Τα τέσσερα σενάρια εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία

Και ενώ η διπλωματία έχει αναλάβει το βάρος να αποφευχθεί μια κρίση στην Ουκρανία που θα επιφέρει πιθανώς την εισβολή της Ρωσίας, από την άλλη, το ΝΑΤΟ σχεδιάζει διάφορα πολεμικά σενάρια κλιμακούμενης έντασης μεταξύ της Συμμαχίας και της Ρωσίας.

Το πρώτο «δείγμα γραφής» δόθηκε όταν οι υπουργοί Εξωτερικών της Συμμαχίας συναντήθηκαν πρόσφατα στη Ρίγα για να εξετάσουν πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουν

τη συσσώρευση στρατευμάτων της Ρωσίας κοντά στην Ουκρανία και πώς να αποτρέψουν την επανάληψη της ρωσικής εισβολής και κατοχής εδαφών της Ουκρανίας - όπως έγινε το 2014 στην Κριμαία - αλλά σε μεγαλύτερο εδαφικό χώρο.

Μετά τη συνάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν είπε στον Τύπο ότι το ΝΑΤΟ είναι ενωμένο και θα απαντήσει με μια σειρά οικονομικών κυρώσεων υψηλού αντίκτυπου, καθώς και πρόσθετες προσπάθειες για την ενίσχυση της άμυνας της συμμαχίας στην ανατολική της πλευρά (στη νοητή τεθλασμένη γραμμή Ρίγα-Κωνσταντινούπολη-Κρήτη).

Πάντως αν κρίνουμε από το 2014 και την αστραπιαία εισβολή-προσάρτηση της Κριμαίας, ο Ρώσος Πρόεδρος δεν πτοήθηκε από τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης. Σε περίπτωση που η αποτροπή οικονομικών κυρώσεων αποτύχει ξανά, μεγάλο μέρος της πραγματικής απάντησης του ΝΑΤΟ (και κυρίως των ΗΠΑ) όπως γράψαμε και παραπάνω θα εξαρτηθεί από το βάθος του εδάφους της Ουκρανίας που θα επιχειρήσουν να καταλάβουν οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.

Πριν ενεργήσει, η Ρωσία θα πρέπει να θυμάται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν το δόγμα της άμεσης αντίδρασης και με μεγάλη ισχύ πυρός, αντίδραση κατά πολύ μεγαλύτερη από ό,τι περίμεναν οι αντίπαλοί τους. Ο πόλεμος της Κορέας και ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου είναι μόνο δύο εξέχοντα παραδείγματα.

Θα μπορούσε κανείς γνωρίζοντας την εδαφική περιοχή, τον καιρό και τις πιθανές δυνάμεις που θα εμπλακούν να σκιαγραφήσει τέσσερα γενικά πιθανά σενάρια αντιμετώπισης μιας ρωσικής στρατιωτικής εισβολής στην Ουκρανία, εάν φυσικά η Μόσχα κάνει ένα τέτοιο παράλογο βήμα.

Επισημαίνονται παρακάτω από το ελάχιστο πιθανό έως το πιο πιθανό σενάριο. Και όπως είναι αναμενόμενο η απάντηση της Δύσης σε μια στρατιωτική επίθεση θα ποικίλλει ανάλογα με το σενάριο εισβολής που θα επιλέξει η Ρωσία.

Πρώτο σενάριο

Το πρώτο σενάριο αφορά την κατάληψη όλης της Ουκρανίας. Αυτό φαίνεται απίθανο, καθώς θα ήταν πολύ επικίνδυνο διπλωματικά και στρατιωτικά για τη Μόσχα. Η Ρωσία μπορεί να χάσει.

Ο Πούτιν φαίνεται να ενδιαφέρεται κυρίως για τις ρωσόφωνες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Η δυτική απάντηση σε μια ολοκληρωτική εισβολή θα μπορούσε να είναι σκληρή, συμπεριλαμβανομένης πιθανής παροχής αεροπορικής δύναμης στην Ουκρανία για να υπερασπιστεί το Κίεβο σε περίπτωση που η Ουκρανία χάσει τη μάχη.

Θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση και σε πόλεμο ευρείας κλίμακας, παρά την έλλειψη δέσμευσης βάσει του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ (άμεση αρωγή σε κράτος-μέλος που δέχεται από μη νατοϊκή χώρα επίθεση).

Ο Ρώσος Πρόεδρος πιθανότατα το γνωρίζει αυτό. Ως εκ τούτου, μάλλον αποτρέπεται εδώ. Δεν θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν γενικευμένο πόλεμο με το ΝΑΤΟ που θα μπορούσε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Δεύτερο σενάριο

Το δεύτερο σενάριο είναι οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις να καταλάβουν όλη την ακτογραμμή της Ουκρανίας από το Ντόνετσκ έως τη Μολδαβία, συμπεριλαμβανομένης της Οδησσού.

Εάν πετύχει, η Ουκρανία πλέον δεν θα είχε έξοδο στη Μαύρη Θάλασσα, θα έχανε έως και το ήμισυ της επικράτειάς της και η Ρωσία θα είχε τον έλεγχο της επικράτειας των περισσότερων ρωσόφωνων στην Ουκρανία.

Αλλά θα έπρεπε επίσης να καταλάβει την κυρίως ουκρανόφωνη περιοχή μεταξύ Οδησσού και Κριμαίας, η οποία θα μπορούσε να είναι πολύ δύσκολο να κρατηθεί στρατιωτικά.

Η απάντηση της Δύσης θα ήταν επίσης σοβαρή, συμπεριλαμβανομένης πιθανώς κάποιας μορφής στενότερης υποστήριξης από το ΝΑΤΟ για ό,τι έχει απομείνει από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, προκειμένου να βοηθηθεί στην προστασία της.

Ούτε αυτή φαίνεται να είναι μια πιθανή επιλογή ούτε για τη Ρωσία, ούτε για το ΝΑΤΟ. Όμως υπάρχει μια πιθανότητα αυτό να συμβεί υπό την προϋπόθεση ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα ενεργήσουν με ταχύτητα σαν οδοστρωτήρας και η Δύση θα αιφνιδιαστεί και θα διστάσει να έρθει σε σύρραξη με τη Ρωσία.

Τρίτο σενάριο

Το τρίτο σενάριο είναι η κατάληψη της ακτογραμμής από το Ντόνετσκ έως την Κριμαία κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας, μέσω της Μαριούπολης. Αυτό είναι κυρίως ρωσόφωνο και δίγλωσσο έδαφος.

Επιπλέον, ο έλεγχος όλης της Αζοφικής Θάλασσας θα είχε μεγάλη στρατηγική αξία για τη Ρωσία. Με την κατάληψη (και) αυτών των εδαφών) η Κριμαία θα συνδεόταν μέσω ξηράς με την υπόλοιπη Ρωσία. Αυτό επίσης θα είχε ως αποτέλεσμα πολύ σκληρές αστικές μάχες και οι απώλειες των ρωσικών στρατευμάτων θα ήταν μεγάλες.

Πιθανότατα θα υπάρξει μια έντονη αντίδραση του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η Δύση θα ήταν λιγότερο πιθανό να εμπλακεί στρατιωτικά άμεσα για να τον ουκρανικό στρατό, καθώς οι συγκρούσεις δεν θα βρίσκονται κοντά στα σύνορα του ΝΑΤΟ και θα επικεντρώνονται κυρίως σε ρωσόφωνες περιοχές. Οι χώρες του ΝΑΤΟ θα συμφωνήσουν αυστηρότερες κυρώσεις και αποστολές οπλικών συστημάτων και όπλων στο Κίεβο.

Τέταρτο σενάριο

Το τέταρτο σενάριο είναι η προσάρτηση της περιοχής του Ντονμπάς που αυτή τη στιγμή κατέχεται από τις ρωσικές δυνάμεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί άμεσα – ιδιαίτερα μετά την τεράστια ανάπτυξη των ρωσικών δυνάμεων.

Η σημερινή παράταξη και ο όγκος δυνάμεων της Ρωσίας στα σύνορα της Ουκρανίας θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μήνυμα προς το Κίεβο να μην απαντήσει στρατιωτικά στην προσάρτηση.

Αυτή θα ήταν η λιγότερο επικίνδυνη από τις τέσσερις εναλλακτικές για τον Ρώσο Πρόεδρο, καθώς τα ρωσικά στρατεύματα βρίσκονται ήδη εκεί και έχουν ήδη καταλάβει εδάφη με την αιτιολογία της προστασίας του άμαχου ρωσόφωνου πληθυσμού.

Σε αυτή την περίπτωση η Δύση πιθανότατα θα απαντούσε διπλωματικά, με πολύ μεγαλύτερες, έως εξοντωτικές οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και με μαζικές μεταφορές οπλικών συστημάτων και όπλων στην Ουκρανία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα αναπτυχθούν νατοϊκες στρατιωτικές δυνάμεις για την άμεση υπεράσπιση της Ουκρανίας.

Το τέταρτο σενάριο φαίνεται να είναι το πιο πιθανό, εάν αποφασίσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν να χρησιμοποιήσει βία. Και όπως φαίνεται με την αποστολή όπλων και συμβούλων για την εκπαίδευση των Ουκρανών σε αυτά, το ΝΑΤΟ βασίζεται στην εξέλιξη αυτού του σεναρίου.

Διπλωματία

Παρά την (σχεδόν) άμεση απόρριψη των προτάσεων της Ρωσίας από τις ΗΠΑ για να υπάρξει ειρηνευτική συμφωνία πριν από μερικές ημέρες, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται και η Ρωσία διαμηνύει επισήμως (μέσω του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Λαβρόφ) ότι δεν σκοπεύει να εισβάλει στην Ουκρανία.

Φυσικά αν σκοπεύει δεν θα το πει ποτέ και μην ξεχνάμε ότι οι Ρώσοι θεωρούνται οι ιδρυτές και «δάσκαλοι» του δόγματος της «Μασκιρόφκα» (εξαπάτησης του αντιπάλου). Το μοναδικό σημάδι που θα δείξει εμπράκτως ότι η στρατιωτική εμπλοκή θα αποφευχθεί, είναι να ζητήσει η Ρωσία την εκ νέου επιστροφή στην ειρηνευτική διαδικασία Μινσκ-ΙΙ και να μην επιδιώξει στρατιωτική εμπλοκή.

Η σημερινή κατάσταση παγκοσμίως είναι εξαιρετικά άσχημη, με τις διπλωματικές και οικονομικές κόντρες, τις απειλές - και τους πολέμoυς δια αντιπροσώπων (proxy war), ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις, να βρίσκονται σε έξαρση.

Ο κόσμος έχει γίνει μια επικίνδυνη περιοχή και μια ενδεχόμενη ρωσική στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία θα τον έκανε πολύ περισσότερο, μιας και ένα λάθος αρκεί να ξεσπάσει στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια σταθερότητα.

Διαβάστε περισσότερα