Θα μπορέσει ο Τσίπρας να κυβερνήσει;

Είναι όλα στο χέρι του Αλέξη Τσίπρα σήμερα. Ο εκλογικός θρίαμβος του έλληνα αριστερού πολιτικου σημαίνει ότι καμία εγχώρια δύναμη - δυνάμεις μπορεί να τον σταματήσει από το να εφαρμόσει τη συμφωνία διάσωσης της χώρας των 86 δις ευρώ. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν ο πρωθυπουργός έχει τη βούληση και την ικανότητα να το πράξει. Αν όχι, η νίκη του θα μπορούσε σύντομα να μετατραπεί σε καταστροφή,

Ο Τσίπρας εξασφάλισε μια μεγάλη νίκη στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 20 Σεπτεμβρίου. Παρότι δεν τήρησε σχεδόν καμία από τις υποσχέσεις που έδωσε όταν εξελέγη για πρώτη φορά τον Ιανουάριο, κατέληξε με σχεδόν το ίδιο ποσοστό ψήφων και τον ίδιο αριθμό των μελών στο κοινοβούλιο. Ο παλιός συνεργάτης του συνασπισμού Τσίπρα, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, επέστρεψαν επίσης στο κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται νέους εταίρους για να σχηματίσει κυβέρνηση. Μαζί θα έχουν περίπου 155 βουλευτές στο κοινοβούλιο των 300 εδρών.

Η νίκη του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή, διότι επιτεύχθηκε μετά από μια καταστροφική στρατηγική διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές της Ελλάδας στην ευρωζώνη, που είχε ως αποτέλεσμα οι τράπεζες της χώρας να κλείσουν για τρεις εβδομάδες και να επιβληθούν έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων. Ο Τσίπρας υπέστη επίσης ένα μεγάλο σχίσμα στο κόμμα του, με μια ομάδα βουλευτών της άκρας αριστεράς που υποστηρίζονται από τον Γιάννη Βαρουφάκη, τον υποδαυλιστή πρώην υπουργό Οικονομικών, να σχηματίζουν το δικό τους κόμμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συμφωνία του με τους όρους της διάσωσης. Τα πήγαν τόσο οικτρά στις εκλογές που δεν μπήκαν στο κοινοβούλιο.

Η αποτυχία της ομάδας των αποστατών είναι μια προειδοποιητική ιστορία που θα ενισχύσει τον Τσίπρα στο κόμμα του. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ακόμα πολλούς βουλευτές που είναι δυσαρεστημένοι με την διάσωση, η οποία ζητά από την Αθήνα να καταπολεμήσει κάποια κατεστημένα συμφέροντα που μαστίζουν τη χώρα επί δεκαετίες, την περικοπή των κοινωνικών παροχών και την αύξηση των φόρων. Αλλά αυτοί οι βουλευτές θα είναι απρόθυμοι να επαναστατήσουν, δεδομένου ότι τώρα ξέρουν πως αυτό προμηνύει πιθανότατα εκλογική λήθη.

Επιπλέον, τέσσερα από τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης - που συνολικά θα έχει περίπου 110 βουλευτές - είναι υπέρ της διάσωσης. Θα διασφαλίσουν ότι όλες οι ψήφοι που απαιτούνται στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας θα υπάρχουν στο κοινοβούλιο. Εάν ο Τσίπρας υλοποιήσει τη συμφωνία, το πλεονέκτημα θα είναι σημαντικό. Σε αντάλλαγμα, οι πιστωτές της Ελλάδας θα δώσουν ανακούφιση στα γιγαντιαία χρέη της. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συμπεριλάβει το χρέος της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της, μειώνοντας το κόστος δανεισμού της. Και οι έλεγχοι κεφαλαίων θα αρθούν ταχέως. Η υφεσιακή οικονομική θα μπορούσε ακόμη και να αρχίσει να αναπτύσσεται και πάλι από τα μέσα του επόμενου έτους.

Δυστυχώς, πολλά μπορούν να πάνε στραβά. Κατ’ αρχήν, ο Τσίπρας θα μπορούσε να ακούσει πάρα πολύ τις ακροαριστερές φωνές στο εσωτερικό του κόμματός του, ακόμα κι αν δεν χρειάζεται να το κάνει. Αν γίνει αυτό, θα μπορούσε να καθυστερήσει στην εφαρμογή του προγράμματος. Ένας μεγαλύτερος κίνδυνος, όμως, είναι ότι απλά δεν θα είναι αρκετά ικανός να κυβερνήσει. Πολλοί από τους υπουργούς στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο του έλεγχαν πλήρως τι έκανε και πέρασαν τον χρόνο τους εμποδίζουν οποιαδήποτε συμφωνία με τους πιστωτές.

Η επανάληψη της κατάστασης θα ήταν καταστροφική, γιατί ο Τσίπρας δέσμευσε την χώρα σε μια σειρά άμεσων και σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Έχοντας απογοητευτεί τόσες πολλές φορές από την αποτυχία των ελληνικών κυβερνήσεων να τηρήσουν τις μεταρρυθμίσεις, οι πιστωτές επέμειναν σε ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα με το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων να πρέπει να παραδοθούν ως τον Οκτώβριο.

Δεν είναι μόνο πολλές από τις μεταρρυθμίσεις, όπως η αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, περίπλοκες. Η Αθήνα υποτίθεται ότι θα περάσει έναν συμπληρωματικό προϋπολογισμό τον επόμενο μήνα, που εξηγεί τα φορολογικά μέτρα για τα επόμενα τρία χρόνια. Οι πιστωτές θα επανεξετάσουν κατά πόσον ο Τσίπρας κράτησε τις δεσμεύσεις του. Αν τις έχει κρατήσει, θα διαπραγματευτούν μια συμφωνία μείωσης του χρέους.

Η ευρωζώνη θα δώσει επίσης στην Αθήνα λίγα ακόμα μετρητά από τη διάσωση. Η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει κάποια από αυτά για να πληρώσει τους λογαριασμούς στους προμηθευτές που συσσωρεύονται εδώ και μήνες. Η ένεση μετρητών θα μπορούσε να αντισταθμίσει με το παραπάνω τα επιπλέον μέτρα λιτότητας που προβλέπονται στο πλαίσιο του προγράμματος. Το μεγαλύτερο κομμάτι των χρημάτων διάσωσης, έως και 25 δις ευρώ, θα χρησιμοποιηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στην Ελλάδα.

Η προθεσμία του Οκτωβρίου είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα τηρηθεί. Αν η καθυστέρηση είναι μόνο έναν ή ακόμη και δύο μήνες, δεν θα έχει μεγάλη σημασία. Αλλά εάν η Ελλάδα δεν λάβει θετική αξιολόγηση ως το τέλος του έτους, τα πράγματα θα μπορούσαν να πάρουν μια άσχημη τροπή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι από το επόμενο έτος οι νέοι κανόνες της ευρωζώνης για τις ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών αρχίζουν να λειτουργούν. Ανάλογα με το πόσα επιπλέον κεφάλαια χρειάζονται οι ελληνικές τράπεζες, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι ανασφάλιστοι καταθέτες θα πρέπει να «διασωθούν» -με ένα μέρος των αποταμιεύσεών τους να μετατρέπεται αναγκαστικά σε μετοχές . Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό για την οικονομία, προσφέροντας άλλο ένα πλήγμα στην εμπιστοσύνη. Το ενδεχόμενο η Ελλάδα να οδηγηθεί εκτός ευρώ, το οποίο έχει υποχωρήσει κατά τους τελευταίους δύο μήνες, θα επιστρέψει εκδικητικά. Ο Τσίπρας τα ξέρει όλα αυτά. Ας ελπίσουμε ότι η εκλογική νίκη του δεν θα κάνει τα μυαλά του να πάρουν αέρα. Πρέπει να αρχίσει να δουλεύει.

blogs.reuters.com

Διαβάστε περισσότερα