Το αβέβαιο μέλλον στις σχέσεις της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση

Ανώτατοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα ταξιδέψουν στο Κίεβο τη Δευτέρα για να παραστούν στην πρώτη επίσημη συνδιάσκεψη Ουκρανίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης από την απαρχή της κρίσης με το Κρεμλίνο στις αρχές Μαρτίου του 2014. Ωστόσο, το κυρίαρχο ζήτημα της συνδιάσκεψης παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Είναι προφανές πλέον πως οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους προς τις ανορθόδοξες πολιτικές του Κιέβου. Οι σχέσεις Ουκρανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης αναθερμάνθηκαν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους μπροστά στην απειλή ρωσικής επέμβασης στις ανατολικές

περιφέρειες της Ουκρανίας. Παρόλα αυτά, μετά την συμφωνία εκεχειρίας στο Μίνσκ τον Φεβρουάριο, η οποία έχει επιτυχώς καταστείλει τις εχθροπραξίες μέχρι σήμερα, οι πρώτες εντάσεις εμφανίστηκαν στις σχέσεις των πρώην στενών συμμάχων.

Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν εκφράσει τις ενστάσεις τους για την απροθυμία της ουκρανικής κυβέρνησης να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της χώρας. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται πως η απροθυμία του ουκρανικού κοινοβουλίου για υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων θα οδηγήσει σε νέο φαύλο κύκλο εθνοτικής βίας. Με την χώρα παγιδευμένη σε δεινή οικονομική θέση και την Μόσχα να καιροφυλακτεί, η Ευρώπη ανησυχεί πως νέες αποσχιστικές τάσεις θα αναδυθούν στο εσωτερικό της χώρας στο εγγύς μέλλον.

Από την πλευρά τους, οι ουκρανοί αξιωματούχοι έχουν ξεκάθαρα δείξει την απογοήτευσή τους για την στάση των 28 κρατών-μελών της Ένωσης. Η απροθυμία των Ευρωπαίων να καταργήσουν το καθεστώς χορήγησης βίζας για την ελεύθερη διέλευση των ουκρανών υπηκόων στον ευρωπαϊκό χώρο είναι το πρώτο ακανθώδες ζήτημα. Επιπλέον, τα οικονομικά αντίμετρα της Μόσχας προς χώρες της Ένωσης έχουν δημιουργήσει ρωγμές στην κοινή στάση των ευρωπαίων απέναντι στην συνεχιζόμενη στήριξη των ουκρανικών θέσεων στο ζήτημα. Πολλές χώρες επομένως, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και Κύπρου, διστάζουν να προχωρήσουν στην επισύναψη στενότερων εμπορικών σχέσεων με το Κίεβο φοβούμενες πως θα χάσουν τις καλές σχέσεις που έχουν δημιουργήσει με την Μόσχα. Όλα αυτά τα γεγονότα ασφαλώς, εντείνουν τη δυσπιστία του Κιέβου για τις ειλικρινείς προθέσεις των ευρωπαίων εταίρων της να συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση των στρατηγικών της συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή.

Σε μια προσπάθεια ανατροπής του αρνητικού κλίματος, στην ερχόμενη συνδιάσκεψη του Κιέβου θα παρευρεθούν όλα τα μεγάλα ονόματα της ευρωπαϊκής οικογένειας συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, του προέδρου του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντόναλντ Τούσκ, και της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι. Για τις Βρυξέλλες, η συνδιάσκεψη του Κιέβου θα δώσει μια ευκαιρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση να πρωταγωνιστήσει και πάλι στο ουκρανικό ζήτημα. Ενώ ευρωπαίοι αξιωματούχοι από όλα τα κράτη-μέλη εργάστηκαν σκληρά για την επιτυχή σύναψη της εκεχειρίας του Μίνσκ, αυτή στο τέλος πιστώθηκε αποκλειστικά στις διπλωματικές κινήσεις των γάλλων και γερμανών διπλωματών.

Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμα μεγάλη απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών για πιθανή αναθέρμανση των σχέσεων στην προσεχή σύνοδο. Από το Παρίσι την Τετάρτη, ο ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε πως η χώρα του έχει κινήσει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για να καταργηθεί η διαδικασία χορήγησης βίζας μέχρι τον Ιανουάριο του 2016. Επιπλέον, διεμήνυσε πως η Ουκρανία ασκεί πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να επισπεύσει την συμμετοχή της ως υποψήφιο κράτος-μέλος στα πλαίσια της επερχόμενη συνόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ρίγα της Λετονίας, τον Μάιο του 2016. Σε συνάντηση του με τον πρόεδρο της γαλλικής Γερουσίας Ζαν-Πιερ Μπελ, ο Ποροσένκο κάλεσε τους γάλλους νομοθέτες να επικυρώσουν την ένταξη της Ουκρανίας στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υπεγράφη τον Ιούνιο 2014. Τέλος, επανέλαβε την άποψη του για δημιουργία ευρωπαϊκής ειρηνευτικής αποστολής για την ανατολική Ουκρανία η οποία θα πλαισιώσει την υφιστάμενη αποστολή του Οργανισμού Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).

Εντούτοις, λίγες είναι οι προοπτικές επίλυσης των τεσσάρων θεμάτων στην επερχόμενη σύνοδο. Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται πως έχουν παγώσει το θέμα χορήγησης βίζας στην Ουκρανία εξαιτίας του προβληματικού ελέγχου των συνόρων της με την Ρωσία στις ανατολικές περιοχές της χώρας. Οποιαδήποτε πρόοδος σε αυτό το θέμα θα εξαρτηθεί από την απόφαση της Μόσχας να αποσύρει τους συνοριοφύλακες της από τις ανατολικές περιοχές της χώρας και να επιτρέψει την επιστροφή του ελέγχου τους στην ουκρανική συνοριοφυλακή. Επιπλέον, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι αντιτίθενται στην προοπτική ανάπτυξης ευρωπαϊκής ειρηνευτικής αποστολής στην χώρα, εφόσον οι φιλορωσικές επαρχίες και η ρωσική κυβέρνηση δεν εγκρίνουν την ανάπτυξη τέτοιων δυνάμεων στα ανατολικά περίχωρα της Ουκρανίας. Τέλος, αρκετοί αντιπρόσωποι των 28 μελών-κρατών έχουν επισταμένως αντιταχθεί στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδος και Κύπρου. Εξαιτίας αυτών των προθέσεων, λιγότερα από τα μισά κράτη-μέλη έχουν μέχρι στιγμής επικυρώσει την ένταξη της Ουκρανίας στο ευρωπαϊκό σύμφωνο σταθερότητας. Επομένως, οι πιθανότητες προόδου σε αυτά τα θέματα στην προσεχή σύνοδο είναι ελάχιστες.

Πηγή: Wall Street Journal

Διαβάστε περισσότερα