Τα χρονικά περιθώρια για την Ευρώπη στενεύουν

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους πήρε μια πολύτιμη ανάσα αυτό το καλοκαίρι, αφού οι υποσχέσεις για παρέμβαση από πλευράς της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας και της ΕΚΤ, τόνωσαν κάπως τις αγορές.

Η κυβέρνηση Ομπάμα ελπίζει πως αυτό το κλίμα θα συνεχιστεί, αφού η τυχόν μεταδοτικότητα της ευρωπαϊκής κρίσης μπορεί να φρενάρει την αμερικανική ανάπτυξη. Αν η Ευρώπη μπορέσει

να αντέξει μέχρι τον Νοέμβριο, η οικονομική πολιτική του Ομπάμα μπορεί να επιβιώσει, αλλά αυτή που μάλλον δεν μπορεί να επιβιώσει μέχρι τότε είναι η Ευρώπη.

Μπαίνοντας στον Σεπτέμβριο, η κρίση αναζωπυρώθηκε. Τα νέα στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν πως τα κόστη χρηματοδότησης των επιχειρήσεων της ευρωπαϊκής περιφέρειας βρίσκονται σε ιστορικό υψηλό. Εν τω μεταξύ, ο οίκος Moody’s υποβάθμισε την προοπτική πιστοληπτικής αξιοπιστίας της ΕΕ.

Όλα τα παραπάνω συμπιέζουν τις ήδη μη ανταγωνιστικές οικονομίες της νότιας Ευρώπης, όμως τα σοβαρότερα προβλήματα για την ΕΕ συνολικά μπορεί να εμφανιστούν το ερχόμενο φθινόπωρο.

Μέσα στο επόμενο δίμηνο, η ΕΕ θα πρέπει να αποδεχτεί την πραγματικότητα, ότι η νομισματική της ένωση δεν είναι βιώσιμη, ή να δεχτεί την σφοδρή αντίδραση ενός βαθιά αγανακτισμένου εκλογικού σώματος.

Το μεγαλύτερο άμεσο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Βερολίνου και ΕΚΤ, όσον αφορά στον ρόλο της δεύτερης. Την 12/9, το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας θα αποφανθεί αναφορικά με την νομιμότητα του σχεδίου διάσωσης της ευρωζώνης, δηλαδή του μηχανισμού σταθερότητας. Το εν λόγω ταμείο βασίζεται στην χρηματοδότηση από την  ΕΚΤ, και αναμένεται να βοηθήσει στα οικονομικά ζητήματα της Ισπανίας. Αν όμως σημειωθεί οποιαδήποτε δυσλειτουργία, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την νευρικότητα των επενδυτών και την εκ νέου αύξηση του κόστους δανεισμού των κρατών.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, μια γερμανική ύφεση απειλεί να διαταράξει τον ηγετικό ρόλο της χώρας στην διαχείριση της κρίσης. Αν και οι Γερμανοί έχουν κερδίσει πολλά (με τα χαμηλά επιτόκια) από την κρίση των Νοτίων εταίρων τους, η μείωση της ζήτησης στον Νότο έχει επιβραδύνει και την γερμανική οικονομία.

Μια ύφεση στην Γερμανία θα αποτελούσε αρνητικό ενδεχόμενο για την Ευρώπη, που όλο και πιο πολύ εξαρτάται από αυτήν για την χρηματοδότηση των διασώσεων.

Επιπλέον, μια γερμανική επιβράδυνση σημαίνει πως η αναλογία χρέος προς ΑΕΠ θα αυξηθεί πιο γρήγορα από το αναμενόμενο, με την φορολογική βάση να συρρικνώνεται. Μια δημοσιονομική κάμψη της Γερμανίας θα θέσει σε κίνδυνο την πιστοληπτική της αξιολόγηση, κάτι που  μπορεί να οδηγήσει την χώρα σε μια  κανονική (δική της) κρίση χρέους. Μια τέτοια κρίση θα συντάραζε συθέμελα τις παγκόσμιες αγορές και θα υπονόμευε την επανεκλογή της Angela Merkel, το πολιτικό κεφάλαιο της οποίας είναι αυτό που καθορίζει την ευρωπαϊκή ατζέντα των διασώσεων.
Η απειλή για μια γερμανική ύφεση αυξάνεται, αν αναλογιστούμε τις πολιτικές και οικονομικές εντάσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση έχει άμεση ανάγκη να πάρει χρήματα εντός