Τι συμβαίνει στη Bόρεια Κορέα;

Ο Κιμ Γιονγκ-ουν, ο 32χρονος ηγέτης της Βόρειας Κορέας, απουσιάζει από κάθε δημόσια εμφάνιση για περισσότερες από 38 ημέρες, προκαλώντας μια αναταραχή από εικασίες σχετικά με την πολιτική σταθερότητα ενός καθεστώτος που είναι διαβόητο για την αδιαφάνεια και τη μυστικότητά του. Πιο συγκεκριμένα, η απουσία του Κιμ από δύο σημαντικές δημόσιες εκδηλώσεις – την επέτειο για την ίδρυση του Εργατικού Κόμματος της Κορέας στις 10 Οκτωβρίου και την Ημέρα Ίδρυσης του κράτους της Βόρειας Κορέας στις 9 Σεπτεμβρίου – όπου ο ηγέτης

Τα επίσημα μέσα ενημέρωσης της Βόρειας Κορέας ανέφεραν μία απροσδιόριστη προσωπική «ταλαιπωρία» ως λόγο για την απουσία του Κιμ από τη δημόσια ζωή. Οι ξένοι αναλυτές του καθεστώτος εικάζουν, με βάση πολύ περιορισμένες αποδείξεις, ότι η απουσία μπορεί να βασίζεται σε μια σειρά από αιτίες που κυμαίνονται από την ουρική αρθρίτιδα, το διαβήτη και το βαρύ κάπνισμα του νεαρού ηγέτη, ως τον τραυματισμό στον αστράγαλο που υπέστη κατά τη διάρκεια της πρόσφατης στρατιωτικής επιθεώρησης, και πιο πρόσφατα (σύμφωνα με την μαρτυρία ενός γερμανού γιατρού ο οποίος συνάντησε τον Κιμ) τα προβλήματα στο ενδοκρινικό σύστημά του και σε εσωτερικά όργανα.

Η κακή υγεία είναι μια πιθανή εξήγηση για την απόφαση του Κιμ να αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας - μια εντυπωσιακή αναχώρηση για έναν ηγέτη ο οποίος, σε έντονη αντίθεση με τον «ντροπαλό» πατέρα του (τον αείμνηστο Κιμ Γιονγκ-ιλ), φαίνεται να απολαμβάνει τις δημόσιες εμφανίσεις. Μια πιο δραματική ερμηνεία είναι ότι ο Κιμ υπήρξε θύμα ενός πολιτικού πραξικοπήματος και βρίσκεται σε κατ 'οίκον περιορισμό, έχοντας καθαιρεθεί από τα μέλη της πολιτικής και στρατιωτικής γεροντοκρατίας του Βορρά, που έχουν θορυβηθεί από την τάση του να εξοντώνει τους πολιτικούς του αντιπάλους - και κυρίως την εκτέλεση του θείου του Γιανγκ Σονγκ-τάεκ τον Δεκέμβριο το 2013 - και την αποτυχία του να προωθήσει μία βιώσιμη οικονομική ευημερία.

Ειδικότερα, τα ανώτερα μέλη της ελίτ της Πιονγκγιάνγκ, μπορεί, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, να έχουν δυσαρεστηθεί ιδιαίτερα εξαιτίας της επιδείνωσης από τις διεθνείς κυρώσεις που έχουν περιορίσει την πρόσβασή τους σε προνόμια σε είδος, συνήθως με τη μορφή των όλο και πιο σπάνιων πολυτελών εμπορευμάτων. Εναλλακτικά, η υποτιθέμενη πολιτική πτώση του Κιμ θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα των ανησυχιών στο πλαίσιο πολιτικών κύκλων, σχετικά με το ότι η Βόρεια Κορέα έχει αποτύχει στο ριψοκίνδυνο παιχνίδι της διεθνούς διπλωματίας. Μια ασταθής πολιτική κατά τη διάρκεια των τελευταίων εννέα μηνών, με τις εκ περιτροπής έντονες επικρίσεις και το άνοιγμα προς την κυβέρνηση της Παρκ Γκεούν-χιε στη Νότια Κορέα, απέτυχε να παραδώσει κάποια πολιτικά ή οικονομικά οφέλη στη Βόρεια Κορέα, με τη μορφή σημαντικά διευρυμένης ανθρωπιστικής βοήθειας, μιας επανέναρξης του τουρισμού στο Όρος Κουμγκάνγκ ή μιας δραματικής αύξησης των ξένων επενδύσεων και του εμπορίου.

Η κυβέρνηση Ομπάμα εξακολουθεί αποφασιστικά να μην ανταποκρίνεται στις στρατιωτικές και πολιτικές προκλήσεις της Βόρειας Κορέας και η χώρα φαίνεται ανίκανη να εκμεταλλευτεί την πυρηνική δύναμή της με οποιοδήποτε ουσιαστικό πολιτικό ή διπλωματικό τρόπο κερδίζοντας παραχωρήσεις από την Ουάσινγκτον. Ακόμη και η Κίνα, μοναδικός εγγυητής της ασφάλειας της Β. Κορέας και περιφερειακός της σύμμαχος, δείχνει όλο και περισσότερο ενοχλημένη από την περιφερειακή επιθετικότητα του Κιμ.

Δεν υπάρχει διάδοχος

Ωστόσο, παρόλη τη συζήτηση για πραξικοπήματα και ανακατατάξεις, οι έμμεσες αποδείξεις δείχνουν ότι ο Κιμ παραμένει υπεύθυνος. Οι υπηρεσίες πληροφοριών της Νότιας Κορέας υποστηρίζουν την άποψη ότι αναρρώνει από ασθένεια και ότι η απόφασή του να περιορίσει τις δημόσιες εμφανίσεις του είναι πιο πιθανό μια προσπάθεια να διατηρηθεί η γενική ιδέα του αλάθητου που συνδέεται με τη δυναστεία των Κιμ.

Αν μη τι άλλο, τα πρόσφατα διπλωματικά διαβήματα είναι μια επιβεβαίωση ότι ο Κιμ συνεχίζει να υπαγορεύει την εθνική πολιτική. Η αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Σεούλ από μια αντιπροσωπεία τριών ατόμων στις 4 Οκτώβρη, με επικεφαλής τον ανώτερο στρατιωτικό σύμβουλο του Κιμ, Χουάνγκ-Πιόνγκ –σο, αντιπρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Άμυνας και πρώην αξιωματούχο στο ισχυρό αλλά μυστικό Τμήμα Οργάνωσης και Καθοδήγησης, δείχνει ότι ο Κιμ εξακολουθεί να έχει τον έλεγχο.

Ο Χουάνγκ φέρεται να μετέφερε ένα προσωπικό μήνυμα από τον Κιμ στην πρόεδρο Παρκ και η επίσκεψη είχε ως στόχο να ανοίξει έναν σπάνιο διπλωματικό χώρο για την επανέναρξη του διαλόγου Βόρειας-Νότιας Κορέας. Αυτό ήρθε αμέσως μετά από μια παρόμοια στροφή στα τέλη Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, όταν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν έλαβε μια χειρόγραφη επιστολή του Κιμ, την οποία του παρέδωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Κορέας Ρι Σου-γιανγκ –ενώ ήταν η πρώτη φορά εδώ και 15 χρόνια που ένας ανώτερος αξιωματούχος της Βόρειας Κορέας παρακολούθησε συνεδρίαση των Ηνωμένων Εθνών.

Ίσως το ισχυρότερο αποδεικτικό στοιχείο κατά του σεναρίου πραξικοπήματος είναι η έλλειψη σαφούς διαδόχου του Κιμ. Η Βόρεια Κορέα δεν έχει καμία παράδοση συλλογικής ηγεσίας, που να συγκρίνεται με τις αλλαγές στην μετα-Στάλιν εποχή κατά τον Χρουστσόφ και τον Μαλενκόφ στη Σοβιετική Ένωση το 1953. Το πιο σημαντικό είναι ότι η κυριαρχία της δυναστείας των Κιμ και η εξάρτησή της αποκλειστικά από την οικογενειακή γενεαλογία ως βάση για την πολιτική νομιμότητα στη Βόρεια Κορέα, περιορίζει το εύρος των επιλέξιμων ηγετών που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τον Κιμ, σε ελάχιστες και σαφώς αβάσιμες επιλογές. Τα δύο αδέλφια του Κιμ είναι «εκτός συναγωνισμού», με έναν από αυτούς να βρίσκεται στην εξορία στο εξωτερικό και τον δεύτερο να αποκλείεται λόγω θηλυπρεπή χαρακτήρα και της αδυναμίας του στις αμφεταμίνες.

Υπήρξαν εικασίες ότι η νεώτερη αδελφή του Κιμ, Κιμ Γιο-ζονγκ, πιθανόν να αντικατέστησε προσωρινά τον αδελφό της, αλλά ακόμη και αν ισχύει αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο ότι θα αποτελέσει έναν βιώσιμο και αποδεκτό από το λαό εναλλακτικό ηγέτη σε μια άκρως σεξιστική κοινωνία, που δεν βασίζεται σε μια γυναίκα επικεφαλής.

Προς το παρόν, η πιο μπανάλ εξήγηση για την απουσία του Κιμ είναι η πιο πειστική: οι ανησυχίες για την υγεία του, άγνωστης φύσης, τον κρατούν μακριά από τη δημοσιότητα.

Αν και όταν επιστρέψει, θα πρέπει να αναμένουμε περισσότερη διπλωματία και προσπάθειες επαφής με τον έξω κόσμο, σε συνδυασμό με περιοδικές εξάρσεις συμβολικών πολιτικών και στρατιωτικών παλληκαρισμών που θα αποδεικνύουν ότι η Βόρεια Κορέα παραμένει μια υπολογίσιμη δύναμη και ένα κράτος που ούτε μπορεί να αγνοηθεί, ούτε και να θεωρείται δεδομένο.

www.bbc.com

Διαβάστε περισσότερα