Μικρή (και …αιματηρή) νίκη Ερντογάν για τον έλεγχο της δικαιοσύνης και της εξουσίας

Μετά από μια θυελλώδη συνεδρίαση, που κατά διαστήματα μετέτρεψε σε ρινγκ το κοινοβούλιο (μια εικόνα που συναντά ολοένα συχνότερα τελευταία κανείς στην γείτονα) και διήρκησε περισσότερες από 20 ώρες, εγκρίθηκε νομοσχέδιο που υπάγει το Ανώτατο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων στη δικαιοδοσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. Κατά τη διάρκειά της, ένας βουλευτής του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος χρειάστηκε νοσηλεία για σπασμένη μύτη (μετά από γροθιά), ένας

άλλος βουλευτής, από το κυβερνόν κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, έσπασε τα δάχτυλά του (προφανώς κατά τη διάρκεια ανταλλαγής γροθιών) και πολλοί άλλοι υπέστησαν αμυχές, μικρομώλωπες και ελαφρές εκδορές. Τελικά, ο «αγώνας» έληξε υπέρ της κυβέρνησης με 210 ψήφους υπέρ και 28 κατά, ενώ οι υπόλοιποι από τους 550 βουλευτές, δεν άντεξαν την ολονυχτία και αποχώρησαν.

Με την έγκριση του νομοσχεδίου, παρά την απόσυρση ορισμένων διατάξεων, η εκάστοτε κυβέρνηση αποκτά ρόλο και λόγο στο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων καθώς το δικαστικό αυτό όργανο υπάγεται στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Όπως είναι αναμενόμενο και αυτό το νομοσχέδιο έχει γίνει αντικείμενο σφοδρότατης αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση Ερντογάν και σύσσωμη την αντιπολίτευση που τον κατηγορεί για προσπάθεια κατάργησης της ανεξαρτησίας και ελέγχου της δικαιοσύνης, προκειμένου να «κατευθύνει» τις έρευνες για το σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκονται στελέχη της κυβέρνησής του και του κόμματός του, μεταξύ των οποίων και οι γιοί τριών υπουργών (συμπεριλαμβανομένου και του δικού του γιού) και κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες αφορά σε παράνομες «συμφωνίες» για ακίνητα αλλά και σε «περίεργες» αγοραπωλησίες χρυσού στο και από το Ιράν. Η αντιπολίτευση σκοπεύει να προσβάλλει το νομοσχέδιο στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ενώ αναμένεται και η υπογραφή του προέδρου Γκιουλ για να τεθεί σε εφαρμογή.

Κατά πολλούς αναλυτές, η «μάχη» για το νομοσχέδιο δεν είναι παρά μία ακόμη σύγκρουση στο πλαίσιο του πολέμου που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στον Ταγίπ Ερντογάν και στον Φετχουλλάχ Γκιουλέν, που από τη δεκαετία του ’90 ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ όπου κατέφυγε για να αποφύγει τη φυλάκισή του κατηγορούμενος για προσπάθειες ανατροπής της τότε κυβέρνησης. Ο Γκιουλέν, που ηγείται ενός πολυδαίδαλου και ευρύτατου δικτύου σχολείων (περισσότερα από 100 διατηρεί μόνο στις ΗΠΑ), ΜΜΕ όλων των ειδών, φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων, νοσοκομείων κλπ, αν και έχει ιδεολογικές διαφορές (που πηγάζουν από θρησκευτικές δογματικές ερμηνείες) με τον Ερντογάν, τον στήριξε να πάρει την εξουσία το 2002 όπως και στα πρώτα του βήματα. Επρόκειτο για επιλογή «ένωσης» απέναντι στον κοινό εχθρό, δηλαδή τον κοσμικό στρατό και το τουρκικό βαθύ κράτος.

Τα τελευταία χρόνια, οι δύο άνδρες φάνηκε να διαφωνούν σε αρκετά ζητήματα και το ότι η κυβέρνηση προχώρησε σε κλείσιμο αρκετών ιδιωτικών σχολείων, μεταξύ των οποίων πολλά του κινήματος του Γκιουλέν, θεωρείται μόνο «η κορυφή του παγόβουνου». Σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, μερικά από τα πλέον σημαντικά είναι η στάση απέναντι στους Κούρδους της Τουρκίας (ο Γκιουλέν θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρξει κάποια προσέγγιση αλλά εκτιμά ότι ο Ερντογάν έχει προχωρήσει σε μεγάλες παραχωρήσεις), η εξωτερική πολιτική της Άγκυρας (με τον Γκιουλέν να δυσανασχετεί με τη σύσφιγξη των σχέσεων με το Ιράν και την άμεση εμπλοκή της Τουρκίας στα της Συρίας), αλλά και η εσωτερική πολιτική σχετικά με την υιοθέτηση βημάτων «ισλαμοποίησης» του κρατικού μηχανισμού, όπως ήταν η άρση της απαγόρευσης της μαντήλας κλπ. Ο Γκιουλέν, κατά την άνοδο των ισλαμιστικών πολιτικών κινημάτων στην περιοχή, σε μια προσπάθεια να διαχωρίσει τη θέση του (κατά ορισμένους για να παραμείνει «προνομιακός συνομιλητής και συνεργάτης των ΗΠΑ»), ονόμασε όλο το δίκτυο των δραστηριοτήτων του «Χιζμέτ», αποκλείοντας κάθε θρησκευτική αναφορά, και τάχθηκε επανειλημμένως υπέρ κοσμικών επιλογών. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι το 2006 οι ρωσικές αρχές απαγόρευσαν τη λειτουργία σχολείων που έλεγχε ο Γκιουλέν στο ρωσικό έδαφος προσάπτοντάς τους ότι πρόκειται για παραρτήματα της CIA.

Αν και ο ίδιος το έχει αρνηθεί επισταμένα, είναι κοινός τόπος ότι το κίνημα του Γκιουλέν είχε (και πιθανότατα ακόμη και σήμερα έχει) εκτεταμένη δικτύωση σε αστυνομία και δικαστικούς. Και αυτήν ακριβώς την επιρροή επιχειρεί να «σπάσει» ο Ερντογάν που ανοιχτά χαρακτήρισε τη χιονοστιβάδα αποκαλύψεων για το σκάνδαλο «δικαστικό πραξικόπημα» και φωτογράφησε τον Γκιουλέν ως ηθικό αυτουργό. Η, μέχρι στιγμής, εξέλιξη της σκληρής αυτής αντιπαράθεσης εξουσίας δείχνει ότι η «μάχη» που κέρδισε στο κοινοβούλιο μπορεί κάλλιστα να έχει προσωρινό χαρακτήρα. Επίκεινται δημοτικές εκλογές τον Απρίλιο και προεδρικές τον Αύγουστο, όπου και για πρώτη φορά θα εφαρμοστεί το νέο σύνταγμα που προβλέπει εκλογή προέδρου άμεσα από τους πολίτες, με τον Ερντογάν να επιδιώκει να «εγκαινιάσει» την νέα μορφή ψηφοφορίας. Οι πληροφορίες που ήθελαν τον Γκιουλέν να «ποντάρει» στον νυν πρόεδρο Γκιουλ για να πετύχει μεγαλύτερο πλήγμα στον Ερντογάν δεν έχουν επιβεβαιωθεί...

Διαβάστε περισσότερα