«Στα τυφλά» ή μήπως όχι οι τουρκικές έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο κατά μήκος της βόρειας τουρκικής ακτογραμμής στην Μαύρη Θάλασσα;

Νορβηγική συνδρομή, ευρωπαϊκή «αναπηρία».

Το διεθνές ενδιαφέρον για τα ενεργειακά ζητήματα εστιάζει από διημέρου
το δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, για την ανακάλυψη εκ μέρους
της Τουρκίας πλούσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (φ/α και πετρελαίου)
εντός της υφαλοκρηπίδας της στην Μαύρη Θάλασσα και την θριαμβική
προαναγγελία Ερντογάν, ότι αύριο, Παρασκευή 21 Αυγούστου 2020, θα
προβεί σε ανακοινώσεις, οι οποίες «θα καταπλήξουν το τουρκικό έθνος
και την παγκόσμια κοινότητα για μια εξέλιξη η οποία

θα λύσει το
ενεργειακό πρόβλημα της Τουρκίας για τα επόμενα 70 χρόνια».

Το δημοσίευμα του Bloomberg δεν απέχει από την πραγματικότητα, αφού οι
δραστηριότητες της Τουρκίας για ανακάλυψη υποθαλάσσιων κοιτασμάτων
στην Μαύρη Θάλασσα χρονολογούνται από τις αρχές του 2000, με πλήθος
πετρελαϊκών γιγάντων να έχουν «συνωστισθεί» κατά περιόδους στα νερά
της Μαύρης Θάλασσας.

Ούτε όμως και οι κορώνες Ερντογάν είναι σκέτες επικοινωνιακές
πομφόλυγες, που θα είχαν στόχο την μετακίνηση των προβολέων της
δημοσιότητας από τις έκνομες, πειρατικές και εντεινόμενες
δραστηριότητές του ιδίου και του κράτους του στην Ανατολική Μεσόγειο,
εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και εντός Θαλάσσιου Οικοπέδου
(μπλοκ) που ανήκει στην κυπριακή ΑΟΖ.

Είναι δεδομένο ότι η επεκτατική τουρκική προκλητικότητα προκαλεί
βραδεία ανάφλεξη στις ευρωτουρκικές σχέσεις και «αιματοχυσία»
ανταλλαγής εκατέρωθεν «πολεμοχαρών» δηλώσεων μεταξύ των ηγετών της
Γηραιάς Ηπείρου και της Άγκυρας. Ως εκεί όμως!

Έχοντας διακηρύξει την πραγματοποίηση από τα πλωτά τουρκικά γεωτρύπανα
υποθαλάσσιων διατρητικών ερευνών για υδρογονάνθρακες σε 26 σημεία
άντλησης (θεωρούμενα δυνητικές πετρελαιοπηγές και πηγές άντλησης
φυσικού αερίου) στην Ανατολική Μεσόγειο, κάθε ένα από τα τουρκικά
γεωτρύπανα διεξαγωγής πειρατικών ερευνών στα ύδατα της Κύπρου «ζυγίζει
και μετρά» την ενότητα… της Ευρώπης και διεκτραγωδεί την τραγική
αδυναμία της να αντιμετωπίσει, πόσο μάλλον να αποκρούσει την Τουρκία
αποτελεσματικά, όταν αυτή παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο
κρατών-μελών της.

Οι προαναγγελίες Ερντογάν εμπεριέχουν γεγονότα και διαψεύδουν οικτρά
τα υστερόβουλα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης, τα οποία επιμένουν να
υποβαθμίζουν την επιδείνωση των ευρω-τουρκικών σχέσεων σε επίπεδο ενός
ζητήματος διαπολιτισμικών αντεγκλήσεων, εντοπίζοντάς το στην μετατροπή
της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και στον «δι’ αντιπροσώπων» (ισλαμιστών
μισθοφόρων) πόλεμο ο οποίος συνεχίζεται με αμείωτη ένταση στη Λιβύη.

Διότι πλέον η Τουρκία έχει προχωρήσει σημαντικά τις έρευνες στον
πρωταρχικό της στόχο, κατά μήκος της βόρειας ακτογραμμής της, στην
Μαύρη Θάλασσα, στην μοναδική δηλαδή υπεράκτια περιοχή, η οποία είναι
τουρκική.

Ο δισταγμός της Τουρκίας να διεξάγει πρώτα έρευνες στην υφαλοκρηπίδα
της στην Μαύρη Θάλασσα, εξηγεί πολλά για τις κινήσεις της στην
Ανατολική Μεσόγειο, όπου βεβαίως θεωρεί ότι μπορεί να αποκομίσει
περισσότερα οφέλη.

Το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο Φατίχ ξεκίνησε ήδη τον περασμένο Ιούλιο
τις προπαρασκευαστικές εργασίες εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην
Μαύρη Θάλασσα και τρυπά «στα τυφλά» στο πιθανολογούμενο κοίτασμα
Tuna-1. Το Φατίχ εστάλη εκεί την 20η Ιουλίου. Το Tuna-1 θα τρυπηθεί σε
θαλάσσιο βάθος άνω των 2 χιλιομέτρων.

Το κοίτασμα Tuna-1 θεωρείται σημαντικό, αφενός διότι έχει υποδειχθεί
σε οικόπεδο με μεγάλες πιθανότητες ύπαρξης μεγάλων υποθαλάσσιων
κοιτασμάτων, σύμφωνα με τις σεισμικές έρευνες τρισδιάστατης
απεικόνισης βυθού, οι οποίες έλαβαν χώρα στην περιοχή στο διάστημα
Απριλίου-Μαίου 2019 (με τα μέσα που παρείχε στην Τουρκία το νορβηγικό
διερευνητικό σκάφος Polar Empress).

Αφετέρου, η θέση του σημείου διάτρησης και πιθανής άντλησης
κοιτάσματος από το Tuna-1 είναι ιδιαίτερη, διότι η τουρκική εταιρεία
πετρελαϊκών ερευνών TPAO το υπέδειξε ως κοίτασμα-στόχο, ακριβώς δίπλα
δεξιά από το τετράγωνο των θαλάσσιων συνόρων
Ρουμανίας-Βουλγαρίας-Ουκρανίας-Τουρκίας, εντός του Οικοπέδου 26,
μεγάλου βάθους (Block 26).

Η θέση του πιθανολογούμενου αυτού κοιτάσματος, όχι μακριά από το
ουκρανικό οικόπεδο Skifsky και (ίσως και σημαντικότερο) όχι μακριά από
το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα, ανακαλυφθέν υποθαλάσσιο κοίτασμα της
Μαύρης Θάλασσας, το κοίτασμα Neptum της Ρουμανίας, όπου επιχειρεί η
OMV, είναι μια ακόμα προσπάθεια να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό
επιτυχίας της πηγής άντλησης του κοιτάσματος, τρυπώντας «στα τυφλά»
αλλά όσο πιο κοντά γίνεται σε αποδεδειγμένα εμπορικά εκμεταλλεύσιμες
ανακαλύψεις, όπως οι ανωτέρω.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο η TPAO προχωρά ακόμα ένα πολιτικά μελετημένο βήμα
– με το Φατίχ, το οποίο ήταν το πρώτο ιδιόκτητο πλωτό τουρκικό
γεωτρύπανο (έως το 2018 το σκάφος αυτό επιχειρούσε στην Νορβηγική
Υφαλοκρηπίδα). Ήταν εξάλλου το πρώτο που τρύπησε πειρατικά και επίσης
«στα τυφλά» στην Ανατολική Μεσόγειο (σε ύδατα διεθνώς αναγνωρισμένα ως
ανήκοντα στην Κύπρο).

Μετακινώντας το διαβόητο διερευνητικό γεωτρύπανο σε ύδατα, τα οποία
αναγνωρίζονται διεθνώς ως τουρκικά, ο Ερντογάν επιδιώκει να αποσύρει
τον προβολέα της δημοσιότητας από πάνω του χωρίς ταυτόχρονα το
προκλητικό και έκνομο τουρκικό πρόγραμμα υποθαλάσσιων γεωτρήσεων στην
Ανατολική Μεσόγειο να πραγματοποιηθεί εις βάρος των άλλων τουρκικών
δραστηριοτήτων στην Μαύρη Θάλασσα.

Σήμερα η ΤΡΑΟ διαθέτει 2 παρόμοιας ικανότητας πλωτά γεωτρύπανα, το
Γιαβούζ (το αδελφό σκάφος του Φατίχ) και το Κανούνι, ναυπηγημένο το
2012, στην Νότια Κορέα, όπως και τα άλλα δύο, το οποίο ήδη
ανακοινώθηκε ότι θα προχωρήσει άμεσα σε έρευνες εντός κυπριακού
οικοπέδου.

Αυτή η τουρκική εκδίπλωση πειρατικών δραστηριοτήτων στην Ανατολική
Μεσόγειο αψηφά την επικρατούσα λογική στην περιοχή.

Από την εποχή της πρώτης εγκατάστασης διερεύνησης και άντλησης, το
1954, πάνω από 250 εταιρείες δραστηριοποιήθηκαν και δραστηριοποιούνται
σε αυτά τα νερά, αλλά η κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαϊκών ερευνών
(TPAO) παρέμενε ο βασικός φορέας διατρήσεων, εξερευνήσεων και
εκτιμήσεων (το 75-80% όλων των διερευνητικών και αναπτυξιακών εργασιών
πραγματοποιήθηκαν από αυτήν).

Υπήρξαν ενδιάμεσα σποραδικές εκρήξεις του ενδιαφέροντος, είτε όσον
αφορά στα υποθετικά κοιτάσματα σχιστολιθικού αερίου της Τουρκίας ή για
κοιτάσματα στην υφαλοκρηπίδα της, ωστόσο οι αναπτυξιακές τους
προοπτικές εμποδίζονταν από το υψηλού ιξώδους, βραδείας ροής (χαμηλής
βαρύτητας) αργό που αντλείται από τα πετρελαϊκά της πεδία (τα
μεγαλύτερα τουρκικά πετρελαϊκά πεδία κοιτασμάτων έχουν βαρύτητα API
τάξεως 13-15°). Πόσω μάλλον, που ο ρυθμός ανάκτησής τους μόλις αγγίζει
ένα κοπιώδες 20% - γεγονός που εξηγεί ότι μέχρι σήμερα η εσωτερική
τουρκική πετρελαϊκή παραγωγή δεν κατορθώνει να καλύψει ούτε το 9% της
εσωτερικής ζήτησης για πετρέλαιο και το 2% της εσωτερικής ζήτησης για
φυσικό αέριο (συνυπολογίζοντας δε και την πτώση της παραγωγής εξ
αιτίας της υγιειονομικής κρίσης, η κατάσταση επιδεινώνεται και η
εξωτερική της εξάρτηση για ενέργεια αυξάνεται).

Η Τουρκία άρχισε να εστιάζει το δυναμικό κοιτασμάτων της στην Μαύρη
Θάλασσα από τις αρχές του 2000, όταν οι ενεργειακές της ανάγκες
εκτινάζονταν με τους ρυθμούς παραγωγής να παραμένουν στάσιμοι, αν όχι
χαμηλοί.. Η TPAO είχε συμφωνήσει τότε με την BP να τρυπήσει
δοκιμαστικά το πιθανολογούμενο κοίτασμα Hopa-1 στο Οικόπεδο 3534, στην
ανατολικότερη υπεράκτια τουρκική περιοχή στην Μαύρη Θάλασσα, δίπλα
ακριβώς στο θαλάσσιο σύνορο με την Γεωργία, υποθέτοντας ότι εκεί
κρύβεται ένα κοίτασμα φυσικού αερίου δυναμικότητας 10 TCf. Αναγκάστηκε
ωστόσο να εγκαταλείψει την γεώτρηση εξ αιτίας τεχνικών ζητημάτων
(χαμηλή ποιότητα κοιτάσματος και πολύ υψηλή πίεση), τα οποία
ουσιαστικά αχρήστευσαν κάθε περαιτέρω δραστηριότητα.

Στο απόγειο αυτών των δραστηριοτήτων στην Μαύρη Θάλασσα, είχαν
εμπλακεί η ExxonMobil, η Chevron, η Petrobras και η BP, καθιστώντας
τότε την Μαύρη Θάλασσα την πιο «καυτή» περιοχή του πλανήτη, όσον αφορά
την συμμετοχή στις γεωτρήσεις.
Παρά την ανακάλυψη ορισμένων ακόμα, ήσσονος σημασίας, κοιτασμάτων στα
ρηχά νερά της Μαύρης Θάλασσας (Akcakoca), οι τουρκικοί φιλόδοξοι
ισχυρισμοί για 10 δισεκατομμύρια βαρέλια που «κοιμούνται» κάτω από τον
θαλάσσιο πυθμένα της και περιμένουν να ανακαλυφθούν, αποδείχθηκαν
φούσκες, αφού ουδεμία εις βάθος διάτρηση κατέληξε σε κάποια εμπορικά
εκμεταλλεύσιμη ανακάλυψη ως σήμερα.

Η εκ νέου σήμερα αναδυθείσα εστίαση της Τουρκίας στην Μαύρη Θάλασσα
εξυπηρετεί διπλό σκοπό.

Πρώτα και κύρια, διότι η γεώτρηση στο πιθανολογούμενο κοίτασμα Tuna,
όπως και κάθε άλλη ανακάλυψη κοιτάσματος εκεί, θα λειτουργήσει ως
αντιπερισπασμός και θα μετατοπίσει τον προβολέα της αρνητικής
δημοσιότητας των δραστηριοτήτων της στην Ανατολική Μεσόγειο –
σημειωτέον ότι ταυτόχρονα με το Tuna-1, το άλλο κοίτασμα στο οποίο
τρυπά η TPAO στην Μεσόγειο (Seljuk-1) με το πλωτό γεωτρύπανο Γιαβούζ,
ευρίσκεται εντός του Κυπριακού Οικοπέδου 06, όπου επιχειρούν από
κοινού η TOTAL και η ENI.

Αν κανείς αναζητήσει στον τύπο ή στο διαδίκτυο ειδήσεις για το
κοίτασμα Seljuk-1, δεν θα βρει κάτι, αυτή η δυσάρεστη αλήθεια ίσως
πιστοποιεί ότι τα διεθνή μέσα αρχίζουν να αδιαφορούν για το λεγόμενο
«ανεπίλυτο δίλημμα της Κύπρου».

Ο δεύτερος, μη πολιτικός, λόγος της έναρξης γεωτρήσεων στην Μαύρη
Θάλασσα: η περιοχή είναι ακόμα ανεξερεύνητη, εκτός δημοσιότητας και
συγκεντρώνοντας εκεί όλες της τις δυνάμεις για την αξιολόγηση των
κοιτασμάτων της μπορεί τελικά να προκύψει η απίθανη έκπληξη (που
υποσχέθηκε στον πλανήτη…).

Πηγή: Viktor Katona, OilPrice.com

Διαβάστε περισσότερα