Ποιες οι επιλογές της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας

Η κυβέρνηση Τραμπ, τη Δευτέρα, επέβαλε κυρώσεις στον Πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο, μετά από τις εκλογές που οι επικριτές αποκαλούν ορόσημο για στροφή στη δικτατορία. Ωστόσο, ακόμη και με τη δημιουργία διεθνών πιέσεων και την κατάρρευση της οικονομίας της Βενεζουέλας, οι ανυπότακτοι ακτιβιστές της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν μια νέα πρόκληση. Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν μια σοσιαλιστική μηχανή που τώρα ελέγχει όλους τους τομείς της κυβέρνησης;

Επικαλούμενη την "εξωφρενική κατάληψη της απόλυτης εξουσίας" από τον Μαδούρο, η αμερικανική κυβέρνηση πάγωσε όλα τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία που μπορεί να έχει και απαγόρευσε στους Αμερικανούς να συνεργαστούν μαζί του. Η κίνηση ήρθε μετά την ανακοίνωση του Μαδούρο για τις εκλογές που θα αναδείξουν μια υπερ-Συνέλευση, η οποία θα αποτελείται αποκλειστικά από υποστηρικτές της κυβέρνησης. Στους νέους βουλευτές συμπεριλαμβάνονται η σύζυγος και ο γιος του. Το σώμα θα έχει σαρωτικές εξουσίες για θα ξαναγράψει το σύνταγμα αναδιατυπώνοντας το κυβερνητικό σύστημα της Βενεζουέλας.

"Ο Μαδούρο δεν είναι μόνο ένας κακός ηγέτης", δήλωσε ο Χ. Π. ΜακΜάστερ, σύμβουλος για την εθνική ασφάλεια του Προέδρου Τραμπ. "Είναι πλέον δικτάτορας". Παρά τα σκληρά λόγια του Λευκού Οίκου, οι κυρώσεις απέτυχαν να προκαλέσουν την πίεση που περίμεναν πολλοί παρατηρητές. Ο Μαδούρο απέρριψε γρήγορα τα μέτρα, λέγοντας στην τηλεόραση ότι επιβλήθηκαν επειδή δεν υπάκουσε στην "βορειοαμερικανική αυτοκρατορία". Και πρόσθεσε: "Επιβάλλετε όσες κυρώσεις θέλετε, αλλά είμαι ένας ελεύθερος πρόεδρος".

Πιθανώς πιο εκτεταμένα μέτρα -συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης της βιομηχανίας πετρελαίου της Βενεζουέλας- εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι. Όμως, η αντιπολίτευση εδώ ξεμένει από χρόνο για να αλλάξει την κατάσταση και τώρα αντιμετωπίζει νέες και σημαντικές απειλές.

Η αντιπολίτευση μποϊκοτάρισε τις εκλογές και πολλοί πολίτες της Βενεζουέλας χλεύασαν τον ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι συμμετείχε πάνω από το 40% των ψηφοφόρων. Υπό τον μέντορα του Μαδούρο, τον αείμνηστο ηγέτη Ούγκο Τσάβες, πολλοί πολίτες της Βενεζουέλας σκέφτηκαν ότι τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών ήταν γενικά αξιόπιστα, αν και οι υποψήφιοι παραπονέθηκαν ότι χρησιμοποίησε κρατικούς πόρους για να κερδίσει το πλεονέκτημα. Ωστόσο, οι ακτιβιστές της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν την Κυριακή ως σημείο καμπής, ισχυριζόμενοι ότι μόνο 12% των πολιτών εμφανίστηκαν, σε αυτό που αποκαλούσαν ιστορική απόρριψη του Μαδούρο και των σχεδίων του.

Η Λουίζα Ορτέγκα Ντίας, γενική εισαγγελέας της Βενεζουέλας, η οποία διαφώνησε με την κυβέρνηση τον Μάρτιο, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η ψήφος είναι δόλια. Υποστήριξε ότι ο Μαδούρο και ο εσωτερικός του κύκλος, συμπεριλαμβανομένου ενός αντιπροέδρου που κατηγορείται από την αμερικανική κυβέρνηση για εμπορία ναρκωτικών, θα προσπαθούσαν τώρα να χρησιμοποιήσουν τη νέα συνέλευση για να μονοπωλήσουν τα χρήματα και την εξουσία. "Πώς θα ελέγξουμε τώρα τον δημόσιο προϋπολογισμό; Πώς θα γνωρίζουμε πόσα και σε ποια πράγματα επενδύονται τα χρήματα; Πόσο καταπληκτικό γι' αυτούς", είπε.

"Αυτό δεν είναι το έργο που ήθελε ο Ούγκο Τσάβες για τη χώρα", συνέχισε. "Απέχει πολύ". Ο Μαδούρο δήλωσε ότι πρότεινε τη συνέλευση για να φέρει την ειρήνη στους δρόμους μετά από τέσσερις μήνες συχνά βίαιων διαδηλώσεων, πολιτών που διαμαρτύρονται για την κακή οικονομία και τον αυξανόμενο αυταρχισμό. Οι αντίπαλοι δήλωσαν ότι παραμόρφωσε το σύστημα επιλογής υποψηφίων για να εξασφαλίσει τον έλεγχο του νέου σώματος.

Την Πέμπτη, οι εκλεγμένοι στη νέα Συντακτική Συνέλευση θα αντικαταστήσουν τα δημοκρατικά εκλεγμένα μέλη της Εθνοσυνέλευσης, η οποία κυριαρχείται από την αντιπολίτευση. Κάποιοι βουλευτές της αντιπολίτευσης πήγαν με ανυπομονησία στο κτίριο της Εθνικής Συνέλευσης τη Δευτέρα και δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν να εκτελούν τα καθήκοντά τους. Αυτό δείχνει μια δυνητικά δραματική στάση. "Τίποτα και κανείς δεν θα μας εμποδίσει να εκπληρώσουμε την εντολή που μας έχει δώσει ο λαός", δήλωσε η βουλευτής της αντιπολίτευσης Ντέλσα Σολόρσανο σε ένα βίντεο που γυρίστηκε έξω από το κτίριο της Εθνοσυνέλευσης το πρωί της Δευτέρας. "Γι' αυτό ήρθε σήμερα ένας σημαντικός αριθμός βουλευτών, για να προστατεύσουμε το χώρο μας και να προστατέψουμε τη λαϊκή βούληση".

Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ δεν ανέφεραν αν ο Μαδούρο έχει οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ. Αλλά υπό τις κυρώσεις, έχει αποκοπεί από την πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ, καθώς και από τις περισσότερες συναλλαγές σε δολάρια, καθώς σχεδόν όλες οι συναλλαγές σε δολάρια πρέπει να εκκαθαριστούν μέσω μιας αμερικανικής τράπεζας σε κάποιο σημείο. Επιπλέον, οι μη αμερικανικές τράπεζες έχουν ανησυχήσει πολύ για την επιχειρηματική τους δραστηριότητα με οποιονδήποτε σε έναν αμερικανικό κατάλογο κυρώσεων. "Νομίζω ότι οι τελευταίες κυρώσεις ήταν περισσότερο συμβολικές", δήλωσε ο Ασντρούμπαλ Ολιβέρος, διευθυντής της εταιρείας συμβούλων Ecoanalítica που εδρεύει στο Καράκας. "Δεν νομίζω ότι ο Μαδούρο έχει ιδιοκτησία στις ΗΠΑ. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι είναι τώρα σε μια λίστα με τον επικεφαλής της Βόρειας Κορέας και της Συρίας. Είσαι δικτάτορας, γι 'αυτό είσαι εκεί. Αυτό είναι το μήνυμα".

Εκτός από την αντίδραση των ΗΠΑ, τα λατινοαμερικάνικα έθνη από την Αργεντινή ως τον Παναμά και τη Βραζιλία δήλωσαν επίσης ότι οι εκλογές είναι παράνομες, ενώ οι περιφερειακοί υπουργοί Εξωτερικών πρόκειται να συναντηθούν στο Περού την επόμενη εβδομάδα για να συζητήσουν για την κρίση. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι εάν η εγχώρια αντιπολίτευση μπορεί να αντέξει την πίεση που πρέπει να ασκήσει στην κυβέρνηση του Μαδούρο. Με απλά λόγια, με περισσότερους από 100 νεκρούς και χιλιάδες να έχουν συλληφθεί στις διαδηλώσεις, μερικοί άνθρωποι έχουν κουραστεί και ακόμα περισσότεροι φοβούνται.

Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν τη δική τους δοκιμασία λαϊκής εμπιστοσύνης μετά τις εκλογές της Κυριακής. "Σήμερα αισθάνομαι συντετριμμένη, αλλά όχι λόγω των αποτελεσμάτων, διότι γνωρίζαμε ότι η κυβέρνηση θα μας εξαπατούσε", δήλωσε η Βικτόρια Νταμπόιν, μια 25χρονη που διαμαρτύρεται από τον Απρίλιο. "Αισθάνομαι συντετριμμένη γιατί σήμερα όλα φαίνονται φυσιολογικά, σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Οι δρόμοι είναι άδειοι και οι άνθρωποι πήγαν να δουλέψουν σαν να μην συνέβη τίποτα. Εγώ προσωπικά ανέμενα πιο δραστήριες ενέργειες από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης".

Πολλοί θεωρούν ότι η αντιπολίτευση πιέζει γενναία το κατασταλτικό καθεστώς. Αλλά σε μια εποχή που η σοσιαλιστική κυβέρνηση σηματοδοτεί ένα πιο ριζοσπαστικό στάδιο κυριαρχίας, μερικοί Βενεζουελανοί εκφράζουν την ανησυχία ότι κανένας ηγέτης της αντιπολίτευσης δεν εμφανίστηκε ως προφανής αμφισβητίας του Μαδούρο. Ο κορυφαίος υποψήφιος, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Λεοπόλδο Λόπες, παραμένει υπό κατ 'οίκον περιορισμό και παραγκωνίζεται από τις δημόσιες δραστηριότητες. Τις τελευταίες ημέρες, η αντιπολίτευση φαινόταν αποδιοργανωμένη, παγιδευμένη από μια κυβερνητική ανακοίνωση που απαγόρευε τις διαμαρτυρίες μέχρι την Τρίτη. "Πού είναι ο ηγέτης που έχει κινητοποιήσει τους ανθρώπους στις παραγκουπόλεις επειδή πιστεύουν σε αυτόν;", δήλωσε ο Λούις Βισέντε Λεόν, διευθυντής της εταιρίας δημοσκοπήσεων με έδρα το Καράκας Datanálisis. "Οι άνθρωποι στις παραγκουπόλεις φοβούνται, αλλά όταν έχεις έναν ηγέτη αγαπητό, αυτό το εμπόδιο μπορεί να ξεπεραστεί. Αυτός ο ηγέτης δεν υπάρχει. Και υπάρχουν εσωτερικές διαιρέσεις στο συνασπισμό για το πώς να αντιμετωπίσουμε αυτήν την κατάσταση τώρα".

Οι αναλυτές λένε ότι η εδραιωμένη αντιπολίτευση εδώ πρέπει να ξεφύγει από την τροχιά του παρελθόντος της. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 και του 1990, κατηγορήθηκε ότι αγνοεί τους φτωχούς. Πολλοί επίσης την επέκριναν επειδή δεν ήταν ενωμένη. Τώρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Βενεζουελανοί θέλουν απελπισμένα αλλαγή, τα κόμματα λίγο-πολύ είναι ενωμένα ενάντια στην αυξανόμενη καταπίεση της κυβέρνησης και έχουν διεισδύσει σε φτωχότερους ψηφοφόρους. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν ομάδες με διάφορα πολιτικά και ανταγωνιστικά "πιστεύω". Για την αντιπολίτευση, φαίνεται ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει συμφωνία ως προς το ποια τακτική πρέπει να προχωρήσει καλύτερα. Και σχεδόν όλες οι επιλογές ενέχουν κινδύνους.

Ορισμένες φωνές αντιφρονούντων πιέζουν την αντιπολίτευση να επιταχύνει την προσπάθειά της να δημιουργήσει μια ουσιαστικά παράλληλη κυβέρνηση. "Δεν θα κάνουμε τίποτα εκτός του συντάγματος. Δεν έχουμε τις συνταγματικές εξουσίες να ονομάσουμε νέο πρόεδρο ", δήλωσε η Σολόρσανο, βουλευτής της αντιπολίτευσης. "Πώς θα καταπολεμήσουμε την παρανομία με περισσότερη παρανομία; Καταλαβαίνω την απελπισία των ανθρώπων. Όλοι μας είμαστε χειρότερα από ποτέ. Αλλά όλοι πρέπει να συνεχίσουμε - είναι ευθύνη όλων, όχι μόνο οι ηγέτες".

Στις 16 Ιουλίου, η αντιπολίτευση πραγματοποίησε ένα άτυπο δημοψήφισμα στο οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, 7,6 εκατομμύρια άνθρωποι απέρριψαν τη δημιουργία της Συντακτικής Συνέλευσης. Μετά την ψηφοφορία αυτή, η αντιπολίτευση ανακοίνωσε μια κίνηση για τη δημιουργία της δικής της "κυβέρνησης εθνικής ενότητας". Ωστόσο, η πιο ουσιαστική κίνηση της αντιπολίτευσης προς την κατεύθυνση αυτή - η επιλογή των δικαστών για την αμφισβήτηση της εξουσίας του σημερινού Ανώτατου Δικαστηρίου - έχει οδηγήσει στη σύλληψη τριών δικαστών και στο να κρύβονται πολλοί άλλοι.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η κίνηση για την εγκατάσταση μιας παράλληλης κυβέρνησης θα μπορούσε να ενθαρρύνει την ισχυρότερη διεθνή δράση που θα απομονώσει διπλωματικά τον Μαδούρο. Αλλά άλλοι υποστηρίζουν ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να πολώσει το έθνος και να προκαλέσει μια κυβερνητική καταστολή που θα οδηγούσε σε ένα μεγαλύτερο κύμα συλλήψεων πολιτικά υποκινούμενων.

Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να αναπτυχθεί μια πιο βίαιη φατρία της αντιπολίτευσης, δημιουργώντας σταδιακά μια σύγκρουση χαμηλού βαθμού. Μασκοφόροι νέοι έχουν ήδη επιδιώξει να πολεμήσουν την κυβέρνηση με πέτρες και κοκτέιλ μολότοφ. Και την Κυριακή, η βία κλιμακώθηκε, όταν μια εκρηκτική συσκευή που κατασκεύασε ένας διαδηλωτής ανατινάχτηκε τη στιγμή που περνούσαν κάποιοι στρατιώτες. Ένας άλλος διαδηλωτής φωτογραφήθηκε να πυροβολεί με ένα όπλο. Μέσα από το Twitter, ο Βενεζουελανός χρήστης @ bienlechuga απηχεί τις απογοητεύσεις πολλών κυβερνητικών αντιπάλων που ζητούν πιο ριζοσπαστική δράση. "Ο πόλεμος δεν θα μας φέρει το καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά θα μπορούσε να μας βάλει σε καλύτερη θέση σε αυτό το παιχνίδι", έγραψε ο χρήστης.

washingtonpost.com

Διαβάστε περισσότερα