Τα μεγάλα λάθη του Τρισέ

Τον Ιούλιο του 2008, στη παραμονή της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών, η ΕΚΤ έκανε κάτι προβλέψιμο, και συνάμα ηλίθιο: Αύξησε τα επιτόκια.Η κίνηση αυτή ήταν προβλέψιμη επειδή ο πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet ήταν ανέκαθεν ένα «γεράκι του πληθωρισμού». Ανησυχούσε για τις αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων, και είδε την αύξηση των επιτοκίων ως μέθοδο αντίδρασης. Η κίνηση όμως ήρθε σε λάθος χρόνο. Η κρίση είχε ήδη ξεκινήσει, η ευρωπαϊκή ανάπτυξη είχε επιβραδυνθεί, σε λίγους μήνες η παγκόσμια οικονομία είχε καταρρεύσει, ο πληθωρισμός είχε εξαφανιστεί, και η ΕΚΤ αναγκάστηκε να μειώσει τα επιτόκια για να αποφύγει τη καταστροφή. Η  αύξηση λοιπόν των επιτοκίων τον Ιούλιο του 2008, ήταν σαν να κλωτσάς κάποιον ήδη πεσμένο.Θα ελπίζαμε πως τα παθήματα γίνονται μαθήματα. Που τέτοια τύχη; Φέτος, που η Ευρώπη παλεύει με υψηλή ανεργία, αργή ανάπτυξη, χρέη, και με τα κράτη PIIGS  να αντιμετωπίζουν τη πτώχευση, η ΕΚΤ ξανανέβασε τα επιτόκια τον Απρίλιο και τον Ιούλιο! (Η αμερικανική κεντρική τράπεζα , και η Τράπεζα της Αγγλίας τα άφησαν στη θέση τους). Έτσι, για μια ακόμη φορά, η ευρωπαϊκή οικονομία φρενάρισε, δημιουργώντας πρόβλημα στις διεθνείς αγορές.Οι πολιτικοί κάνουν συχνά λάθη. Τα λάθη όμως της ΕΚΤ δεν είναι αποτέλεσμα κακής κρίσης, αλλά εμμονών. Εμμονές, που μπορεί να μη δημιούργησαν το πρόβλημα στην ευρωζώνη, αλλά το ενίσχυσαν. Τα βασικά προβλήματα είναι δυο: Πολύ χρέος και μικρή ανάπτυξη. Αυτά τα δυο συνδέονται. Ανεβάζοντας τα επιτόκια, η ΕΚΤ αύξησε τα κόστη δανεισμού και επιβράδυνε την ανάπτυξη, το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειάζονταν να γίνει. Και μπορεί η ΕΚΤ να προχώρησε πρόσφατα στην αγορά ιταλικών και ισπανικών ομολόγων, ώστε να βοηθήσει αυτές τις χώρες, όμως απλά βούλωσε μια τρύπα που η ίδια είχε σκάψει.Οι πρωτοβουλίες της ΕΚΤ ήταν ιδιαίτερα βλαβερές, ειδικά επειδή πάρθηκαν σε μια εποχή που οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάστηκαν να επιβάλλουν λιτότητα, μειώσεις κρατικών δαπανών, και αυξήσεις φόρων. Όταν η δημοσιονομική πολιτική είναι σφιχτή, αυτό που μπορεί να κάνει τη διαφορά είναι το άνοιγμα της νομισματικής πολιτικής. Αυτό προσπάθησε να κάνει η αμερικανική κεντρική τράπεζα. Αντιθέτως, η ΕΚΤ «έσφιξε τα λουριά», που σημαίνει ότι τόσο η δημοσιονομική όσο και η νομισματική πολιτική φρενάρουν για τα καλά την οικονομία.Το περίεργο με αυτή τη πολιτική της ΕΚΤ είναι ότι κανένας δεν κερδίζει. Η συμβατική εξήγηση για τη πρωτοβουλία της είναι ότι οι δυνατές οικονομίες της ΕΕ (Γερμανία), δεν χρειάζονται βοήθεια, και δεν θέλουν πληθωρισμό. Έτσι, ενώ τα PIIGS προτιμούν μια νομισματική πολιτική που μειώνει τα χρέη και βοηθά την ανάπτυξη, η Γερμανία θέλει χαμηλό πληθωρισμό, και συνεπώς της γίνεται το χατίρι.Η γερμανική οικονομία μπορεί να τα πάει καλά τελευταία, αλλά αυτό αλλάζει. Η πιο πρόσφατη ανάπτυξή της είναι μικρότερη και από τις ΗΠΑ. Και αφού βασίζεται στις εξαγωγές, έχει ανάγκη οι υπόλοιπες χώρες να είναι οικονομικά ανθηρές. Επιπλέον, η κρίση χρέους έπληξε τις τράπεζές της, που είχαν δανείσει στις PIIGS. Η τ