και πολύ «πρακτικά επιχειρήματα», όπως είναι πχ η ανάμιξη των μελών του παραστρατιωτικού σώματος του «στρατού του Μεχντί» του Σαντρ στις μάχες με τους ισλαμιστές ή η παροχή στήριξης και βοήθειας από το Ιράν. Και αυτό γιατί η ιρανική ηγεσία μπορεί να είναι πλέον σχεδόν «πανταχού παρούσα» στο νότιο σιιτικό Ιράκ (κάτι που επεδίωξε επισταμένα και μεθοδικά εκμεταλλευόμενη το χάος και το έρεβος που προκάλεσε η αμερικανική εισβολή και κατοχή) αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει αποδεχτεί και την ιδέα της τριχοτόμησης του Ιράκ και της ένωσης με το σιιτικό νότο. Και αυτό γιατί αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι αυτό μπορεί να της στοιχίσει ένα άλλο τμήμα του ιρανικού εδάφους, πχ στο βορειοδυτικό Ιράν, που συνορεύει με το αυτόνομο ιρακινό Κουρδιστάν ή την επαρχία του Σιστάν Μπαλουχιστάν στα νοτιοανατολικά (που συνορεύει με την ομώνυμη επαρχία του Πακιστάν από όπου σχεδιάζεται να περάσουν αρκετοί ενεργειακοί αγωγοί), όπου κατοικεί η σουνιτική πλειοψηφία του Ιράν, όπου έχουν σημειωθεί αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις από ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις.

Έτσι, ΗΠΑ και Ιράν, και κατ’ επέκταση και Κούρδοι και Ιρακινοί σιίτες, έχουν «κοινό έδαφος» στο ότι πρέπει να παταχθεί ο «Ισλαμικός στρατός», αλλά στο πώς, στο γιατί και με ποιόν τρόπο δεν φαίνεται ακόμη να υπάρχει συναίνεση. Μέχρι να γίνει αυτό, οι μαχητές του «Ισλαμικού κράτους» προελαύνουν στο κεντρικό Ιράκ επιλέγοντας κυρίως τις σουνιτικές περιοχές στο πλαίσιο του «οράματος» τους περί Χαλιφάτου. Έτσι, πλέον έθεσαν υπό τον έλεγχό τους στην περιοχή Ατζήλ, κοντά στο Τικρίτ, όπου βρίσκονται τρία μικρά πετρελαϊκά κοιτάσματα που εξάγουν περί τα 28.000 βαρέλια ημερησίως και από όπου ξεκινούν δύο αγωγοί που συνδέονται με το λιμάνι Τσεϊχάν στην Τουρκία και το διυλιστήριο Μπαϊτζί στο Ιράκ. Στο δε Μπαϊτζί συνεχίζονται για πολλοστή ημέρα οι σκληρές μάχες για τον έλεγχό του με τον έλεγχο να περνά μία στον ιρακινό στρατό, μία στους ισλαμιστές.

Το «ισλαμικό κράτος» εξαπέλυσε επίθεση και κατά μίας από τις μεγαλύτερες αεροπορικές βάσεις της χώρας, την βάση «Ανακόντα» κατά τη διάρκεια της αμερικανικής κατοχής, που βρίσκεται λίγο έξω από τη Βαγδάτη, με προφανή απώτερο στόχο να μειώσουν τις δυνατότητες των αντιπάλων τους να εξαπολύουν επιθέσεις από αέρος, κάτι που έχει γίνει στην περίπτωση του Μπαϊτζί, και προφανώς να καταφέρουν να αποκτήσουν κάποιο εναέριο μέσο. Σε αυτό το κλίμα έφτασαν στη Βαγδάτη και οι πρώτοι 130 από τους 300 «συμβούλους» που στέλνει η Ουάσινγκτον για «συνεισφέρουν» στην οργάνωση και δράση του ιρακινού στρατού. Αναμένονται οι υπόλοιποι εντός των επομένων ημερών.

Πηγές: bbc, reuters, al monitor, al Arabiya, irna

Μάρκο Πόλο

Διαβάστε περισσότερα