Ρόδος και Κως στο στόχαστρο της «Γαλάζιας Πατρίδας» του Ερντογάν...

Δεκαετία του '90, σχολική εκδρομή τελειοφοίτων στη Ρόδο. Πρωινή ώρα σε λεωφορείο με προορισμό τη Λίνδο. Η ''φτερωτή'' παρέα των μαθητών και μαθητριών που με συνόδευε στριμωχνόταν γύρω μου όλο απορίες, καθώς πλησιάζαμε στο τέρμα της διαδρομής έχοντας διανύσει σχεδόν 50 χιλιόμετρα από την πόλη.

Σε μια στροφή του δρόμου πέσανε όλοι απ' τη μια μεριά με επιφωνήματα θαυμασμού, κάνοντας τους λιγοστούς επιβάτες να χαμογελάσουν. Η εικόνα του γκρίζου κάστρου με τα λευκά σπίτια στα πόδια του ήταν πραγματικά συγκλονιστική και τους γέμισε με τέτοιο ενθουσιασμό, που τους έκανε να σκύβουν απ' τα ανοιχτά

Τα τζιν παντελόνια τεντώθηκαν επικίνδυνα, καθώς τα λιανά, σβέλτα πόδια έμοιαζαν έτοιμα να καβαλήσουν καθίσματα για να 'χουν καλύτερη θέα για τις φωτογραφίες. Το όχημα ταλαντεύτηκε απότομα κάνοντας μια μαθήτρια να χάσει την ισορροπία της και να πέσει στις μπροστινές θέσεις, όπου κάθονταν δυο γυναίκες Ανατολίτισσες με μαύρες κελεμπίες και άσπρες μαντίλες.

Εκείνες έδειξαν να δυσφορούν κι άρχισαν να ανταλλάσσουν η μια με την άλλη την αγανάκτησή τους με κοφτές, θυμωμένες κουβέντες στα τουρκικά. Κάποια στιγμή μάλιστα, μη αντέχοντας άλλο τον κλοιό που τις έζωνε, σήκωσαν τα χέρια ψηλά κάνοντας ασπίδες τις τσάντες τους, για να αποφύγουν τον ''εναγκαλισμό'' με την άγουρη νιότη.

Γύρισα στη μαθήτριά μου, που συνέχιζε να βγάζει φωτογραφίες, και της φώναξα να σταματήσει και να γυρίσει στη θέση της. Εκείνη υπάκουσε αδιαμαρτύρητα και τραβήχτηκε κοιτώντας τες ψύχραιμα με καρφωτό βλέμμα, που έμοιαζε με ατάραχη αναμέτρηση που τη σκίαζε αδιόρατα μια ιδέα δροσερής ειρωνείας.

Η μια απ' τις δυο, η μεγαλύτερη, την αγριοκοίταξε συνοφρυωμένη και της είπε κάτι σε άψογα ελληνικά, που μ' έκαναν να ξαφνιαστώ ευχάριστα.

- Δεν ήξερα πως οι Τουρκάλες τουρίστριες μιλούν τη γλώσσα μας..., είπα χαριτολογώντας στον ηλικιωμένο επιβάτη δίπλα μου.

- Δεν είναι τουρίστριες, μου εξήγησε. Έγιναν Ροδίτισσες από χρόνια. Έχουν τον μαχαλά τους εδώ και ζουν μόνιμα με τις οικογένειές τους και κάμποσους άλλους συμπατριώτες τους. Κοντεύουν να γεμίσουν τη μισή Ρόδο. Κάνουν πολλά παιδιά βλέπετε και δε θέλουν και πολύ για να μας πάρουν το νησί μας..., κατέληξε αστειευόμενος.

Γέλασα ανέμελα κι εγώ τότε, γιατί μου φάνηκε σαν ανέκδοτο αυτή η υπερβολή.

- Θα ήρθαν το '22 με την Μικρασιατική Καταστροφή..., συμπέρανα δήθεν ανέμελα, σε μια προσπάθεια να βγάλω στη στιγμή απ' τη σκέψη μου το εφιαλτικό του αστείο.

- Ναι, τότε ήρθαν πάνω κάτω... Οι παππούδες τους, συγκεκριμένα, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Ρόδο με την ανταλλαγή των πληθυσμών του '23, μαζί με πολλούς Τουρκομερίτες δικούς μας απ' τις χαμένες πατρίδες, Έλληνες χριστιανούς, που έφτασαν στο νησί μας κυνηγημένοι απ' τους Τούρκους αφήνοντας πίσω τους τα σπίτια και τις περιουσίες τους...

Οι αναμνήσεις από εκείνη την εκδρομή ήρθαν αβίαστα στο μυαλό μου, καθώς διάβαζα αναστατωμένη στην οθόνη του υπολογιστή μου την είδηση της διεκδίκησης απ' την Άγκυρα τουρκικής μειονότητας στην Κω και τη Ρόδο. Ένα σύγκρυο με κυρίεψε και σχεδόν ασυναίσθητα ξαναήρθαν στον νου μου τα λόγια του ηλικιωμένου Ροδίτη για τους Τούρκους που έμειναν μόνιμα εκεί:

- Κάνουν πολλά παιδιά... και δε θέλουν και πολύ να μας πάρουν το νησί...

Στα μάτια μου ξαναγύρισε η εικόνα των γυναικών με τα μαύρα, καθώς μιλούσαν σιγανά ρίχνοντας κλεφτές ματιές προς το μέρος μας. Την νεαρή την έλεγαν Αϊσέ. Η μεγάλη πρέπει να ήταν η μητέρα της, γιατί την άκουσα να τη φωνάζει: ''Αννέ'' (μάνα)...

Λίγο μετά απ' την άφιξή μας στη Λίνδο, τις είδαμε να παίρνουν τα γαϊδουράκια μαζί μας, για να ανέβουν στην αρχαία ακρόπολη. Ύστερα τις χάσαμε και τις ξαναβρήκαμε - όταν επιστρέψαμε στην πόλη - στην αυλή του πιο διάσημου εστιαστορίου της Ρόδου, που αριθμούσε πάνω από 30 χρόνια ζωής τότε.

Καθίσαμε, θυμάμαι, σε διπλανά τραπέζια και χαζεύαμε τις αντιδράσεις τους στα παραδοσιακά πιάτα που είχαν παραγγείλει. Η κόρη δοκίμαζε το μανούρι με το πέστο ρίγανης, σαν συνοδευτικό στον ρεβυθοπουρέ με πορτοκάλι και σκόρδο και η μάνα δίπλα της έτρωγε τη σπεσιαλιτέ του μαγαζιού, που το είχαν κάνει διάσημο στον κόσμο: γίγαντες με χαρουπόμελο, σαν κι αυτούς που είχα παραγγείλει.

Η τελευταία εικόνα απ' τις δυο τους ήταν της μικρής Τουρκάλας που δοκίμαζε με λαχτάρα το επιδόρπιο που της έφεραν. Φράουλες με σαντιγί ήταν απ' ό,τι θυμάμαι, και τις έτρωγε αργά, με ζωηρή ευχαρίστηση, σαν να μην ήθελε να της τελειώσουν.

Έκλεισα τα μάτια μου και σχεδόν ασυναίσθητα πρόφερα σιγανά τ' όνομά της;

- Αϊσέ...

Μα την ίδια κιόλας στιγμή οι συνειρμοί έπαιξαν το δικό τους παιχνίδι. Το πρόσωπό της έγινε μακρινό και χάθηκε στη δίνη της τελευταίας τουρκικής κίνησης του Ταγίπ Ερντογάν στη Σμύρνη. Πριν λίγες μέρες, στις 10 Οκτωβρίου, τέθηκε στο Διεθνές Συμπόσιο επιστημόνων που έγινε εκεί το ''μειονοτικό θέμα για τους Τούρκους της Κω και της Ρόδου''.

Το όραμα του Ερντογάν για την ''Γαλάζια Πατρίδα'' (που περιλαμβάνει το μισό Αιγαίο) επανήλθε δριμύτερο στο προσκήνιο και πιο επίκαιρο από ποτέ, αφού το συνέδριο τελούσε υπό την αιγίδα της τουρκικής κυβέρνησης.

Εκεί, μεταξύ άλλων, ήταν παρόντες ο δήμαρχος του Μπουρνόβα, οDr . Μ.Lemaliτου πανεπιστημίου της Σμύρνης, ο αντιπρόεδρος τηςFUEN(ανθελληνικής μειονοτικής οργάνωσης Δυτικής Θράκης) Χαλίτ Χαμπίπογλου και εκπρόσωποι από τις κοινότητες των μουσουλμάνων της Κω και της Ρόδου, ενώ ο κύριος ομιλητής ήταν ο πρόεδρος τηςROΪSDERDr. Mustafa Kaymakçı.

Ο σκοπός του συνεδρίου ήταν, κατά τον τουρκικό τύπο, η ''ευαισθητοποίηση - σε εθνικό και διεθνές επίπεδο - για τα οθωμανικά-τουρκικά αρχιτεκτονικά έργα των νησιών της Δωδεκαννήσου, τις πωλήσεις και τους πλειστηριασμούς τουρκομουσουλμανικών ιδρυμάτων σε Ρόδο και Κω.

Φυσικά στον κατάλογο των διεκδικήσεων των Τούρκων συμπεριλαμβάνεται και η επιστροφή περιουσιών τους στα εν λόγω νησιά, έστω κι αν αυτά ανήκαν μέχρι το 1948 στην Ιταλία. Τη διεκπεραίωση του ζητήματος, που ανοίγει το δρόμο για μελλοντική διεκδίκηση και οικειοποίηση των νησιών μας, από την Τουρκία, ανέλαβε ο τρομερός μηχανισμός της για διεκδίκηση περιουσιών, που εξυπηρετεί το σχέδιο του Ερντογάν για τη ''Γαλάζια Πατρίδα'', όπου αναφέρονται ως τουρκικά δεκαοχτώ από τα νησιά μας.

Η προσπάθεια της Άγκυρας, ωστόσο, να εγείρει θέμα μειονοτικό στα Δωδεκάνησα δεν είναι άσχετη με τις διεκδικήσεις της στην ΑΟΖ του Καστελόριζου. Ήδη άρχισαν να δημοσιεύονται μέσα στον μήνα στον τουρκικό Τύπο σχετικά άρθρα που το επιβεβαιώνουν, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείοAnadolu.

Επιβεβαιώνουν δηλαδή την εμμονή των Τούρκων στο θέμα, αφού οι πηχιαίοι τίτλοι των εφημερίδων γίνονται όλο και πιο φορτισμένοι, όπως αυτός που δημοσιεύτηκε την επομένη του Διεθνούς Συνεδρίου της Σμύρνης και έλεγε πως το 90 τοις εκατό των μουσουλμανικών ιδιοκτησιών στα Δωδεκάνησα έχει εξαφανιστεί τα τελευταία χρόνια.

Την αφορμή βέβαια για όλα αυτά την έδωσε η θεματολογία του Συμποσίου, όπου ακούστηκαν ομιλίες επικεντρωμένες στα ''πρoβλήματα της τουρκικής μειονότητας των Δωδεκανήσων'', όπως αυτή του Αμντουλάχ Ερέν.

Ο επικεφαλής της ΥΤΒ (Τουρκικής Προεδρίας Τούρκων και Συγγενών Κοινοτήτων του Εξωτερικού), αναφερόμενος στο γεγονός - κατ' εκείνον - ότι το 90 τοις εκατό των τουρκικών περιουσιών στα νησιά εξαφανίστηκε, έκανε λόγο συγκεκριμένα για 400 ιδιότητες ''Βακούφ'' από τις οποίες απέμειναν για τους Τούρκους των Δωδεκανήσων μόνο 40, αφού οι περισσότερες πουλήθηκαν ήδη σε τιμές κατώτερες της αξίας τους.

Σε σχετικό άρθρο μάλιστα εκείνων των ημερών υποστηρίζεται ότι η τουρκική μειονότητα των Δωδεκανήσων αριθμεί στους 6000 Τούρκους. Από αυτούς ελάχιστοι είναι οι φοιτητές που εγγράφηκαν σε τουρκικά πανεπιστήμια (μέσω του προγράμματος υποτροφιών της Τουρκίας), ενώ πάνω από 100 νέοι Τούρκοι συμμετείχαν σε πολιτιστικά ταξίδια οργανωμένα και πληρωμένα από το τουρκικό κράτος, για να τους φέρει σε επαφή με τα ιστορικά και πολιτιστικά αξιοθέατα της χώρας καταγωγής τους.

Ας σημειωθεί, τέλος, ότι ο Πρόεδρος του Διεθνούς Συμποσίου της Σμύρνης Dr. Mustafa Kaymakçı είχε δηλώσει με έμφαση, κατά την εναρκτήρια ομιλία του, ότι ''είναι λανθασμένη η αντίληψη ότι μόνο στη Δυτική Θράκη ζουν Τούρκοι, γιατί υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που αναγνωρίζονται ως Τούρκοι και μουσουλμάνοι στα ελληνικά νησιά της Κω και της Ρόδου''.

Διετύπωσε επίσης το παράπονο ότι ''οι ελληνικές αρχές δεν αναγνωρίζουν την πολιτιστική ταυτότητα των Τούρκων που ζουν στα νησιά των Δωδεκανήσων, γιατί αυτά βρίσκονταν υπό ιταλική κατοχή όταν υπογράφηκε η Συνθήκη της Λωζάνης το 1923.

Το σοβαρότερο όμως όλων είναι ότι ο εν λόγω κύριος κατήγγειλε από το βήμα Διεθνούς Συνεδρίου ότι ''οι Τούρκοι της Δωδεκανήσου αντιμετωπίζουν προβλήματα εκπαίδευσης, ελεύθερης άσκησης των θρησκευτικών καθηκόντων τους και άλλων δικαιωμάτων ατομικών και συλλογικών''

Υπενθύμισε μάλιστα στους παρευρισκομένους ότι ''στη δεκαετία του '70 έκλεισαν στα νησιά αυτά τα τουρκόφωνα σχολεία και η Ελλάδα έπαψε να τους αποκαλεί Τούρκους και έκτοτε τους αποκαλεί Έλληνες μουσουλμάνους. Αυτό όμως έχει σαν αποτέλεσμα να μη διδάσκονται τα Τουρκόπουλα τη μητρική γλώσσα τους και να φτάσουν οι Τούρκοι της Κω και της Ρόδου στο σημείο εξαφάνισης λόγω της πολιτικής αφομοίωσης που εφαρμόζει το ελληνικό κράτος εκεί...''

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το θέμα αυτό, που άρχισε να ανακινεί η Τουρκία από το 2000 με υποβολέα το υπoυργείο Εξωτερικών της, προοικονομεί πιθανή προβοκάτσια που ετοιμάζεται με αφορμή το ζήτημα που θα μας απασχολήσει έντονα προσεχώς γύρω απ' το Καστελόριζο και τη χάραξη της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Γι' αυτό καλό είναι το ΥΠΕΞ να βρίσκεται σε εγρήγορση και ετοιμότητα για την αντιμετώπισή του, γιατί εκτιμώ πως θα διεθνοποιηθεί περαιτέρω από τους Τούρκους, οι οποίοι είχαν πετύχει κάτι σπουδαίο το 2002, στο πλαίσιο της... ''ιστορικής συμφωνίας Ελλάδας-Τουρκίας'':

Να πάρουν τη σύμφωνη γνώμη μας για δραστηριοποίηση τουρκικών κατασκευαστικών εταιρειών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, δια... χειρός του προξένου της Ελλάδας στη Σμύρνη Ευάγγελου Σέκερη και της Νιλουφέρ Φεϊζίογλου, κόρης του Τουρχάν Φεϊζίογλου, πρώην ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος της Τουρκίας και πρωτεργάτη της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974...

Να υπενθυμίσω, καταληκτικά, ότι το 2002 υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου και υπουργός Πολιτισμού ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Έτσι, για να ξέρουμε ποιος υπέγραψε τι και μας έβαλε σε νέες περιπέτειες...

''Κρινιώ Καλογερίδου'' (Βούλα Ηλιάδου)

Διαβάστε περισσότερα