Συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν: Το μορατόριουμ και η τουρκική ατζέντα

Από μόνη της η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη συνιστά γκολ από τα αποδυτήρια σε βάρος της ελληνικής πλευράς, αφού νομιμοποιεί την τουρκική επιθετική ατζέντα.

Είναι αυτονόητο ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επέμεινε στις πάγιες ελληνικές εθνικές θέσεις, όπως άλλωστε τονίστηκε στις διαρροές της ελληνικής πλευράς, ωστόσο οι διεκδικήσεις της Τουρκίας ετέθησαν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Δεν άφησε αμφιβολία επ’ αυτού η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας που σημείωσε μεταξύ άλλων ότι

ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στα βήματα που έχει κάνει η Τουρκία, με στόχο να γυρίσει νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις. Δήλωσε, ακόμη ότι διατηρεί την πεποίθησή του ότι θα σημειωθεί πρόοδος σε ζητήματα όπως «τα προβλήματα του Αιγαίου, οι μειονότητες, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η λαθρομετανάστευση και να προχωρήσουν οι σχέσεις σε υψηλότερο επίπεδο». Δεν είναι δίχως σημασία ότι δεν είχε υπάρξει προεργασία στο διπλωματικό επίπεδο, ούτε προηγούμενη συνάντηση μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.

Είναι σαφές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία στάθηκε η αφορμή ή ίσως και η αιτία για τη συνάντηση, καθώς μέσα στο διεθνές κλίμα που διαμορφώνεται δεν είναι ωφέλιμο δύο χώρες του ΝΑΤΟ να έχουν προστριβές και να διατηρούν υψηλούς τόνους στις μεταξύ τους σχέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ελληνικές πηγές έδιναν έμφαση στο ότι ναι μεν ετέθησαν τα γνωστά θέματα από τουρκικής πλευράς, ωστόσο ο τόνος ήταν διαφορετικός και ότι η συνάντηση ήταν σε καλό και φιλικό κλίμα και χωρίς γραβάτες. Λες και θα μπορούσε να είναι διαφορετικά στο γεύμα των δύο ηγετών που μάλιστα κράτησε δύο ώρες. Επιπλέον έδιναν έμφαση στο ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν να πέσουν οι τόνοι καθώς είναι προς όφελος όλων να υπάρχει σταθερότητα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επίσης, σημείωναν, ότι οι δύο πλευρές συζήτησαν σαν σύμμαχοι στο πλαίσιο της οικοδόμησης της νέας στρατηγικής στην Ευρώπη μετά τη ρωσική εισβολή.

Στο πλαίσιο αυτό ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι το Φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη και ότι τον Απρίλιο θα επαναληφθούν οι συζητήσεις για τα ΜΟΕ στην Άγκυρα. Πληροφορίες από την Άγκυρα ανέφεραν ότι ενδεχομένως να επισκεφθεί και ο Ερντογάν την Ελλάδα τον Ιούλιο.

Οι δύο πλευρές δεν έκαναν αναφορά στο ενεργειακό που φυσικά συζητήθηκε στη συνάντηση. Η Αθήνα έχει προαναγγείλει την αύξηση των εισαγωγών αζέρικου αερίου μέσω των αγωγών TANAP στην Τουρκία και ΤΑP από τη χώρα μας προς την Ιταλία, ως μία από τις εναλλακτικές στο ρωσικό φυσικό αέριο. Παράλληλα επανεξετάζεται το θέμα του EastMed υπό το πρίσμα και της προσέγγισης της Τουρκίας με το Ισραήλ.

Φυσικά οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ επιθυμούσαν τη συνάντηση όπως και αποφυγή εντάσεων μεταξύ των δύο χωρών. Παράλληλα επιθυμούν να μην υπάρξει εξέλιξη στις ρωσοτουρκικές σχέσεις και απόκλιση της Τουρκίας από τη νατοϊκή γραμμή. Υπ’ αυτή την έννοια οι σύμμαχοι πέτυχαν τον στόχο τους. Ο Ταγίπ Ερντογάν βάζει επισήμως στο τραπέζι τις διεκδικήσεις του που περιλαμβάνουν ακόμη και την αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και τη συνδέει με αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας (όχι των βραχονησίδων αλλά των μεγάλων νησιών Μυτιλήνη, Σάμο, Ικαρία).

Το ερώτημα είναι τι πέτυχε η ελληνική πλευρά και εάν της αρκεί το μορατόριουμ με την Τουρκία ενώ εκείνη προωθεί περαιτέρω τις αμφισβητήσεις της στο διπλωματικό πεδίο. Ενδεχομένως τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες να μάθουμε περισσότερα από τις διαρροές της τουρκικής πλευράς που συνηθίζει να εκθέτει τους συνομιλητές της. Άλλωστε ο Ερντογάν έχει εκλογές το 2023 και θέλει να επιδείξει κάποια κέρδη στη δική του κοινή γνώμη.

Το εάν το χαμήλωμα των τόνων και τα ήρεμα νερά από την τουρκική πλευρά δίνει χρόνο στον Κυριάκο Μητσοτάκη για να πάει σε πρόωρες εκλογές είναι ένα θέμα που συζητείται πάντως στην Αθήνα.

Επισπεύδων ο ΣΥΡΙΖΑ

Σε μία συγκυρία που από ένα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης εγείρονται επιφυλάξεις για τη σκοπιμότητα και το αποτέλεσμα της συνάντησης και της αναθέρμανσης των ελληνοτουρκικών, ο ΣΥΡΙΖΑ για μία ακόμη φορά επιδιώκει να εμφανιστεί ως επισπεύδουσα δύναμη. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε σημειώνει ότι αναμένει επίσημη ενημέρωση «για τις προϋποθέσεις που τέθηκαν για τη διοργάνωση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και για ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας». Ασκεί κριτική στην κυβέρνηση «γιατί με την αναβλητική διπλωματία δεν αξιοποίησε την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ και τις διαπραγματεύσεις ΕΕ-Τουρκίας για αναθεωρημένη τελωνειακή ένωση, ώστε να δεσμεύσει τη γείτονα σε έναν ουσιαστικό διάλογο, με σαφείς κόκκινες γραμμές, για μείωση της έντασης, με απώτερο στόχο την προσφυγή στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ». Σημειώνει ακόμη ότι «οι εσωτερικές αντιθέσεις στη ΝΔ και η εσφαλμένη θεωρία της δήθεν απομονωμένης Τουρκίας, είχαν ως αποτέλεσμα ο διάλογος αυτός να διεξάγεται σήμερα με μεγάλη καθυστέρηση και σε μια περίοδο όπου η Τουρκία αναβαθμίζει ραγδαίως τον διεθνή και περιφερειακό της ρόλο. Έστω και υπό αυτές τις συνθήκες είναι θετικό να ανοίγουν οι δίαυλοι επικοινωνίας στο ανώτατο επίπεδο. Ωστόσο, οι συναντήσεις αυτές θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα τη σταθερή μείωση της έντασης και όχι απλά να αποτελούν άλλη μια ευκαιρία για την Τουρκία προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω τη διεθνή της εικόνα μέχρι την επόμενη κρίση. Σε κάθε περίπτωση η ανάγκη για μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική στα ελληνοτουρκικά είναι επιτακτική».

Διαβάστε περισσότερα