Συμπεράσματα από τις περιφερειακές εκλογές της Γερμανίας

Οι Γερμανοί ψηφοφόροι, πηγαίνοντας στην κάλπη για πρώτη φορά μετά από την απόφαση της Άνγκελα Μέρκελ το περασμένο φθινόπωρο να ανοίξει τη χώρα για τους πρόσφυγες, καταδίκασαν τους Χριστιανοδημοκράτες της καγκελαρίου (CDU) σε δύο δυτικά γερμανικά κρατίδια. Οι περιφερειακές εκλογές της Κυριακής σε τρία από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας θεωρήθηκαν ευρέως ως βαρόμετρο των απόψεων του λαού σχετικά με την αμφιλεγόμενη πολιτική για τους πρόσφυγες

Δεν ήταν προετοιμασμένοι για αυτό που μπορεί να περιγραφεί μόνο ως μια ιστορική καταστροφή. Το CDU ήλπιζε να ξανακερδίσει δύο δυτικά γερμανικά κρατίδια, τη Βάδη-Βυρτεμβέργη και της Ρηνανία-Παλατινάτο, αλλά, αντίθετα, σημειώθηκαν τα χειρότερα ποσοστά που έχει πάρει ποτέ εκεί. Ενώ το CDU κατάφερε να κρατήσει τη Σαξονία-Άνχαλτ στα ανατολικά, υπέστη επίσης απώλειες σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές πριν από πέντε χρόνια.

Οι σύμμαχοι της καγκελαρίου ισχυρίζονται ότι η απόφαση των δύο τοπικών υποψηφίων να αποστασιοποιηθούν από την πολιτική για τους πρόσφυγες της Μέρκελ, δεχόμενοι πολλές κατηγορίες για απιστία, συνέβαλε στην απώλεια. Ακόμα κι έτσι, ο αποφασιστικός παράγοντας για την ήττα ήταν η ίδια η στρατηγική για τους πρόσφυγες. Ο μεγάλος νικητής της ημέρας ήταν χωρίς αμφιβολία το ακροδεξιό Alternative für Deutschland (AFD). Το κόμμα έκανε μια ξενοφοβική εκστρατείας, βασιζόμενο στους λαϊκούς φόβους για τους πρόσφυγες. Κέρδισε σχεδόν το ένα τέταρτο των ψήφων στο κρατίδιο της Σαξονίας-Άνχαλτ, όπου τερμάτισε δεύτερο. Το κόμμα, το οποίο εμφανίστηκε στο ψηφοδέλτιο για πρώτη φορά, κέρδισε περισσότερο από το 10 τοις εκατό των ψήφων στα άλλα δύο κρατίδια, σηματοδοτώντας μια ευρεία περιφερειακή αντίθεση στη στάση της Μέρκελ για τους πρόσφυγες.

Όλα τα καθιερωμένα κόμματα δέχθηκαν ήττες σε ένα τουλάχιστον κρατίδιο. Οι Πράσινοι, για παράδειγμα, κέρδισαν τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, αλλά κατέρρευσαν στο κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτου. Οι Σοσιαλδημοκράτες κράτησαν τη Ρηνανία-Παλατινάτο, αλλά κατρακύλησαν στα άλλα δύο κρατίδια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Αλλά κανένα κόμμα δεν δέχθηκε μεγαλύτερο πλήγμα από το CDU της Μέρκελ, με φθίνουσα υποστήριξη σε όλους τους τομείς. Το αποτέλεσμα θα έχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες για την καγκελάριο τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη.

Ιδού τα πέντε βασικά συμπεράσματα από αυτές τις εκλογές:

Το κέντρο της εξουσίας της Ευρώπης… μετατοπίστηκε στο Βόσπορο

Η ήττα θέτει τη Μέρκελ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, περισσότερο από ποτέ, στο έλεος του τούρκου προέδρου Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι ηγέτες της ΕΕ πρόκειται να συναντηθούν με την Τουρκία μέσα στην εβδομάδα για να οριστικοποιήσουν μια συμφωνία για τους πρόσφυγες, που το Βερολίνο θεωρεί ως τελευταία ελπίδα της Μέρκελ να θέσει την κρίση υπό έλεγχο προτού να προκαλέσει μεγαλύτερες διαιρέσεις στην Ευρώπη. Καθώς χιλιάδες πρόσφυγες έχουν αποκλειστεί σε ένα στρατόπεδο στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ, η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να αφήσει την συμφωνία με την Τουρκία να καταρρεύσει.

Η Άγκυρα γνωρίζει ότι η Μέρκελ είναι απελπισμένη και έχει ήδη ζητήσει ένα υψηλό τίμημα για να αφαιρέσει το πρόβλημα από τα χέρια της ΕΕ: την επιτάχυνση των συνομιλιών για ένταξη στην ΕΕ, την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας για τους Τούρκους πολίτες και περισσότερα δισεκατομμύρια ευρώ βοήθεια. Η Μέρκελ φλερτάρει τους Τούρκους για μήνες, με το επιχείρημα ότι η Τουρκία είναι η βάση για κάθε ρεαλιστική λύση. Ο Ερντογάν γνωρίζει πολύ καλά ότι η Μέρκελ είναι απομονωμένη στην Ευρώπη και βλέποντας ότι χάνει την επιρροή στο εσωτερικό, μπορεί να εκμεταλλευτεί την αδυναμία της και να κάνει ακόμα πιο σκληρό παζάρι.

Το "Willkommenskultur" είναι νεκρό

Μέχρι τώρα, η Μέρκελ κατάφερε να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις για την πολιτική της για τους πρόσφυγες. Αγνόησε την πίεση του βαυαρικού αδελφού κόμματος του CDU να επιβάλλει αυστηρούς ελέγχους στα σύνορα ή να κηρύξει ένα ανώτατο όριο στον αριθμό των προσφύγων που θα δέχεται η Γερμανία. Τα exit polls της Κυριακής δεν άφησαν καμία αμφιβολία ότι η κρίση των προσφύγων ήταν το κυρίαρχο θέμα στο μυαλό των ψηφοφόρων και ότι πολλοί είναι δυσαρεστημένοι με το status quo.

Μέσα στις επόμενες μέρες, η Μέρκελ θα αντιμετωπίσει εκ νέου εκκλήσεις μέσα από το κόμμα της για να σκληρύνει τη στάση της. Εάν η συμφωνία με την Τουρκία δεν παράγει γρήγορα αποτελέσματα, η Μέρκελ κατά πάσα πιθανότητα δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να συμφωνήσει. Η κυβέρνησή της έχει ήδη περάσει μια πληθώρα από νέους νόμους με στόχο την πρόληψη της κατάχρησης των κανόνων για το άσυλο. Αλλά οι σκληροπυρηνικοί του κόμματός της, θέλουν μια καταστολή. Αυτή τη φορά, οι συνομιλητές της είναι απίθανο να δεχθούν αρνητική απάντηση.

Ας αρχίσει ο αγώνας για τη διαδοχή της Μέρκελ

Μέχρι και πριν την προσφυγική κρίση, η γερμανίδα ηγέτιδα φαινόταν ανίκητη. Αλλά η αποτυχία της να μεσολαβήσει για μια ευρεία λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφήνοντας τη Γερμανία σχεδόν μόνη της να επωμιστεί το πρόβλημα, την έχει αφήσει εκτεθειμένη. Τα ποσοστά έγκρισής της είναι ξανά πάνω από 50 τοις εκατό, αλλά έχουν αποδειχθεί ασταθή. Η ετυμηγορία της Κυριακής ήταν μια σαφής προειδοποίηση από το εκλογικό σώμα, ότι οι Γερμανοί έχουν χάσει την υπομονή τους με την σκόπιμη προσέγγιση της καγκελαρίου στην κρίση. Η Μέρκελ υποστηρίζει, με επιχειρήματα, ότι οι μυριάδες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Γερμανία για το προσφυγικό δεν θα λυθούν εν μία νυκτί.

Ωστόσο, οι απώλειες στις εκλογές αλλάζουν τη δυναμική. Για πρώτη φορά, οι επικριτές του κόμματός της μπορεί να δείξουν τα αποτελέσματα των εκλογών για να υποστηρίξουν ότι οι πολιτικές της έχουν αρνητικές συνέπειες για αυτούς. Αν και οι Γερμανοί χονδρικά χωρίζονται μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν την καγκελάριο και όσων είναι αντίθετοι προς αυτήν όσον αφορά τους πρόσφυγες, πολλοί στο δικό της κόμμα ανήκουν στο τελευταία στρατόπεδο.

Με το κόμμα της Μέρκελ να είναι ήδη διχασμένο σχετικά με το θέμα, είναι μόνο θέμα χρόνου πριν την αμφισβητήσουν. Είναι ακόμα πολύ απίθανο το να εκδιωχθεί από την καγκελαρία μέχρι τον επόμενο γύρο των εκλογών, που αναμένεται το φθινόπωρο του 2017. Αλλά αν δεν γυρίσει η παλίρροια υπέρ της σύντομα, μπορεί είτε να αποφασίσει, είτε να αναγκαστεί από το κόμμα της να παραιτηθεί και να προκύψει ένας νέος υποψήφιος.

Η Γερμανία προσανατολίζεται δεξιότερα όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη

Για χρόνια, η Γερμανία φαίνεται να ξεχωρίζει στην Ευρώπη, ως η μόνη μεγάλη χώρα χωρίς ένα ισχυρό ακροδεξιό λαϊκιστικό κίνημα. Πολιτικοί επιστήμονες και αρθρογράφοι συζήτησαν το βαθμό στον οποίο η γερμανική ανωμαλία είχε τις ρίζες της στο τραύμα της ιστορίας του 20ού αιώνα της χώρας.

Όπως αποδεικνύεται, αυτοί οι ψηφοφόροι ήταν πάντα εκεί, απλά δεν ψήφιζαν. Και στα τρία κρατίδια που πραγματοποιήθηκαν εκλογές την Κυριακή, η κύρια πηγή στήριξης του AFD ήταν από τους ψηφοφόρους οι οποίοι δεν είχαν ψηφίσει στις τελευταίες εκλογές. Κέρδισε, επίσης, εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους από τα καθιερωμένα κόμματα, ιδίως το CDU της Μέρκελ. Η ισχυρή παρουσία του AFD αντανακλά τη βαθιά δυσαρέσκεια σε πολλά μέρη της Γερμανίας με το πολιτικό κατεστημένο.

Η υποστήριξη στα εν λόγω κόμματα και σε άλλες χώρες έχει αποδειχθεί ασταθής. Ενώ η αντίδραση για τους πρόσφυγες αποδείχθηκε να είναι μια τέλεια αντιστοιχία για το ξενοφοβικό μήνυμα του AFD, η υποστήριξη για τα κόμματα αυτά σε άλλες χώρες έχει αποδειχθεί ασταθής. Παρ 'όλα αυτά, ότι το κόμμα κατάφερε να λάβει μεταξύ 12,5 τοις εκατό και 24 τοις εκατό των ψήφων κατά την πρώτη υποψηφιότητά του στα τρία κρατίδια που πραγματοποιήθηκαν εκλογές της Κυριακής δεν αποτελεί έκπληξη. Δείχνει ότι το AFD, το οποίο έχει μεταμορφωθεί από ένα κίνημα ενάντια στο ευρώ σε ένα είδος τυπικού δεξιού λαϊκιστικού κόμματος στην Ευρώπη, ήρθε για να μείνει.

Το CDU και το CSU, το πιο συντηρητικό αδελφό κόμμα της Βαυαρίας, μπορεί να μπουν στον πειρασμό να προσπαθήσουν να ανακτήσουν την υποστήριξη που έχασαν προσεγγίζοντας το AFD. Μέχρι στιγμής, αυτές οι προσπάθειες έχουν αποτύχει σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι ψηφοφόροι προτίμησαν το αυθεντικό.

Το πράσινο είναι το νέο μαύρο

Η νίκη των Πράσινου υποψηφίου Βίνφριντ Κρέτσμαν στη Βάδη-Βυρτεμβέργη θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες συνέπειες για το κομματικό τοπίο της Γερμανίας. Το αποτέλεσμα ήταν το καλύτερο όλων των εποχών για τους Πράσινους σε περιφερειακές εκλογές. Ακόμη πιο εντυπωσιακό ήταν ότι αυτό συνέβη στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, ένα προπύργιο του CDU για δεκαετίες, που δύσκολα μπορεί να περιγραφεί ως περιοχή "Πρασίνων".

Η συντηρητική περιοχή είναι η βιομηχανική καρδιά της Γερμανίας. Η Mercedes και η Porsche έχουν την έδρα τους εκεί, όπως και πιο μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας. Το γεγονός ότι το κρατίδιο ψήφισε Πράσινους δείχνει πόσο μετριοπαθείς έχουν γίνει σημαντικές μορφές του κόμματος τώρα που πέρασαν τα χρόνια. Υπό τον Κρέτσμαν, έναν ρεαλιστή ασπρομάλλη με "πατρική φιγούρα", οι Πράσινοι της Βάδης-Βυρτεμβέργης έχασαν την χίπικη εικόνα τους.

Αν και οι περισσότεροι ψηφοφόροι είπαν ότι ψήφισαν τον Κρέτσμαν - του οποίου τα ποσοστά έγκρισης ξεπερνούν το 80 τοις εκατό - και όχι το ίδιο το κόμμα, η επιτυχία προσφέρει μια διαδρομή για τους Πράσινους προς την εξουσία. Πολλοί Πράσινοι δεν συμμερίζονται το μετριοπαθές μήνυμα του Κρέτσμαν, συμπεριλαμβανομένου και ενός μεγάλου μέρους της ηγεσίας του κόμματος στο Βερολίνο.

Παρόλα αυτά, αυτό που προκαλεί έκπληξη στη νίκη του Κρέτσμαν είναι ότι ένα μεγάλο μέρος της υποστήριξης του προέρχεται από πρώην ψηφοφόρους του CDU. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία των Πράσινων με το CDU, που αναφέρονται στο κομματικό χρωματικό φάσμα της Γερμανίας ως Μαύροι (λόγω της εγγύτητας του CDU με την Καθολική εκκλησία), είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα.

Δεν θα είναι η πρώτη φορά που τα δύο κόμματα σχηματίζουν συμμαχία, αλλά θα σηματοδοτήσει τον συνασπισμό με επικεφαλής τους Πράσινους. Μεταξύ των επιλογών του CDU για εταίρους του συνασπισμού σε εθνικό επίπεδο, ορισμένοι πιστεύουν ότι μια ομοσπονδιακή κυβέρνηση Μαύρων-Πράσινων θα μπορούσε να αποτελεί μια πιθανότητα μετά τις εκλογές του επόμενου έτους.

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα