Ο Παπανδρέου κατάφερε να χαλάσει και την…G-20!

 Την 27η Οκτωβρίου υπήρχε μια αίσθηση αισιοδοξίας. Η Angela Merkel και ο Nicolas Sarkozy διαπραγματεύτηκαν, και ανακοίνωσαν ένα ιστορικής σημασίας σχέδιο για να σωθεί η οικονομία της Ευρώπης.

Το σχέδιο είχε τρία σκέλη: Οι επενδυτές (κυρίως ευρωπαϊκές τράπεζες) θα έσβηναν το μισό της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατείχαν, κι θα αύξαναν τα κεφάλαιά τους ώστε να μπορέσουν να αντέξουν στα βάρη των επικίνδυνων κρατικών «χαρτιών» που

διαθέτουν. Παράλληλα θα ενισχύονταν σημαντικά τα ποσά στη διάθεση του μηχανισμού EFSF, ώστε να αποφευχθεί η μεταδοτικότητα της ελληνικής κρίσης σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Οι πολιτικοί ηγέτες αλληλοσυνεχάρησαν, και τα διεθνή χρηματιστήρια πήραν τα πάνω τους. Οι δε μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών κέρδισαν ως και 25% μέσα σε μια μόνο ημέρα.

Δυστυχώς, μέσα σε λίγες μέρες, όλη αυτή η ατμόσφαιρα ευφορίας διαλύθηκε με ένα μπαμ. Για να επανέλθει τώρα η αισιοδοξία, μοιάζει απίθανο. Οι επιπτώσεις θα είναι σημαντικές, ενώ ακόμη και η πολιτική ατζέντα της συνόδου των G-20 θα αλλάξει, με κύρια εστίασή της την νέα κρίση που προέκυψε στην Ευρώπη.

Η αρχική αισιοδοξία των αγορών βασίστηκε σε δυο στοιχεία. Το πρώτο ήταν η ελπίδα πως θα επιβληθούν και θα εφαρμοστούν επιτέλους κάποια συγκεκριμένα και μόνιμα μέτρα.

Το δεύτερο ήταν πως η Ευρώπη θα αντιμετώπιζε οριστικά το ζήτημα της επανάκαμψης της οικονομικής ανάπτυξης, και της ενίσχυσης των θεσμικών υποδομών της ευρωζώνης.

Οι επενδυτές άφησαν την πρωτοβουλία στους πολιτικούς, αλλά μέσα σε λίγο μόνο διάστημα αντιλήφθηκαν πως για μια ακόμη φορά, αυτοί δεν είναι ικανοί να δράσουν αποφασιστικά. Το αποτέλεσμα ήταν η (για μια ακόμη φορά) δραματική αναστάτωση των αγορών.

Πρώτα απ` όλα, με μια αιφνιδιαστική του κίνηση, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε την διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος, με σκοπό να κερδίσει την εμπιστοσύνη για τα νέα μέτρα που προβλέπει η τελευταία δανειακή σύμβαση προς τη χώρα του. Η κίνηση αυτή μπέρδεψε τους υπόλοιπους ηγέτες, που είχαν την εντύπωση ότι ο Παπανδρέου και η κυβέρνησή του είχαν ήδη αποδεχτεί την σύμβαση, υπογράφοντάς την. Παράλληλα, ο Παπανδρέου  έθεσε εν αμφιβόλλω την διάθεση της ΕΕ, και του ΔΝΤ (αλλά και της Κίνας) να δανείσουν χρήματα στην Ελλάδα, πριν από το δημοψήφισμα, ανεβάζοντας το ρίσκο η χώρα να μην έχει αρκετά χρήματα για να πληρώσει ακόμη και τα τρέχοντα λειτουργικά της έξοδα.

Δεύτερον, κάποιες τράπεζες που έχουν στα χέρια τους ελληνικό χρέος άρχισαν να δυσανασχετούν με το ενδεχόμενο κουρέματος κατά 50%, αφού αρχικά είχαν δεχθεί κούρεμα μόλις 21%. Έτσι επανέρχεται η πιθανότητα μιας άτακτης ελληνικής χρεοκοπίας. Παράλληλα τίθεται σε αμφισβήτηση η συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, που αποτελεί τη κύρια προσέγγιση επίλυσης της ευρωπαϊκής κρίσης. Η διστακτικότητα των τραπεζών συντέλεσε και στην απόφαση του Παπανδρέου για το δημοψήφισμα.

Τρίτον, η ΕΚΤ αποδείχθηκε αναποτελεσματική στην σταθεροποίηση των επιτοκίων στο  χρέος κάποιων χωρών όπως είναι η Ιταλία. Παρά την αγορά χρέο