Τα πιθανά σενάρια για το τέλος του πολέμου στη Γάζα

Προς το παρόν, το αδιέξοδο είναι καλά εδραιωμένο: εφ 'όσον ο καταστροφικός αποκλεισμός της Γάζας παραμένει, η Χαμάς λέει ότι θα συνεχίσει την εκτόξευση ρουκετών κατά του Ισραήλ - τρομακτικό, αλλά κυρίως αναποτελεσματικό, χάρη στο αμυντικό σύστημα Iron Dome. Το Ισραήλ λέει ότι ο αποκλεισμός πρέπει να παραμείνει για να σταματήσει μια τρομοκρατική κυβέρνηση να εισάγει ακόμη περισσότερα όπλα.

Δεν υπάρχει μεγάλη πίεση και στις δύο πλευρές να σταματήσουν - ακόμα και στη Γάζα, όπου πάνω από 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, σκοτώθηκαν,

μέσα στην εκτεταμένη καταστροφή. Ένα σχέδιο κατάπαυσης του πυρός της αιγυπτιακής ηγεσίας πριν από δύο εβδομάδες και πλέον, το οποίο δέχτηκε το Ισραήλ και ήταν μια ευθεία επιστροφή στην κατάσταση πριν αυτό το γύρο, απορρίφθηκε από τη Χαμάς και υπήρχε λίγη κριτική για την εν λόγω απόφαση στη Γάζα. Τόση είναι η έχθρα από τον εναέριο, χερσαίο και θαλάσσιο αποκλεισμό στη λωρίδα – και επιπλέον, ίσως, ο φόβος της Χαμάς.

Η μεσολαβητική προσπάθεια της περασμένης εβδομάδας με επικεφαλής τον Τζον Κέρι ξεθύμανε μέσα σε μια μεγαλύτερη διπλωματική φρενίτιδα κριτικής στο Ισραήλ από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Είχε τολμήσει να προτείνει να συζητηθεί η απαίτηση της Χαμάς για λήξη του αποκλεισμού. Είχε, επίσης, αγνοήσει τις νέες απαιτήσεις του Ισραήλ - ίσως μακροπρόθεσμα στην καλύτερη περίπτωση – να αφοπλιστεί η μαχητική ομάδα.

Αν και είναι πολύ νωρίς για να πούμε πως θα τελειώσουν όλα αυτά, η ήσυχη διπλωματία συνεχίζεται. Υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη αίσθηση ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί πολύ περισσότερο - αλλά και πάλι, θα μπορούσε. Ιδού μερικοί τρόποι για το πώς θα μπορούσε να λήξει ο πόλεμος:

Το Ισραήλ δηλώνει νίκη και αποχωρεί

Αν ακούσετε προσεκτικά, οι ισραηλινοί ηγέτες χαρακτηρίζουν γενικά την χερσαία επιχείρηση στη Γάζα ότι έχει στόχο να καταστρέψει τα τούνελ της Χαμάς που οδηγούν στο Ισραήλ. Ο στρατός λέει ότι έχει βρει και καταστρέψει πάνω από 20 σήραγγες και πιστεύει ότι υπάρχουν μερικές ακόμα. Μόλις γίνει η δουλειά, το Ισραήλ θα μπορούσε κάλλιστα να αποσυρθεί και να προσπαθήσει να διακηρύξει τη νίκη του ή ακόμα και μια μονομερή κατάπαυση του πυρός. Η ελπίδα είναι ότι η ανάπαυλα από την καταστροφή που χτύπησε τη Γάζα θα υποχρεώσει τη Χαμάς να το ξανασκεφτεί και αθόρυβα να δεχτεί μια επιστροφή στο πως ήταν: όχι εκτόξευση ρουκετών στο Ισραήλ, όχι αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμοί της Γάζας. Αυτό μάλλον δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Η Χαμάς έχει κάνει τους κατοίκους της Γάζας να περάσουν τόσα πολλά, που σίγουρα αισθάνονται ότι πρέπει να έχουν κάτι να δείξουν για τις προσπάθειές τους, με τη μορφή χαλάρωσης του εμπάργκο. Η εκτόξευση ρουκετών θα συνεχιστεί και οι εχθροπραξίες θα επαναληφθούν σύντομα.

Παρά τις τεράστιες επιφυλάξεις, το Ισραήλ μπορεί ακριβώς να καταλήξει στην επανακατάληψη της λωρίδας, ακόμα και με κόστος εκατοντάδες στρατιώτες και στη συνέχεια να επιβαρυνθεί με την ηγεσία περίπου 2 εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας. Εάν η κατάσταση γίνει αρκετά άσχημη, ίσως υπάρξουν πιο φανταστικά σενάρια: ίσως ακόμη και μια δύναμη του ΝΑΤΟ να κατευνάσει και να ξαναχτίσει την τραυματισμένη λωρίδα. Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι απαραίτητη. Η Χαμάς θα ξεμείνει από ρουκέτες τελικά. Αλλά προς το παρόν, που πιστεύεται ότι έχουν χιλιάδες ακόμα, το Ισραήλ θα συνεχίσει να ανταποδίδει τα χτυπήματα και η καταστροφή θα είναι οδυνηρή για εβδομάδες.

Η Παλαιστινιακή Αρχή αναλαμβάνει τα σύνορα με την Αίγυπτο

Η Χαμάς θέλει τον τερματισμό του αποκλεισμού που επιβλήθηκε από το Ισραήλ όταν οι μαχητές κέρδισαν τις εκλογές για το παλαιστινιακό κοινοβούλιο το 2006, παραμερίστηκαν από τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς και στη συνέχεια κατέλαβαν τη Γάζα το 2007. Μερικά μικρά πράγματα είναι πιθανά, όπως μια μικρή επέκταση των δικαιωμάτων των αλιέων να βγαίνουν έξω στη θάλασσα. Αλλά το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει την πραγματική πρόσβαση στη θάλασσα ή στο αεροδρόμιο για όσο η Χαμάς ελέγχει τη λωρίδα. Ανησυχεί ότι ακόμη μεγαλύτεροι πύραυλοι και όπλα θα εισαχθούν. Το Ισραήλ, επίσης, δεν θα ανοίξει σύντομα τα σύνορά του στους κατοίκους της Γάζας, έχοντας στη μνήμη του ζωντανές τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας πριν από μια δεκαετία.
Υπάρχει ένας εύλογος τρόπος για να διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την πολιορκία: να ανοίξει τα νότια σύνορα κοντά στην πόλη της Ράφα που οδηγεί στην Αίγυπτο και να θέσει την πλευρά της Γάζας όχι υπό τον έλεγχο της Χαμάς, αλλά της Παλαιστινιακής Αρχής.

Το Κάιρο υπήρξε εξαιρετικά δεκτικό στην ιδέα του ανοίγματος των συνόρων, αλλά όχι για να αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή, σύμφωνα με την σκληρή πολιτική που προτάσσει την Αίγυπτο, του νέου Προέδρου Αμπντέλ –Φατάχ ελ-Σίσι. Η Αίγυπτος δεν φαίνεται πολύ διατεθειμένη να βοηθήσει τη Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, θεωρεί τη Γάζα ως πρόβλημα κάποιου άλλου και φοβάται ότι οι μαχητές της Γάζας θα εισέλθουν στην χώρα και θα κάνουν πιο πολύπλοκα τα δικά της προβλήματα με τη τζιχάντ στο Σινά. Αλλά η ΠΑ στα σύνορα μπορεί να γίνει μία νίκη για όλους: Η Χαμάς έσπασε την πολιορκία, η ΠΑ επιστρέφει στην λωρίδα, το Ισραήλ δεν έχασε πολλά κατά την επίθεση, οι κάτοικοι της Γάζας αισθάνονται ανακούφιση και η Αίγυπτος είναι ο ήρωας. Όταν κατακαθίσει η σκόνη τελικά, μην εκπλαγείτε αν αυτή είναι η αξιοπρεπής διέξοδος.

Η Παλαιστινιακή Αρχή αναλαμβάνει τη Γάζα

Κάπως ξεχασμένο στην τρέχουσα συζήτηση είναι το ότι ο αποκλεισμός επιβλήθηκε αφότου ανέλαβε η Χαμάς. Πιθανόν απέβλεπε στο να είναι κατασταλτικός -ένα κίνητρο για να επαναστατήσουν οι πολίτες, κάτι που αποδείχθηκε ανέφικτο στο πλαίσιο των αγωνιστών – και στο να αποτρέψει τη Χαμάς από τον περαιτέρω εξοπλισμό. Σε αυτό το σημείο, αφορά κυρίως τον τελευταίο στόχο, δηλαδή την τιθάσευση της Χαμάς. Εναλλακτικά, η Χαμάς θα μπορούσε να κάνει αυτό που λέει ο κόσμος, με την αποδοχή των όρων που υποβλήθηκαν από την παγκόσμια κοινότητα: να αναγνωρίσει το Ισραήλ, να τηρήσει τις προηγούμενες συμφωνίες, να αποκηρύξει τη βία. Η συναίνεση εδώ θα είναι επίσης πιθανόν να εξαλείψει τον αποκλεισμό. Αλλά κανείς δεν περιμένει να το κάνει αυτό η Χαμάς. Αλλιώς δεν θα ήταν η Χαμάς. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η αρχή είναι η ίδια: Όχι Χαμάς - όχι αποκλεισμός.
Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς με βάση στη Δυτική Όχθη και η Χαμάς υπέγραψαν συμφωνία για «κυβέρνηση ενότητας» πριν από δύο μήνες που θα το πετύχαινε πραγματικά αυτό στα χαρτιά - αλλά λίγοι αναμένουν σοβαρά ότι η Χαμάς θα εγκαταλείψει τον έλεγχο της Γάζας. Το Ισραήλ αγωνίστηκε με πάθος ενάντια στην συμφωνία, πιέζοντας τον κόσμο να αποφύγει ακόμη και τον Αμπάς - μέρος μιας σειράς γεγονότων που κατέληξαν στον σημερινό πόλεμο. Ουσιαστικά η «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» ήταν θνησιγενής - αλλά ο πόλεμος θα μπορούσε να δώσει στη συμφωνία νέα και πραγματική ζωή, ειδικά αν αυτό ακολουθηθεί από σοβαρή ανακούφιση για τον αποκλεισμό. Η Χαμάς θα βρει ιδιαίτερα δύσκολο το να φέρει αντίρρηση σε αυτό, αν προσθέτονταν μεγάλα οικονομικά κίνητρα, όπως τα δισεκατομμύρια της βοήθειας από τον Περσικό Κόλπο και τη Δύση. Εξάλλου, η υποστήριξη που βρίσκει μεταξύ των απλών κατοίκων της Γάζας είναι για τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και όχι για να εξοντώσει το Ισραήλ. Την περασμένη εβδομάδα, τόσο ο Γερμανός όσο και ο Γάλλος υπουργοί Εξωτερικών δήλωσαν εκ νέου ότι η συμμετοχή της ΠΑ στη διοίκηση της Γάζας ήταν ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη κατάπαυση του πυρός. Λόγω της σχετικής αντιδημοτικότητας της Χαμάς στην περιοχή αυτή τη στιγμή, και την χρηματική κρίση της, δεν είναι αδιανόητο.
Επομένως, μια πρόκληση για το Ισραήλ: θα πρέπει να ακολουθήσει αυτές τις ανατρεπτικες φιλοδοξίες σε ένα βαθμό. Τι γίνεται όμως αν μαχητές από μια διοικούμενη από τον Αμπάς Γάζα εξακολουθούν να βρίσκουν τρόπους για ρουκέτες; Μπορεί πραγματικά να μετανιώσει τη μέρα που η Χαμάς εξαφανίστηκε, παίρνοντας μαζί της την ατιμωρησία του Ισραήλ, για να ανταποδώσει τόσο σκληρά όσα είδαμε τον τελευταίο μήνα.

http://news.yahoo.com/ap-analysis-amid-war-endgames-gaza-emerge-061800307.html

Διαβάστε περισσότερα