Οι μικρές μεγαλειότητες είναι... δυστυχισμένες!...

Το να συζητά κανείς μ' ένα παιδί είναι το πιο φυσικό και ταυτόχρονα το πιο μαγικό πράγμα στον κόσμο. Φυσικό, γιατί συνδέεται ασυναίσθητα με το άνθος της δημιουργίας, που δίνει νόημα στη ζωή και αποτελεί το ολόφωτο μυστικό της. Μαγικό, γιατί απ' την μια κινητοποιεί μέσα του το κρυμμένο πατρικό ή μητρικό ένστικτο που τον ωθεί να το προστατέψει, κι από την άλλη τον ξαφνιάζει ευχάριστα με την πρώτη ερώτησή του κάνοντάς τον να βλέπει τη ζωή με άλλο μάτι.

Του ξυπνάει ένα νέο όραμα διαβίωσης απαλλαγμένο απ' την υποκρισία, το ψέμα και την κακία του κόσμου. Κι αν το παιδί είναι έφηβος μεταγγίζει

στον μεγαλύτερο κάτι απ' την ικανότητά του να ονειρεύεται και μέσα απ' τα όνειρα τα γεμάτα από νεανική φλόγα, να δρα, να επαναστατεί, να δημιουργεί, σαν πειθαρχημένος ενήλικας, που πήρε ένα 'μάθημα' ζωής απ' τον ανήλικο συνομιλητή του.
Ζώντας για χρόνια κοντά σε παιδιά, εφήβους Λυκείου στην πλειονότητά τους, μου δόθηκε επανειλημμένα η ευκαιρία να...'θητεύσω' στον τρόπο σκέψης τους, να μάθω τους προβληματισμούς τους, να διαμορφώσω κάποια ιδέα για τον τρόπο ζωής, τις ανάγκες και τα όνειρά τους, λίγο πριν κάνουν την 'πάροδο', την είσοδό τους, στην μεγάλη κονίστρα της ζωής, που πήρε επί των ημερών μας δραματικές διαστάσεις...

Τα συμπεράσματά μου απ' την πολυετή αυτή επαφή μου μαζί τους, που με γέμιζε ευφροσύνη και με κρατούσε σε διαρκή εγρήγορση εν αναμονή των σκέψεων και των αντιδράσεών τους, είναι θαμπά και γλυκόπικρα, με επίταση στο β' συνθετικό της τελευταίας λέξης, το οποίο ενεργοποιήθηκε επί τα χείρω κατά την 'πέτρινη' δεκαετία της οικονομικής κρίσης.

Οι γενιές που μεγάλωσαν με αυστηρότητα και πειθαρχία σ' έναν κόσμο μεγάλων, όπου ήταν άγραφος νόμος η συστολή, ο σεβασμός (ενίοτε υποκριτικός), το δείλιασμα μπροστά στην υπεροχή και η υποταγή στην αυθεντία του αγορεύοντα από καθέδρας δασκάλου έφτασαν δυστυχώς στο άλλο άκρο διαπαιδαγώγησης, που το χαρακτηρίζει είτε η χωρίς όρια ελευθερία, η ασέβεια στα όρια της θρασύτητας και η άμετρη αμφισβήτηση των μαθητών απέναντι στους καθηγητές τους είτε η παρεμβατική καθοδήγησή τους από τους γονείς, σε βαθμό που να μην τους αφήνει περιθώρια 'ν' ανασάνουν'. Κι οι δυο παραπάνω επιλογές είναι εξίσου προβληματικές.
Στην περίπτωση ειδικά των υπερπροστατευτικών γονιών οι επιπτώσεις μπορεί να αφήσουν μόνιμα αποτυπώματα στις ψυχές των παιδιών τους. Κι αυτό γιατί οι ίδιοι τα έστησαν πάνω σε βάθρο απ' τα μικρά τους ακόμη χρόνια και τα ανέθρεψαν με υπερβολική ανεκτικότητα σαν 'μικρές μεγαλειότητες'.

'Μεγαλειότητες' υπερπροστατευμένες απ' την ασχήμια του έξω κόσμου, που φαντάζει στα μάτια τους εχθρικός, δαιμονοποιημένος, αφού στρώνει από χρόνια χαλί στην αδικία, την αναξιοκρατία και τη ζηλοφθονία του μέτριου προς τον καλύτερο. Ενός κόσμου που ίσως παραγκωνίσει αύριο την εξέλιξη του παιδιού τους ή του πάρει τη θέση που ονειρεύονται στο Δημόσιο...

Έτσι προστατευμένα, ωστόσο, τα παιδιά έχασαν πρόωρα την παιδικότητά τους, καθώς οι γονείς τους βιάζονταν να μεγαλώσουν, να υιοθετήσουν ώριμες συμπεριφορές, να μορφωθούν, να καλλιεργηθούν, να διακριθούν και να ξεχωρίσουν, ώστε να είναι έτοιμα να συμμετάσχουν - μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους - στο παιχνίδι του ανταγωνισμού με την ένταξή τους στην κοινωνία, ικανοποιώντας παράλληλα τα όνειρα και τις προσδοκίες των γονιών τους...

Αλίμονο όμως σ' αυτά τα παιδιά που ζουν με τα δανεικά όνειρα εκείνων που τους έφεραν στη ζωή, γιατί είναι όνειρα πεζά, άχρωμα, που δεν τους εκφράζουν, κι ας τα λένε 'ρεαλιστικά' οι μεγάλοι, περήφανοι γιατί πέτυχαν να μπολιάσουν το δικό τους υποσυνείδητο σε εκείνο των παιδιών τους, περιμένοντας περιχαρείς τη στιγμή που θα εκκολαφθεί η καθ' υπαγόρευση προσωπικότητά τους...

Δε γνωρίζουν οι αφελείς πως με την υπερπροστασία και την παρεμβατικότητά τους τα στερούν την αυτενέργεια, την αυθυπαρξία και την ανεξαρτησία, με αποτέλεσμα να καθυστερείται ο διανοητικός και ηθικός απογαλακτισμός τους, να πιέζονται ψυχολογικά αφού δεν μπορούν να έχουν φυσιολογική προσωπική ζωή, και είναι πιο ευάλωτα απ' τα άλλα παιδιά στο σχολικό 'μπούλινγκ', γιατί μετατρέπονται εύκολα σε 'δοχείο' δεκτικό των προσβολών των συμμαθητών τους.

Εξαρτημένοι όπως είναι από τους γονείς τους οι μαθητές αυτοί αυτοπεριορίζονται αναγκαστικά σε στενά πλαίσια διαβίωσης μεταξύ σχολικών διαβασμάτων, ηλεκτρονικών υπολογιστών και τηλεόρασης, αφήνοντας ελάχιστο ελεύθερο χρόνο για αθλοπαιδιές, φιλικές συναναστροφές και παιχνίδι, η εμπειρία του οποίου δεν αντικαθίσταται με τίποτα.

Η εξέλιξη αυτών των παιδιών βαραίνει κυρίαρχα τους γονείς, γιατί - στην προσπάθειά τους να μεγαλώσουν τέλειους απογόνους - τους 'κόβουν' την επιθυμία για 'πραγματική' ζωή και τα ανατρέφουν με βούληση κυριαρχίας. Με τον τρόπο αυτόν, όμως, μεταγγίζουν σ' αυτά το ενήλικο υποσυνείδητό τους, φορτωμένο απ' τις αναχρονιστικές αντιλήψεις τους, την απεικόνιση των επιθυμιών, των φόβων, των εχθροτήτων και των φαντασιώσεών τους.

Έτσι όμως τα 'μικρά θαύματα' γίνονται δυστυχισμένα παιδιά, που κομίζουν την τελειότητα στον ατελή κόσμο που ζούνε. Κι αυτό τα δυσκολεύει να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν, πολύ περισσότερο να αναζητήσουν την κοινωνική τους καταξίωση, καθώς μεγάλωσαν χειριζόμενα και πιεζόμενα από τους γονείς τους. Γι' αυτό, όταν έρθει η ώρα να βγουν, βγαίνουν με ψυχική ένταση στον επαγγελματικό στίβο και, ενίοτε, εχθρικό πνεύμα, στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και να επιβιώσουν.

Αυτή η αδιέξοδη κι απορρυθμιστική κατάσταση των υπερπροστατευμένων παιδιών είναι, ευτυχώς, αναστρέψιμη, αν αφεθεί το σχολείο να πάρει μέρος στην ανατροφή τους όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Γιατί στα χέρια ενός πετυχημένου δασκάλου ο ευάλωτος μαθητής μπορεί να οπλιστεί ψυχικά, ώστε να γίνει αυθύπαρκτος, αυτοδύναμος κι ανεξάρτητος.

Ένας σύγχρονος νέος, μ' άλλα λόγια, που δε θα έχει πλέον ανάγκη την χειραγώγηση κανενός ούτε κι αυτήν του δασκάλου του. Ένας νέος που θα μάθει να τιθασεύει τα αντικοινωνικά του ορμέμφυτα και την σεξουαλικότητά του, θα μάθει να είναι ομαδικός και όχι να κλείνεται στον εαυτό του πιέζοντας και πιεζόμενος από τους άλλους.

Στα χέρια του σωστού εκπαιδευτικού θα γίνει δημιουργικός άνθρωπος!.. Θα αναδείξει τα ταλέντα του, θα αποβάλει το άγχος των μαθημάτων, των εξετάσεων και των επιδόσεών του, και θα μάθει να λειτουργεί με βάση ένα ευέλικτο πρόγραμμα, που θα του αφήνει χρονικά περιθώρια, για να χαρεί τον ελεύθερο χρόνο του και να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα προκύψουν απ' τις ιδέες και τα ενδιαφέροντά του.

Θα αποβάλει την 'ξύλινη' γλώσσα που πήρε από τους γονείς του και τα 'γκρίκλις' επικοινωνίας στο διαδίκτυο, τις γονεϊκές προκαταλήψεις και τα στερεότυπα που τις συνοδεύουν. Θα μάθει να εκφράζεται ζωντανά, δηλωτικά, βιωματικά, με παρρησία που δε θα γίνεται ποτέ θράσος, με αμφισβήτηση και κριτική που δε θα μετατρέπονται όμως σε αντιπαράθεση με τον ευσυνείδητο παιδαγωγό του.

Θα μάθει να είναι καλύτερος, σοφότερος και ικανότερος να γίνει καλός άνθρωπος, ταπεινός, ειλικρινής και θαρραλέος, έτσι που να κοιτάζει τον μεγάλο στα μάτια, όταν τον ρωτάει. Και τότε εκείνος, ο δάσκαλος, θα νιώσει περήφανος ως πνευματικός του πατέρας, αφού εκπλήρωσε την αποστολή του. Θα αποχαιρετήσει συγκινημένος τον μαθητή του με τα μάτια του να ξεχειλίζουν από αγάπη και μια άγια χαρά, γιατί έβαλε κι αυτός το δικό του, καθοριστικό λιθαράκι, για την ολοκλήρωσή του.

Διαβάστε περισσότερα