Πώς μπορεί η Ευρώπη να λύσει επιτέλους το ελληνικό πρόβλημα χρέους

Από τη συντακτική ομάδα του Bloomberg View

Σαν να μην έφτανε η πρόκληση της Ιταλίας και του Brexit, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρειαστεί οσονούπω να αντιμετωπίσει για ακόμη φορά την Ελλάδα και τα χρέη της. Η χώρα θα εξέλθει τον Αύγουστο από το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Σχεδόν μετά από μια δεκαετία οικονομικής στήριξης από τους εταίρους της στην Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,

η Ελλάδα και οι πιστωτές της ελπίζουν ότι η οικονομία θα είναι σύντομα σε θέση να λειτουργεί ξανά ως ομαλή οικονομία.

Χωρίς περαιτέρω κινήσεις από την πλευρά των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, αυτή η ελπίδα είναι πιθανό να μην επαληθευτεί. Η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που έχουν εξετάσει μέχρι στιγμής οι πιστωτές.

Το δημόσιο χρέος της χώρας εξακολουθεί να ανέρχεται στο περίπου 180% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ακόμη και μετά το σημαντικό κούρεμα των κρατικών ομολόγων το 2012. Προς το παρόν, η Ελλάδα επωφελείται από τις εξαιρετικά μακρές διάρκειες και τα χαμηλά επιτόκια, που κάνουν το χρέος της να μοιάζει υποφερτό. Αυτό είναι παραπλανητικό: σε οποιοδήποτε εύλογο οικονομικό σενάριο, αυτός ο τεράστιος λόγος χρέους προς ΑΕΠ δεν προβλέπεται να μειωθεί αρκετά. Όσο ισχύει αυτό, το πρόβλημα του χρέους της Ελλάδας παραμένει άλυτο.

Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης γνωρίζουν ότι θα πρέπει να κάνουν περισσότερα. Έχουν συμφωνήσει επί της αρχής να χαλαρώσουν τους όρους χρηματοδότησης από τα ταμεία διάσωσης της ευρωζώνης μετά το 2022, εφόσον η Ελλάδα διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα προϋπολογισμού 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και πλεόνασμα 2% ή περισσότερο στη συνέχεια. Μια τέτοια παρατεταμένη δημοσιονομική συμπίεση είναι σχεδόν πρωτόγνωρη. Αλλά ακόμα κι αν η Ελλάδα κατάφερνε να τη διαχειριστεί, οι αριθμοί δεν θα έβγαιναν. Αυτό που έχει προταθεί μέχρι στιγμής είναι απλώς ανεπαρκές για να οδηγήσει το δείκτη χρέους σε μια βιώσιμη και αξιόπιστη πτωτική πορεία.

Οι κυβερνήσεις της Ευρώπης προέβαλαν συνταγματικές αντιρρήσεις σε μια απευθείας μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους, αλλά αυτές θα μπορούσαν να ξεπεραστούν εφόσον η μείωση χορηγούνταν με αντάλλαγμα νέες δεσμεύσεις από την ελληνική πλευρά. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να πείσει τους ψηφοφόρους σε άλλες χώρες να βοηθήσουν την Ελλάδα για άλλη μια φορά. Και είναι επίσης απαραίτητο να ενθαρρυνθεί η Ελλάδα να ανανεώσει τις προσπάθειές της για τον έλεγχο των δημόσιων δαπανών και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας.

Για παράδειγμα, όπως προτείνει ο οικονομολόγος Barry Eichengreen και άλλοι, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να συνδέσουν τη συνέχιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας με τη μείωση του χρέους: για κάθε αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος πάνω από ένα συμφωνημένο ελάχιστο, θα υπάρχει ένα μέτρο περαιτέρω μείωσης του χρέους. Τα μαθηματικά θα μπορούσαν στη συνέχεια να κάνουν τη δουλειά. Ο σωστός συνδυασμός μέτριας δημοσιονομικής πειθαρχίας και ελάφρυνσης χρέους θα ήταν αρκετός για να πιέσει αξιόπιστα προς τα κάτω το δείκτη του χρέους.

Αυτό θα συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στο να καθησυχάσει τους επενδυτές -ωστόσο, ίσως να μην είναι αρκετό. Η Ελλάδα χρειάζεται επίσης ένα δίχτυ ασφαλείας σε περίπτωση νέας κρίσης ρευστότητας. Ένας καλός τρόπος για να παρασχεθεί θα ήταν η λεγόμενη προληπτική πιστωτική γραμμή από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Στην ελληνική κυβέρνηση δεν αρέσει η ιδέα, επειδή θέλει να διατρανώσει φέτος μια "καθαρή έξοδο" από τα οικονομικά προβλήματα. Αυτό είναι λάθος. Μέχρις ότου ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ υποχωρήσει και η Ελλάδα έχει διασφαλίσει επαρκή ρευστότητα για την περίπτωση νέας κρίσης, οποιαδήποτε τέτοια δήλωση δεν έχει καμία αξία.

Ένα αξιόπιστο σχέδιο για την αποκατάσταση των οικονομικών της Ελλάδας έχει ήδη καθυστερήσει αρκετά. Αυτό το καλοκαίρι, το πρόβλημα πρέπει να επιλυθεί μία για πάντα.

capital.gr

Διαβάστε περισσότερα